Ο κεφαλικός δείκτης στη Γαλλία

Σε μια ιστορικής σημασίας δημοσίευση, ο Γάλλος ανθρωπολόγος René Collignon μελέτησε τον κεφαλικό δείκτη σε όλη τη Γαλλία. Σε άρθρο στο περιοδικό L'Anthropologie, με τίτλο "Indice céphalique des populations Françaises", παρουσίασε το 1890 τον πρώτο χάρτη κεφαλικού δείκτη που φτιάχτηκε ποτέ. Ο χάρτης δείχνει την κατανομή του κεφαλικού δείκτη σε όλες τις περιφέρειες της Γαλλίας.

Οι μετρήσεις του Collignon διήρκεσαν δέκα χρόνια. Το δείγμα αποτελούνταν από 8707 άτομα. Ο μέσος κεφαλικός δείκτης για όλη τη χώρα είναι 83,57 που δείχνει επικράτηση της βραχυκεφαλίας. Όμως η κατανομή δεν είναι ομοιόμορφη. Η έντονα δολιχοκέφαλη Κορσική είναι μια κατηγορία μόνη της. Στην ενδοχώρα, στα Πυρηναία ο μέσος κεφαλικός δείκτης φτάνει το 78,2 ενώ στις Άλπεις φτάνει το 88,2. Οι μετρήσεις δίνονται αναλυτικά και σε μορφή πίνακα.

Ο Collignon διαχωρίζει τρεις κύριες φυλές στη Γαλλία: οι ξανθοί δολιχοκέφαλοι Νορδικοί που ήρθαν από τα βορειοδυτικά, οι καστανοί βραχυκέφαλοι Αλπικοί που κατοικούν στην κεντρική Γαλλία και οι...
καστανοί δολιχοκέφαλοι Κρομανοειδείς, αν και μαζί τους εννοεί και τους Μεσογειακούς.

Οι Κρομανοειδείς κατοικούν προς τα Πυρηναία, ενώ στην Μεσογειακή παραλιακή ζώνη της Γαλλίας μέχρι και την Ιταλία κατοικούν Μεσογειακοί, όπως επίσης, στην Κορσική, στην Σαρδηνία, ακόμα και στην Σικελία.

Οι Αλπικοί κατοικούν πλειοψηφικά στην κεντρική Γαλλία και ειδικά σε περιοχές με μεγάλο υψόμετρο. Στις κοιλάδες ο κεφαλικός δείκτης πέφτει αισθητά και ο Collignon διαπιστώνει ότι αυτό προκύπτει από τον εξής νόμο: ότι στις κοιλάδες εγκαθίστανται οι κατακτητές, ενώ στα όρη περιορίζονται οι κατεκτημένοι. Οι κατακτητές ήταν κυρίως Νορδικοί, οι κατεκτημένοι κυρίως Αλπικοί.

Ο χάρτης κατανομής του κεφαλικού δείκτη στη Γαλλία είναι ο εξής:

Όπως φαίνεται από τον χάρτη, οι περισσότερες περιοχές της χώρας είναι κατά μέσο όρο βραχυκέφαλες, αποτυπώνοντας έτσι την κυριαρχία των Αλπικών στη χώρα. Στα νότια παράλια και στα νοτιοδυτικά ο κεφαλικός δείκτης πέφτει, λόγω της παρουσίας Μεσογειακών και Κρομανοειδών αντίστοιχα. Ο κεφαλικός δείκτης πέφτει επίσης στα βόρεια της χώρας λόγω Νορδικών, ίσως και λίγων Ατλαντοειδών στη Βρετάνη.

Ο Collignon προβαίνει σε μια ιστορική ανάλυση για να αιτιολογήσει την φυλετική σύνθεση της σημερινής Γαλλίας, αναφερόμενος στα Γερμανικά φύλα που έφεραν τον Νορδικό τύπο στη χώρα, στους Έλληνες και στους Ρωμαίους που έφεραν Μεσογειακούς, καθώς και στους Κρομανοειδείς Ίβηρες που αντιστάθηκαν στους Κέλτες. O μεγάλος αυτός επιστήμονας έθεσε τις βάσεις για την ανθρωπολογική μελέτη πληθυσμών, λαμβάνοντας υπόψη συνδυαστικά, ανθρωπομετρικά και ιστορικά στοιχεία.