Πρόσωπο και συμπεριφορά συνδέονται;

Μια εξόχως ενδιαφέρουσα έρευνα του Carnegie Mellon University εξέτασε τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βγάζουν συμπεράσματα για τον χαρακτήρα κάποιου, κοιτώντας απλώς τα χαρακτηριστικά του προσώπου. Θα εξετάσουμε τα αποτελέσματα της έρευνας από πλευράς φυλετικής ανθρωπολογίας. Μήπως η φυλή παίζει κάποιο ρόλο;

Αρχικά η μελέτη μας λέει ότι συχνά όλοι μας κρίνουμε ανθρώπους γύρω μας μόνο από τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του προσώπου. Πολλές φορές αυτό μπορεί να δημιουργεί συμπάθειες, ως προς τους ανθρώπους γύρω μας, ακόμα και προς πολιτικά πρόσωπα. Όλοι μας θέλουμε να λέμε ότι οι αποφάσεις μας είναι ορθολογικές, αμερόληπτες ή βασισμένες αποκλειστικά σε κατάλληλες πληροφορίες,...
ωστόσο οι απόψεις μας επηρεάζονται από τελείως διαφορετικούς παράγοντες που δεν έχουν να κάνουν με τη λογική. Αυτή είναι μια έμφυτη τάση στον άνθρωπο που επηρεάζει δραστικά τις κοινωνικές συμπεριφορές.

Η μελέτη αποφαίνεται ότι άτομα με baby-face, δηλαδή μεταξύ άλλων με στρογγυλό πρόσωπο και μικρή μύτη, θεωρούνται άτομα εμπιστοσύνης. Αντιθέτως, άτομα με προεξέχουσα μύτη, πιο λεπτό πρόσωπο και ισχυρό σαγόνι θεωρούνται σημάδια ισχύος και ικανότητας. Επίσης, άτομα με έντονα ζυγωματικά θεωρούνται τίμια. Πολιτικοί με λεπτό πρόσωπο έχουν περισσότερες πιθανότητες να προσελκύσουν οπαδούς από άλλους με ευρύ πρόσωπο.

Παρατίθενται δύο εικόνες με διασήμους για να φανεί η διαφορά: Selena Gomez αριστερά με baby-face, Michael Fassbender δεξιά με ισχυρή φυσιογνωμία.

Για όποιον μπορεί να διακρίνει τους φυλετικούς τύπους, τα παραπάνω συμπεράσματα είναι απολύτως εξηγήσιμα. Πρώτα, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η μελέτη έγινε στις ΗΠΑ, οποτε οι συμπεριφορές πρέπει να ταιριάζουν στους κύριους φυλετικούς τύπους της χώρας και μάλλον εστιάζοντας στους Ευρωπιδικούς. Το κοντό πρόσωπο, με κοντή μύτη και πιεσμένο σαγόνι, ή με μια λέξη baby-face παραπέμπει σε Αλπικούς, ή δευτερευόντως σε Μεξικανικής προέλευσης ιθαγενείς. Είναι γνωστό ότι οι Αλπικοί έχουν μαζεμένο χαρακτήρα και ήσυχο χαρακτήρα, με αποτέλεσμα να θεωρούνται άτομα εμπιστοσύνης. Από την άλλη, άτομα με πιο λεπτό πρόσωπο, πιο ισχυρό σαγόνι και πιο προτεταμένη μύτη, στις ΗΠΑ αντιστοιχούν σε Ατλαντοειδείς, Νορδικούς ή και Κρομανοειδείς. Είναι απολύτως αναμενόμενο τέτοιες φυσιογνωμίες να θεωρούνται ότι έχουν πιο ισχυρό και δυναμικό χαρακτήρα. Επίσης, άτομα με έντονα ζυγωματικά θεωρούνται τίμιοι, παραπέμποντας σε Κρομανοειδείς οι οποίοι είναι κατά κανόνα πειθαρχημένοι και πιστοί στο καθήκον.

Βλέπουμε ότι τα στερεότυπα βασίζονται σε φυλετικές πραγματικότητες. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος, καθ'όλη τη διάρκεια της ζωής μας, συγκεντρώνει φαινοτυπικές πληροφορίες για τους ανθρώπους που βλέπουμε γύρω μας και τις συνδέει με την εκάστοτε συμπεριφορά. Με αυτόν τον τρόπο, φτιάχνει κάτι σαν βάση δεδομένων, η οποία μας βοηθάει να λαμβάνουμε αποφάσεις μόνο από τα γνωρίσματα του προσώπου αυτού που βλέπουμε μπροστά μας, κάτι το οποίο συχνά είναι πολύ σημαντικό σε κάποιες στιγμές της ζωής μας.

Το συμπέρασμα είναι ότι η φυλή συνδέεται με τη συμπεριφορά. Το μυαλό μας κάνει αυτή τη σύνδεση ασυνείδητα, οι φυλετιστές τη μελετούν επιστημονικά. Οι σύγχρονοι ερευνητές, αγνοώντας την φυσική ανθρωπολογία, ακόμα ψάχνουν να βρουν την σύνδεση φυλής-χαρακτήρα, ενώ η φυλετική ανθρωπολογία την έχει ανακαλύψει ήδη προ πολλού. Όποιος μπορέσει να κάνει αυτήν την αντιστοίχιση, θα αρχίσει να αντιλαμβάνεται με τελείως διαφορετικό τρόπο τους ανθρώπους γύρω του.