Darwin C. - Η καταγωγή των ειδών

Ο Charles Darwin (1809-1892) ήταν Βρετανός φυσιοδίφης και γεωλόγος. Μετά από σπουδές σε διάφορα επιστημονικά αντικείμενα, εστιάζει στην Γεωλογία. Συμμετέχει στην ερευνητική εκστρατεία με το πλοίο Beagle στις ακτές της Νότιας Αμερικής που διαρκεί πέντε χρόνια. Εκεί αρχίζει να σχηματοποιεί στο μυαλό του την Θεωρία της Εξέλιξης με βάση τα δείγματα που συγκεντρώνει. Επιστρέφοντας στην Αγγλία, επεξεργάζεται τα δεδομένα και συγγράφει το μνημειώδες έργο του "Η καταγωγή των ειδών", που δημοσιεύεται το 1859. Η προσωπικότητα του Δαρβίνου είναι τεράστια. Για τη ζωή και το έργο του δείτε το αντίστοιχο λήμμα της wikipedia. Εδώ θα γίνει μια παρουσίαση του σημαντικότερου βιβλίου του Δαρβίνου και θα επισημανθεί η σημασία του για την φυλετική ανθρωπολογία.

Στο βιβλίο αυτό περιγράφεται και εξηγείται η διαδικασία της ειδογέννεσης, που πραγματοποιείται μέσω της φυσικής επιλογής. Όλοι οι οργανισμοί διαφέρουν μεταξύ τους. Τα χαρακτηριστικά τους κληροδοτούνται στους απογόνους. Οι οργανισμοί που καταφέρνουν να περάσουν τα χαρακτηριστικά τους στην επόμενη γενιά είναι αυτοί που καταφέρνουν και επιβιώνουν μέσω του αγώνα για την επιβίωση. Συνεπώς πραγματοποιείται μια διαδικασία συσσώρευσης των χρήσιμων χαρακτηριστικών για την επιβίωση, γεγονός που οδηγεί στην μεταβολή των ειδών. Αν μάλιστα για λόγους π.χ. απομόνωσης κάποιος κλάδος διαφοροποιηθεί αρκετά ώστε πλέον να μην μπορεί να μιχθεί δίνοντας γόνιμους απογόνους με το αρχικό είδος, τότε έχουμε την δημιουργία νέου είδους.

Μέχρι να φτάσουμε στην δημιουργία νέου είδους, το ενδιάμεσο στάδιο είναι η δημιουργία φυλών, οι οποίες αν συνεχίσουν να μην έρχονται σε μίξη μεταξύ τους θα εξελιχθούν σε ξέχωρα είδη. Η δημιουργία των φυλών και μετέπειτα των ειδών γίνεται με τη μορφή κλάδων διαφοροποίησης. Η διαδικασία αυτή εμφανίζεται στις σημειώσεις του ήδη από το 1837 και φαίνεται στο διπλανό σχήμα.

Στο βιβλίο της ελληνικής μετάφρασης του οποίου δίνω σύνδεσμο, περιλαμβάνεται και κεφάλαιο με τις απαντήσεις και επεξηγήσεις του Δαρβίνου σε κάποιες καλοπροαίρετες αμβισφητήσεις της θεωρίας του, τις οποίες και καταρρίπτει επεξηγόντας τες πλήρως. Οι επεξηγήσεις είναι εξόχως συγκλονιστικές!

Η Θεωρία της Εξέλιξης συνέτριψε τον Λαμαρκισμό, δηλαδή την πεποίθηση που προήλθε από τον Λαμάρκ ότι ο οργανισμός μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια της ζωής του με βάση τις ανάγκες επιβίωσης και μεταβιβάζει τα επίκτητα χαρακτηριστικά στους απογόνους. Ο Δαρβίνος απέδειξε ότι τα επίκτητα χαρακτηριστικά δεν μεταβιβάζονται στους απογόνους. Αντιθέτως η μεταβολή των ειδών γίνεται με την αργή διαδικασία της φυσικής επιλογής. Η μη κληρονομικότητα των επίκτητων χαρακτηριστικών απεδείχθη στη συνέχεια και με την ανακάλυψη του γενετικού υλικού τον επόμενο αιώνα, στέλνοντας στην ανυποληψία τους αντιπάλους. Συνεπώς ένας αλλόφυλος δεν θα αφομοιωθεί ποτέ, γεγονός που έχει μεγάλη πολιτική και ιδεολογική σημασία.

Επίσης με τη θεωρία αυτή απεδείχθη η καταγωγή του ανθρώπου από κοινό πρόγονο με τον πίθηκο. Ο πιο κοντινός μορφολογικά πίθηκος μάλιστα είναι ο χιμπατζής. Αυτό προκάλεσε αντιδράσεις από διάφορους γραφικούς, αρκετούς με κίνητρο την χριστιανική θρησκεία ενώ δεν υπήρχε σοβαρός λόγος, οι οποίες όμως διαλύθηκαν υπό το βάρος της αλήθειας.

Το βιβλίο αυτό είναι πολύ σημαντικό και πρέπει κάθε άνθρωπος να το έχει διαβάσει. Θλίβομαι όταν σκέφτομαι ότι στην Αγγλία όπου εκδόθη το βιβλίο αυτό το 1859 έγινε μεγάλη εκδοτική επιτυχία με εκατομμύρια ανθρώπων να το διαβάζουν. Αντιθέτως, στην Ελλάδα του σήμερα ελάχιστες εκατοντάδες ανθρώπων έχουν διαβάσει το βιβλίο αυτό. Τολμώ να πω πως σε αυτούς δεν συμπεριλαμβάνονται ούτε οι φοιτητές βιολογίας. Βεβαίως αν εξετάσει φυλετικά τους πληθυσμούς της τότε Αγγλίας και της σημερινής Ελλάδας θα καταλάβει αμέσως γιατί έγινε αυτό! Το αφήνω ως τροφή για σκέψεις για τους αναγνώστες!

Το βιβλίο αναφέρει και πολλές άλλες πληροφορίες που ενδιαφέρουν τον φυλετικό μελετητή και όχι μόνο, όπως οι λόγοι έντονης διαφοροποίησης των κατοικίδιων ζώων, ζητήματα γονιμότητας μεταξύ φυλών και ειδών, περί μονογενισμού του ανθρωπίνου είδους, η επίδραση του περιβάλλοντος και του αγώνα για επιβίωση, εξήγηση για την εξάλειψη ειδών και υβριδίων. Είναι ένα βιβλίο που ανοίγει το πνεύμα και κάθε άνθρωπος που θέλει να θεωρεί τον εαυτό του μορφωμένο πρέπει να το διαβάσει.

Ο Κάρολος Δαρβίνος έμεινε στην αιωνιότητα με αυτό του το έργο. Έκανε τη σημαντικότερη θεωρητική ανακάλυψη μετά την ανακάλυψη της έννοιας της απόδειξης από τον Θαλή τον Μιλήσιο και την μελέτη του φυσικού κόσμου με βάση την επιστημονική μέθοδο από τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους. Η διδασκαλία του Δαρβίνου επηρέασε δια παντός την πολιτική και κοινωνική μελέτη, εισάγοντας μια διαφορετική ηθική, που δίνει τη μεγαλύτερη σημασία ως προς την συμπεριφορά στην διαιώνιση του είδους και ειδικότερα της φυλής με βάση την εξελικτική θεωρία και του αγώνα για επιβίωση. Έννοιες που εντάσσονται αρμονικά στο ιδεώδες του εθνικισμού, μιας κατ' εξοχήν βιολογικής κοσμοθεωρίας.