Herder: Ποιοι δημιουργούν τον πολιτισμό;

"Είναι η μία και μοναδική αρχή της Φύσης, η οποία ωθεί αυτά τα έθνη, που αριστεύουν στη μορφή, να δρουν με γενναιοδωρία και ενεργητικότητα υπέρ των άλλων: γιατί αυτή τους έδωσε ταχύτητα και ελαστικότητα στην σκέψη, προσαρμοσμένη εξίσου στην μορφή του σώματος, ώστε να δράσει ευεργετικά για τα άλλα έθνη. Οι Τουνγκούζοι και οι Εσκιμώοι κάθονται αιωνίως στις τρύπες τους και δεν ασχολούνται με τα άλλα έθνη, ούτε ως φίλους, ούτε ως εχθρούς. Οι νέγροι δεν έχουν ανακαλύψει τίποτα για τους Ευρωπαίους· ουδέποτε έχουν συλλάβει κάποιο σχέδιο για να βελτιώσουν ή να κατακτήσουν την Ευρώπη. Από την περιοχή των καλοσχηματισμένων ανθρώπων έχουμε λάβει την θρησκεία μας, τις τέχνες μας, τις επιστήμες μας· και όλο το πλαίσιο της καλλιέργειας και του ανθρωπισμού, λιγότερο ή περισσότερο."

Johann Gottfried Herder, Outlines of a Philosophy

of the History of Man

Ο Γερμανός φιλόσοφος εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο δημιουργείται και διαδίδεται ο πολιτισμός. Όσα έθνη έχουν προικιστεί από την φύση με άτομα δραστήρια και με πνευματικές δυνατότητες, προάγουν τον πολιτισμό, τον οποίο διαδίδουν σε άλλους που εκ φύσεως δεν διαθέτουν αυτά τα χαρίσματα. Τα παραδείγματα λαών με μηδαμινή συνεισφορά στον ανθρώπινο πολιτισμό...
είναι πολλά, ο Herder αναφέρει μερικά. Στην Ευρώπη εντοπίζει τους ανθρώπους που έχουν δημιουργήσει και μεταλαμπαδεύσει υψηλό πολιτισμό στον κόσμο. Από εκεί προέρχονται οι επιστήμες και οι τέχνες, η όλη έννοια του καλλιεργημένου ανθρώπου. Αυτή η πρωτοκαθεδρία των Ευρωπαίων οφείλεται στην φύση τους.

Οι απόψεις του Herder είναι σαφείς. Για να δημιουργήσεις πολιτισμό, να διαπρέψεις στις τέχνες και στις επιστήμες, απαιτείται ένα ανθρώπινο δυναμικό που εκ φύσεως να έχει πνευματικές δυνατότητες και ενεργητικότητα, που διαθέτει συγκεκριμένη εξωτερική μορφή. Η προσέγγιση του Herder είναι βιολογική και ταυτίζεται με την φυλετική θεώρηση, που διακρίνει τους ανθρώπους σε φυλές με συγκεκριμένα εκ φύσεως σωματικά και ψυχικά γνωρίσματα. Συνεπώς, κατά τον Herder, η δημιουργία πολιτισμού έχει την βάση της στον βιολογικό παράγοντα.