Eσωτερική μετανάστευση και φυλή

Η εσωτερική μετανάστευση αποτελεί ένα διαδεδομένο κοινωνικό φαινόμενο. Αρκετοί άνθρωποι επιλέγουν να αφήσουν τον τόπο όπου γεννήθηκαν για διάφορους λόγους, όπως για εύρεση εργασίας, για αναζήτηση ευκαιριών, από φιλοδοξία, κτλ. Παράλληλα, ωστόσο, η κινητικότητα του πληθυσμού, μπορεί να μεταβάλλει την ανθρωπολογική σύνθεση της χώρας. Μία από τις σημαντικότερες μελέτες για την σύνδεση εσωτερικής μετανάστευσης και φυλής είναι αυτή του Αμερικανού κοινωνιολόγου Carlos Closson με τίτλο "Dissociation by Displacement: A Phase of Social Selection", που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό The Quarterly Journal of Economics. Εξετάζεται το φαινόμενο της εσωτερικής μετανάστευσης από ανθρωπολογικής σκοπιάς, με έμφαση στην κινητικότητα μεταξύ πόλεων και επαρχίας.

Οι Charles Darwin, Paul Broca και Herbert Spencer υπήρξαν οι πρώτοι επιστήμονες που έθεσαν το ζήτημα της σύνδεσης βιολογίας και κοινωνιολογίας. Ο Galton μελέτησε επισταμένως τις ανθρώπινες κοινωνίες ως προς την κληρονομικότητα και την επιλογή, διαπιστώνοντας...
την μεγάλη τους αξία στην διαμόρφωση των κοινωνιών. Οι ανακαλύψεις που έκανε τον ώθησαν να εισάγει την έννοια της ευγονικής. Ο Lapouge υπήρξε συνεχιστής του Galton στην μελέτη της κοινωνίας με βιολογικά κριτήρια. Μελέτησε την σχέση μεταξύ φυλής και κοινωνικής συμπεριφοράς και διαστρωμάτωσης. Εισήγαγε την επιστήμη της ανθρωποκοινωνιολογίας, δηλαδή τη μελέτη της κοινωνίας με ανθρωπολογικά κριτήρια. Ο Carlos Closson, συγγραφέας της παρούσας μελέτης, επηρεάστηκε καταλυτικά από τον Lapouge και βάλθηκε να διαδώσει τις ιδέες της ανθρωποκοινωνιολογίας στις ΗΠΑ.

Η ποιότητα του πληθυσμού, που ορίζει την μορφή της κοινωνίας και το επίπεδο του πολιτισμού, εξαρτάται από τους νόμους της κληρονομικότητας και από τους νόμους της επιλογής. Η κληρονομικότητα αποτελεί το συντηρητικό στοιχείο. Σε κάθε απόγονο, αναπαράγονται τα σωματικά και ψυχικά χαρακτηριστικά των γονέων σχεδόν αναλλοίωτα. Η επιλογή αποτελεί το δυναμικό στοιχείο. Είναι η δύναμη που καθορίζει το ποιες μορφές θα αναπαραχθούν περισσότερο από τις άλλες, τις οποίες και εκτοπίζουν σταδιακά. Συνεπώς, η επιλογή αποτελεί τον αποφασιστικό παράγοντα στην εξελικτική διαδικασία.

Η φυσική επιλογή που εισήγαγε ο Δαρβίνος δεν έχει ιδιαίτερη εφαρμογή στον άνθρωπο. Στις ανθρώπινες κοινωνίες μεγάλη σημασία έχει η κοινωνική επιλογή, δηλαδή οι κοινωνικοί παράγοντες που ωθούν συγκεκριμένα στοιχεία του πληθυσμού να αναπαράγονται με μεγαλύτερους ρυθμούς από ότι άλλα στοιχεία. Πόλεμοι, αποικισμός, μετανάστευση, άνισοι αναπαραγωγικοί ρυθμοί, πολιτικές διαμάχες, θρησκευτικές διώξεις, αντιλήψεις περί γάμου, κτλ μπορούν μακροπρόθεσμα να ελαττώσουν κάποια στοιχεία του πληθυσμού και να ευνοήσουν άλλα, στον σιωπηρό αγώνα μεταξύ των φυλών για επικράτηση. Με τον τρόπο αυτό αλλάζει και η φυλετική σύνθεση μιας χώρας, με αποτέλεσμα η κοινωνική επιλογή να καταλήγει να είναι φυλετική επιλογή.

Από τους παράγοντες της κοινωνικής επιλογής, ο Closson μελετά αυτόν της εσωτερικής μετανάστευσης. Ένα ρεύμα μετανάστευσης υπάρχει πάντοτε από τις ορεινές προς τις πεδινές περιοχές και από την επαρχία προς τις πόλεις. Οι πόλεις "καταναλώνουν" πολύ πληθυσμό. Στις μελέτες του Ammon επί σειρά ετών στην Καρλσρούη και στο Φράιμπουργκ της Βάδης, βρήκε ότι από τους 1313 νεοσύλλεκτους από τις δύο αυτές πόλεις, οι 1018 είχαν γεννηθεί στις αγροτικές περιοχές της Βάδης, 119 ήταν γιοι μεταναστών από αγροτικές περιοχές και μόνο 96 ήταν γιοι κατοίκων των δύο αυτών πόλεων. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό, τα υπερβολικά νούμερα ίσως προέκυψαν από την τότε ταχύτατη βιομηχανοποίηση της Γερμανίας. Όμως και πάλι, δηλώνουν μια σαφή τάση για μείωση της γεννητικότητας των κατοίκων των πόλεων και την διαρκή τροφοδότησή τους από την επαρχία. Στην Αγγλία, ο Llewellyn-Smith βρήκε ότι το 35% των κατοίκων του Λονδίνου έχουν γεννηθεί στην επαρχία. Στην Γαλλία, ο Bertillon βρήκε ότι ενώ σε όλη τη χώρα μόνο το 11,25% των κατοίκων είχε γεννηθεί σε άλλη περιφέρεια της χώρας, στο Παρίσι το ποσοστό αυτό έφτανε το 34,67%. Υψηλά ποσοστά βρήκε και στα υπόλοιπα μεγάλα αστικά κέντρα της Γαλλίας, όπως η Λυών και η Μασσαλία. Ο Durant βρήκε ότι σε τριάντα μεγάλες πόλεις της Ευρώπης, το 78,46% της ετήσιας μεγέθυνσης του πληθυσμού οφείλονταν σε εσωτερικούς μετανάστες.

Τα στοιχεία αυτά υποδεικνύουν ξεκάθαρα ότι στις πόλεις συντελείται εξάλειψη κάποιων στοιχείων του πληθυσμού μέσω κοινωνικής επιλογής. Συνεπώς έχει μεγάλη σημασία να μελετήσουμε την σύνθεση των στοιχείων που μεταναστεύουν προς τις πόλεις. Γενικά μιλώντας, αναμένουμε τα πιο ικανά και δραστήρια στοιχεία να συσσωρεύονται στις πόλεις, απομυζώντας την επαρχία από το καλύτερο ανθρώπινο υλικό. Από ανθρωπολογικής σκοπιάς αυτό τι σημαίνει; Πρώτος ο Durand de Gross βρήκε στην περιφέρεια Aveyron της Γαλλίας, ότι στις αστικές περιοχές ο κεφαλικός δείκτης είναι χαμηλότερος από ότι στην γειτονική επαρχία. Τις αναλυτικότερες μελέτες επί του ζητήματος πραγματοποίησε το Γερμανός ανθρωπολόγος Otto Ammon. Στο έργο του Natürliche Auslese beim Menschen, βρήκε ότι στις πόλεις της Βάδης κατοικούν περισσότεροι δολιχοκέφαλοι και λιγότεροι υπερβραχυκέφαλοι από ότι στην γειτονική επαρχία. Ο παρακάτω πίνακας είναι χαρακτηριστικός.

Επίσης, προκύπτει ότι αυτοί που μεταναστεύουν στις πόλεις είναι πιο δολιχοκέφαλοι από αυτούς που μένουν πίσω, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα.

Ο Lapouge βρήκε μέσο κεφαλικό δείκτη 85,3 σε αγροτικές περιοχές της Βρετάνης, ενώ στις αστικές περιοχές βρήκε 82,4 δηλαδή κεφαλικό δείκτη τρεις ολόκληρες μονάδες χαμηλότερα. Αντίστοιχα αποτελέσματα βρήκε ο Collignon στη νοτιοδυτική Γαλλία. Επίσης, τα στοιχεία του Fallot για τη νοτιοανατολική Γαλλία σε συνδυασμό με αυτά του Collignon, δείχνουν ότι οι εσωτερικοί μετανάστες έχουν χαμηλότερο κεφαλικό δείκτη από ότι τα στατικά στοιχεία του πληθυσμού, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα.

O Closson παραθέτει αρκετούς ακόμα πίνακες με στοιχεία απο την Γαλλία, που δείχνουν παρόμοια αποτελέσματα. Επίσης, από επόμενους πίνακες, προκύπτει ότι όσοι γεννήθηκαν από γονείς που προέρχονται από άλλες περιφέρεις, έχουν χαμηλότερο κεφαλικό δείκτη από αυτούς που γεννήθηκαν από γονείς γηγενείς.

Οι μελέτες του Ammon υποδεικνύουν ότι ο λόγος που οι πόλεις είναι πιο δολιχοκέφαλες από την επαρχία οφείλεται στην διαρκή μετανάστευση δολιχοκέφαλων από την επαρχία προς τις πόλεις και γενικότερα οι δολιχοκέφαλοι έχουν μεγαλύτερη τάση για εσωτερική μετανάστευση. Ο βαθύτερος λόγος που συμβαίνει αυτό είναι οι διαφορετικές ψυχικές φυλετικές προδιαθέσεις. Οι βραχυκέφαλοι, Αλπικοί στην περίπτωση των ανωτέρω μελετών, είναι εκ φύσεως φιλήσυχοι, λιτοί, συνετοί και έξυπνοι. Τους αρέσει η ομοιομορφία, η παράδοση και τους λείπει η πρωτοβουλία. Οι Νορδικοί είναι δραστήριοι, βασίζονται στις δυνάμεις τους, είναι θαρραλέοι και ικανοί στην διοίκηση. Ο Μεσογειακός τύπος δεν εξετάζεται λεπτομερώς στη μελέτη, ωστόσο τα αποτελέσματα στη νότια Γαλλία, υποδεικνύουν πάλι μια διαφορά σε σχέση με τον Αλπικό τύπο. Οι Μεσογειακοί είναι δραστήριοι, ανήσυχοι, κοινωνικοί και εξωστρεφείς, κάτι που τους τραβάει στις πόλεις. Προκύπτει ότι οι δολιχοκέφαλοι Νορδικοί και Μεσογειακοί είναι πιο ενεργητικοί, ανήσυχοι και φιλόδοξοι εκ φύσεως, κάτι που τους κάνει να σωρεύονται στις πόλεις, ενώ οι βραχυκέφαλοι Αλπικοί έχουν μεγαλύτερη τάση να παραμείνουν στην ήσυχη, λιτή ζωή τους στην επαρχία.


Ας δούμε κάποια παραδείγματα για την Ελλάδα. Πόσοι από τους σημερινούς κατοίκους της Αθήνας έχουν γονείς που γεννήθηκαν στην Αθήνα; Αν το ερευνήσετε, θα διαπιστώσετε ότι είναι ελάχιστοι. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Αθήνας προέρχονται από την επαρχία, είτε οι γονείς τους γεννήθηκαν στην επαρχία. Τα μεγάλα αστικά κέντρα, αποτελούν καταβόθρες ανθρώπων, λόγω μειωμένης γεννητικότητας και θέλουν διαρκώς ενέσεις πληθυσμού από την επαρχία.

Επίσης, όταν πηγαίνετε σε χωριά της ηπειρωτικής Ελλάδας, προσέξτε τις φυσιογνωμίες των κατοίκων. Θα διαπιστώσετε εύκολα ότι ο τυπικός κάτοικος είναι ένας Διναρικός ή ένας Αλπικός. Σπάνια θα δείτε κάποιον Μεσογειακό. Το ποσοστό των Μεσογειακών που θα βρείτε στα χωριά είναι πολύ μικρότερο από το ποσοστό τους στα αστικά κέντρα. Αν το δούμε μακροπρόθεσμα, αυτό σημαίνει ότι με την διαρκή κάθοδο των Αλπικών-Διναρικών από την επαρχία προς τις πόλεις, σταδιακά ο πληθυσμός της Ελλάδας θα γίνεται εξ'ολοκλήρου Αλπικο-Διναρικός, ακόμα και στις πόλεις.

Έρευνες σαν αυτή του Closson, μαζί με αυτές των Ammon και Lapouge, που εξηγούν τις κοινωνικές διεργασίες υπό το φυλετικό πρίσμα, θα πρέπει να μας προβληματίσουν και να μας κατευθύνουν στην εφαρμογή κατάλληλης πληθυσμιακής πολιτικής, ώστε να μην εξαλειφθούν τα πλέον ικανά και δραστήρια στοιχεία του πληθυσμού.