Η Διναρική ψυχοσύνθεση με βάση επιστήμονες των Βαλκανίων

Τα ψυχικά γνωρίσματα του Διναρικού φυλετικού τύπου έχουν μελετηθεί από αρκετούς επιστήμονες των Βαλκανίων. Η Διναρική ψυχοσύνθεση συναντάται έντονα και στην Ελλάδα σήμερα.

O Dinko Tomašic ήταν Κροάτης κοινωνιολόγος που δίδαξε σε πανεπιστήμια της Αμερικής. Το 1948 σε βιβλίο του μελέτησε τις συμπεριφορές των πληθυσμών της τότε Γιουγκοσλαβίας. Γράφει ότι ο πολεμοχαρής χαρακτήρας των Βαλκάνιων, "οι εξεγέρσεις, η κοινωνική αναστάτωση και οι πόλεμοι" οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην Διναρική ψυχοσύνθεση. Σύμφωνα με τον Tomašic, οι βουνήσιοι των Διναρικών περιοχών είναι ασταθείς, βίαιοι, με ισχυρές έως αλλαζονικές φυσιογνωμίες. Παραθέτει τον Σέρβο εθνογεωγράφο Jovan Cvijic, ο οποίος γράφει ότι οι Διναρικοί εμφανίζουν μια "συνεχή έγνοια για τη φήμη και τη σπουδαιότητά τους", "μισούν με πάθος και βία", ενώ σε Διναρικές περιοχές μπορεί κανείς να βρει "υπερβολικά επιθετικούς, άγριους και στενόμυαλους ανθρώπους, που γίνονται έξω φρενών με την παραμικρή προσβολή".

Ο Tomašic συμπεραίνει ότι οι Διναρικοί χαρακτηρίζονται από...
χαιρεκακία, ασταθή ψυχοσύνθεση, βίαιη, επαναστατική φυσιογνωμία που αναζητεί κύρος και δύναμη, δημιουργώντας ακραία πολιτική αστάθεια. Αυτο το ιδεώδες του βοσκού-ληστή-πολεμιστή-αστυνομικού, θεωρούνταν χαρακτηριστικό των βουνήσιων πληθυσμών των δυτικών Βαλκανίων, σύμφωνα με τον Cvijic, σε αντίθεση με τον ήσυχο και ανεκτικό πληθυσμό κάποιων πεδινών περιοχών, όπου κατοικούν "ήρεμες ευτυχισμένες οικογένειες, με λογική οικογενειακή πειθαρχία... που οδηγεί σε ανθρώπους αισιόδοξους, φιλειρηνικούς, συναισθηματικά σταθερούς, με μη βίαιες και αρχηγικές προσωπικότητες, με αρμονικές πνευματικές και διαπροσωπικές σχέσεις." Η αντίθεση αυτή δημιουργεί διάφορες εσωτερικές εντάσεις και διαχωρισμούς στα δυτικά Βαλκάνια. Κρίνει ότι είναι εμφανής η αντίθεση μεταξύ πατριαρχικής δομής των Διναρικών και της κάπως κοινοβιακής των πεδινών -Αλπικών. Επίσης άλλη η μαχητική στάση των Διναρικών της κεντρικής Σερβίας ενάντια στους Τούρκους και άλλη η στάση των φιλήσυχων πεδινών που προσαρμόστηκαν ως ραγιάδες.

O Vladimir Dvorniković ήταν Κροάτης ψυχολόγος και μελέτησε τον χαρακτήρα των Γιουγκοσλάβων σε βιβλίο του το 1939. Οι "Σλάβοι", μάλλον τους Αλπικούς εννοεί, "είναι φιλόξενοι και ξένοιαστοι, χωρίς πρωτοβουλία και ενέργεια, νωχελικοί, σεμνοί και αυτό εξηγεί γιατί παρά τους μεγάλους αριθμούς τους δεν έγιναν ποτέ κατακτητές ή ιδρυτές ισχυρών κρατών." Αντίθετα οι βουνήσιοι Διναρικοί έχουν αντιδημοκρατική και αρχηγική προσωπικότητα, σε αντίθεση με τη ομοιόμορφη φιλειρηνική σχεδόν δημοκρατική φυσιογνωμία των Αλπικών. Κάποιοι εστίασαν σε θετικά γνωρίσματα των Διναρικών, όπως η επιθετικότητα, ο ηρωισμός, η αδούλωτη φύση τους, ενώ άλλοι στα αρνητικά, δείχνοντας προτίμηση στους πεδινούς. Άλλοι τους θεώρησαν θαρραλέους, μαχητικούς και υπερήφανους, ενώ άλλοι βίαιους, πρωτόγονους και αλλαζόνες. Από την άλλη τους πεδινούς -Αλπικούς- άλλοι τους θεώρησαν συνετούς, πραγματιστές, καλλιεργημένους, ενώ άλλοι μαλθακούς, παρακμιακούς, υποτακτικούς.
 Ο ψυχίατρος Vladimir Adamovic έκρινε το 1991 ότι η διαμάχη Κροατών και Σέρβων ήταν διαμάχη μεταξύ Διναρικών, διαφορετικής θρησκευτικής πίστης, αλλά της ίδιας ψυχοσύνθεσης φανατισμού. Όσο και αν οι σύγχρονοι "επιστήμονες" αρνούνται τη φυλετική ψυχική διαφοροποίηση, ο λαός διατηρεί στο μυαλό τους τις ψυχικές αντιθέσεις μεταξύ των διαφόρων περιοχών στα Βαλκάνια υπό μορφή στερεοτύπων, που αντανακλούν στη φυλετική σύνθεση των περιοχών αυτών.

Άσχετα από τις συμπάθειες του καθενός, τα ψυχικά χαρακτηριστικά των δύο φυλών, Διναρικών και Αλπικών, προκύπτουν αβίαστα και είναι πασίγνωστα και στον Ελλαδικό χώρο.

Το πλήρες κείμενο της πηγής εδώ, με περισσότερα στοιχεία.