Εξαρτάται η ευφυΐα από τις συνθήκες διαβίωσης;

Μόνιμη επωδός των εκπαιδευτικών είναι ότι η ευφυΐα ενός μαθητή εξαρτάται από τις συνθήκες διαβίωσης στο σπίτι και την σωματική του κατάσταση. Οι γονείς μπορούν μετά βεβαιότητας να επιδράσουν θετικά ή αρνητικά στις επιδόσεις ενός μαθητή. Όμως ισχύει το ίδιο με τις υλικές συνθήκες του σπιτιού ή την διατροφή του μαθητή; Μήπως πολλές φορές το να ρίχνουμε το φταίξιμο σε περιβαλλοντικούς παράγοντες είναι η βολική "λύση", ενώ θα πρέπει να μελετήσουμε την ίδια τη φύση του ατόμου; Το ζήτημα άπτεται εκπαιδευτικού ενδιαφέροντος και αποτέλεσε το θέμα της μελέτης του David Heron με τίτλο "The influence of defective physique and unfavourable home environment on the intelligence of school children". Εντάσσεται στο πλαίσιο των μελετών nature vs nurture που διεξήγαγε το Francis Galton Laboratoty for National Eugenics, που εξετάζουν κάθε φορά αν ο κύριος παράγοντας που επιδρά είναι η κληρονομικότητα ή το περιβάλλον.

Το δείγμα αποτελούνταν από εκατοντάδες αγόρια και κορίτσια από διάφορα σχολεία. Ελήφθησαν σωματικές μετρήσεις και παρατηρήσεις, καθώς και πληροφορίες σχετικά με το περιβάλλον του σπιτιού τους, ενώ για τις πνευματικές τους ικανότητες...
ελήφθη η άποψη των δασκάλων. Με τη χρήση του στατιστικού μέτρου του συντελεστή συσχέτισης, μπορούμε να βρούμε τη συσχέτιση που υπάρχει μεταξύ της ευφυΐας και διαφόρων ιδιοτήτων/καταστάσεων του ατόμου. Να σημειώσουμε ότι συσχέτιση ίση με 0 σημαίνει ότι οι δυο ιδιότητες είναι ασυσχέτιστες, ενώ συσχέτιση ίση με 1 σημαίνει ότι οι δυο ιδιότητες είναι απόλυτα συνδεδεμένες, δηλαδή η μία συνεπάγεται την άλλη. Οι παρακάτω πίνακες δίνουν την στατιστική συσχέτιση μεταξύ της ευφυΐας και διαφόρων παραγόντων.

Ο πρώτος πίνακας δείχνει ότι το ύψος και το βάρος δεν σχετίζονται με τις πνευματικές ικανότητες, εφόσον οι συσχετίσεις είναι μικρές. Ο δεύτερος πίνακες δείχνει ότι τα καλά/καθαρά ρούχα, η καθαριότητα στο σπίτι και η καλή διατροφή δεν σχετίζονται με την ευφυΐα, οι συσχετίσεις παραμένουν σχετικά μικρές. Ακόμη μικρότερες συσχετίσεις βρίσκουμε όταν εξετάζουμε ζητήματα υγείας στους αδένες, στις αμυγδαλές, στα δόντια και στην ακοή, πράγμα που σημαίνει ότι η καλή υγεία δεν συνεπάγεται και ευφυΐα. Δηλαδή, το καλύτερο ντύσιμο, η καλύτερη διατροφή και η υγεία δεν σε κάνουν έξυπνο. Μπορεί κάποιος να είναι έξυπνος και ταυτοχρόνως να μην είναι υγιής, να μην ντύνεται καλά ή να μην τρέφεται σωστά. Πράγμα που είναι και εύκολα παρατηρήσιμο γύρω μας.

Ο Heron διαπιστώνει πως οι παράγοντες της διατροφής, της υγείας και των καλών συνθηκών υγιεινής δεν σχετίζονται με τις πνευματικές ικανότητες. Κατακρίνει όλους εκείνους που πιστεύουν πως βελτιώνοντας τις συνθήκες υγιεινής, την υγεία και την διατροφή, θα αυξηθούν οι ικανότητες των μαθητών. Αυτό είναι μία πλάνη, η οποία μας αποπροσανατολίζει από τον βαθύτερο παράγοντα που επηρεάζει τις πνευματικές ικανότητες: την κληρονομικότητα. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες φαίνεται ότι έχουν ελάχιστη επίδραση στις πνευματικές ικανότητες, καθιστώντας ως σημαντικότερο παράγοντα την κληρονομικότητα.