Η ανθρωπολογία της υποσαχάριας Αφρικής

Ο Wilfrid Hambly ήταν Αμερικανός εθνολόγος και ανθρωπολόγος, που είχε αφιερωθεί στην μελέτη της υποσαχάριας Αφρικής. Στο βιβλίο του "Anthropometry of the Ovimbundu Angola" εξέτασε ανθρωπολογικά τον πληθυσμό της Αγκόλα. Η σημασία της μελέτης του έγκειται κυρίως στο ότι αντιπαραβάλλει ανθρωπολογικά τους κατοίκους της Αγκόλα με αυτούς της υπόλοιπης υποσαχάριας Αφρικής, παραθέτοντας πλήθος στοιχείων για την ανθρωπολογία όλης της υποσαχάριας Αφρικής.

Οι μετρήσεις του Hambly έγιναν σε μια εθνοτική ομάδα της δυτικής Αγκόλα, σε δείγμα 53 ατόμων. Τα αποτελέσματα ήταν τα εξής...
Το ανάστημα βρέθηκε υψηλό προς πολύ υψηλό, με τον κορμικό δείκτη στο 50,3 κάτι που δείχνει μακροσκελία. Ο κεφαλικός δείκτης βρέθηκε 73,1 που δείχνει έντονη δολιχοκεφαλία. Η διάμετρος ζυγωματικών και σαγονιών βρέθηκε σχετικά χαμηλή, το πρόσωπο είναι συνήθως λεπτό, ενώ η μύτη είναι πατημένη και πλατιά, με ρινικό δείκτη που βρίσκεται εντός της πλατυρρινίας. Ο πληθυσμός φαίνεται αρκετά ομοιόμορφος, βάσει των διαγραμμάτων κατανομής των ανθρωπολογικών μετρήσεων.

Ακολουθεί η σύγκριση των αποτελεσμάτων με αυτά άλλων μετρήσεων στην Αγκόλα. Το δείγμα της μελέτης αποτελούνταν από άτομα κυρίως του τύπου Bantuid (ή Kafrid). Πλησιάζοντας από την δυτική Αγκόλα προς το Κονγκό ο κεφαλικός και ο ρινικός δείκτης αυξάνει, καθώς εμφανίζονται άτομα του Κονγκολικού τύπου (Congolesid) που χαρακτηρίζεται από τάσεις μεσοκεφαλίας και εντονότερη πλατυρρινία.

Έπειτα γίνεται αναλυτική σύγκριση με μετρήσεις από άλλες περιοχές της υποσαχάριας Αφρικής. Να σημειώσουμε ότι ο Hambly είχε δημοσιεύσει και το πολύ πιο αναλυτικό βιβλίο για την ανθρωπολογία της Αφρικής, με τίτλο Source book for African anthropology.

Στην δυτική Αφρική, εκεί όπου κατοικεί κυρίως ο Σουδανικός τύπος, ο κεφαλικός δείκτης αυξάνει ελαφρά, ευρισκόμενος γύρω στο 75, ενώ αυξάνει και ο ρινικός δείκτης, με την πλατυρρινία να είναι πολύ έντονη. Το ανάστημα είναι υψηλό, όπως και στους Bantuid. Σε παραλιακές περιοχές της δυτικής Αφρικής που κοιτάζουν προς τα νότια, υπάρχουν τάσεις μεσοκεφαλίας, που δείχνουν την ύπαρξη ενός υποτύπου του Congolesid που διεσπάρη εκεί, του Guinesid.

Στην ευρύτερη πειριοχή του Κονγκό, οι κάτοικοι τείνουν μεσοκέφαλοι, έχοντας πιο έντονη πλατυρρινία και χαμηλότερο ανάστημα από τους γειτονικούς Bantuid και Sudanid. Γίνεται και αναφορά για τους Πυγμαίους της περιοχής, με το χαρακτηριστικό χαμηλό ανάστημα, υπερπλατυρρινία και μεσοκεφαλία.

Στη νότια Αφρική, οι κάτοικοι, πλην Χοϊσανικών, έχουν παρόμοια γνωρίσματα με τους Αγκολέζουν που μετρήθηκαν, καθώς ανήκουν στον ίδιο τύπο, τον Bantuid, ο οποίος να σημειώσουμε ότι είναι ο πιο διαδεδομένος της Αφρικής, σε αντίθεση με τον πιο διαδεδομένο τύπο των ΗΠΑ που είναι ο Sudanid, καθώς οι σκλάβοι αντλήθηκαν κυρίως από την δυτική Αφρική. Ο τύπος Bantuid είναι διαδεδομένος μέχρι την ανατολική Αφρική, εκεί όπου συναντώνται με τους ψηλούς, υπερβολικά εξωμορφικούς και δολιχοκέφαλους Νιλοτικούς (Nilotid), που έχουν σχετικά πιο λεπτή μύτη, καθώς και τους Αιθιοπικούς (Ethiopid), που αρχίζουν και εμφανίζουν Ευρωπιδικά γνωρίσματα.

Και μερικές φωτογραφίες Αγκολέζων, που ανήκουν στον τύπο Bantuid. Έχουν τάση πλατυρρινίας, πολύ κατσαρά μαλλιά, βλέμμα που δείχνει κάτι σαν δυσφορία εκ φύσεως, πλατιά χείλη και έντονη δολιχοκεφαλία με στενό κεφάλι.