Δευτέρα 28 Απριλίου 2014

Οι ανθρωπολογικές παρατηρήσεις του Γαληνού

Ο Γαληνός (129-199μ.Χ) ήταν Έλληνας ιατρός της αρχαιότητας. Ασχολήθηκε με τους περισσότερους τομείς της ιατρικής. Το έργο του ήταν ογκοδέστατο. Παρότι ο Ιπποκράτης είναι ο πιο διάσημος ιατρός της Ελληνικής αρχαιότητας, τα βιβλία του Γαληνού ήταν αυτά που διδάσκονταν για 15 αιώνες στις σχολές της Ευρώπης, μέχρι την ανάπτυξη της σύγχρονης ιατρικής. Το έργο του Γαληνού επηρέασε καταλυτικά την ανάπτυξη της ιατρικής επιστήμης.

Ο Γαληνός έκανε πολλά ταξίδια σε Ευρώπη, Αφρική και Ασία, για να μελετήσει ιατρικά ζητήματα. Εκτός από τις ανατομικές παρατηρήσεις, στο έργο του κάνει αρκετές αναφορές για τα χαρακτηριστικά των λαών στον ευρύτερο χώρο του Ελληνισμού. Μια συλλογή αυτών των παρατηρήσεων παρουσιάστηκε στο περιοδικό της Ανθρωπολογικής Εταιρίας του Παρισιού, της οποίας μεταφέρουμε τα κυριότερα σημεία.

Στο βιβλίο του Περί Κράσεων και σε άλλα αποσπάσματα, ο Γαληνός διαπιστώνει ότι...
στην Ανατολή, οι Αιγύπτιοι, οι Άραβες και οι Ινδοί, έχουν μαλλιά σκούρα, σγουρά, που αναπτύσσονται αργά. Αντιθέτως στα βόρεια οι Ιλλυριοί, οι Δαλματοί, οι Γερμανοί, οι Σαυρομάτες και όλοι οι Σκύθες, έχουν μάλλιά ίσια, πιο ανοιχτά, που αναπτύσσονται μέτρια γρήγορα. Στις ενδιάμεσες Μεσογειακές περιοχές, τα μαλλιά είναι ενδιάμεσα, δηλαδή όχι τόσο σκούρα, όχι τόσο ίσια και μεγαλώνουν γρήγορα. Ο Γαληνός μάλιστα παρατηρεί ότι τα μαλλιά σε νεαρή ηλικία στις ενδιάμεσες περιοχές είναι συχνά ξανθά και αργότερα γίνονται σκούρα.

Ως προς το δέρμα, θεωρεί ότι οι Γερμανοί, οι Θράκες και οι Σκύθες έχουν το δέρμα κάπως υγρό, μαλακό και χωρίς τρίχωμα. Παρατηρεί ότι οι λαοί αυτοί έχουν σκληρότητα και τόλμη. Αντιθέτως, οι Αιθίοπες, οι Αιγύπτοι και οι Άραβες έχουν δέρμα ξηρό, σκληρό και σκούρο. Ο Γαληνός θεωρεί ότι το χρώμα του δέρματος δεν επηρεάζει την υγεία.

Ο Γαληνός θεωρεί ότι το χρώμα των ματιών σε Σκύθες, Κέλτες, Γερμανούς τείνει προς ανοιχτό. Επίσης ότι οι σκούρες φυλές έχουν λιγότερη τάση σε φαλάκρα από τις Ευρωπαϊκές. Προσπάθησε να εξηγήσει την μορφή και το χρώμα των μαλλιών με βάση τις περιορισμένες γνώσεις της εποχής.

Μάλιστα αναφέρει το πώς δοκίμαζαν τα παιδιά τους οι αρχαίοι Γερμανοί ως προς την υγεία. Έπαιρναν σχεδόν νεογέννητα και τα βουτούσαν στο νερό για να διαπιστώσουν τις αντοχές του παιδιού. Όπως γράφει ο Γαληνός, η αποτυχία σήμαινε θάνατο. Πράγμα που σημαίνει ότι οι βόρειοι λαοί εφάρμοζαν μεθόδους ευγονικής επί χιλιετίες.

Επίσης ο Γαληνός γράφει ότι ο Χρύσιππος θεωρούσε πως η ομορφιά οφείλεται στην αρμονία των μελών, δηλαδή στις αναλογίες των διαφόρων μελών του σώματος μεταξύ τους, σύμφωνα με τον κανόνα του Πολύκλειτου. Και σε άλλα σημεία ο Γαληνός εξετάζει τις αναλογίες του σώματος, όπου θεωρεί ότι ο κανόνας του Πολυκλείτου ισχύει μόνο για την Ελλάδα και όχι για τους Κέλτες, Σκύθες, Αιγύπτιους, Άραβες, εννοώντας εμμέσως ότι ανήκουν σε άλλους φυλετικούς τύπους, με διαφορετικές αναλογίες.

Από τα παραπάνω το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι οι φυλές που περιγράφονται βρίσκονται στον ίδιο χώρο που βρίσκονται και σήμερα, με τα ίδια χαρακτηριστικά, σωματικά και ψυχικά, επιβεβαιώνοντας την αργή μεταβολή των φυλών. Επίσης, ο Γαληνός διαχωρίζει τους Έλληνες από όλους τους περιγραφόμενους λαούς, θέτοντας τους Έλληνες σε ενδιάμεση θέση.

1 σχόλιο:

  1. οι δραβιδοειδεις της ευρυτερης ινδικης ως τετοιοι δεν εχουν σγουρα μαλλια που λεει εντελως λανθασμενα εν προκειμενω το κειμενο αλλα σιχαμενα ολοισια γλοιωδη,σαν τα πακις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Οι διαχειριστές του ιστολογίου δεν φέρουν καμία ευθύνη για τα σχόλια των αναγνωστών τους.