Η επιλογή στον άνθρωπο σύμφωνα με τον Alfred Wallace

Ακούραστος ταξιδιώτης και μελετητής, ο Alfred Russel Wallace υπήρξε ο διάσημος Βρετανός βιολόγος που ανακάλυψε την εξελικτική θεωρία ταυτόχρονα με τον Δαρβίνο. Έκανε σημαντικές προσθήκες στην εξελικτική θεωρία και δημοσίευσε πλήθος πρωτοποριακών μελετών επί του θέματος.

Στο άρθρο του "Human Selection" που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Fortnightly Review, εξέτασε το ζήτημα της επιλογής στον άνθρωπο. Ο Wallace θεωρούσε ότι αυτό το άρθρο αποτελεί την σημαντικότερη συμβολή του στην επιστήμη της κοινωνιολογίας. Και είναι πράγματι.

Σε μία από τις τελευταίες συζητήσεις του με τον Δαρβίνο, ο Wallace μας αποκαλύπτει ότι ο Δαρβίνος του μίλησε με ζοφερά λόγια για το μέλλον της ανθρωπότητας, βλέποντας ότι στον σύγχρονο πολιτισμό...
η φυσική επιλογή δεν παίζει κανέναν ρόλο και δεν επιβιώνει ο ικανότερος. Οι πιο πλούσιοι δεν είναι σε καμία περίπτωση οι καλύτεροι ή οι πιο έξυπνοι και κάθε γενιά ανανεώνεται από τα κατώτερα και όχι από τα ανώτερα στρώματα του πληθυσμού. Ο Wallace παραθέτει την άποψη πως "η σημερινή κατάσταση, αρκετά επικίνδυνη για κάθε κοινωνία, είναι απλά αυτοκτονική με τον δημοκρατικό πολιτισμό των ημερών μας". Μια ευθεία επίθεση ενάντια στη δημοκρατική θεώρηση της ισοπέδωσης.

Έπειτα ο Wallace μπαίνει στον πυρήνα του θέματος, που είναι ο τρόπος με τον οποίον μπορεί να βελτιωθεί ο άνθρωπος. Αρχικά, ο Wallace εκφράζει την αντίθεσή του σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι η βελτίωση μπορεί να επέλθει μέσω της εκπαίδευσης, της υγιεινής και της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου. Οι Galton και Weismann -και αργότερα το DNA να προσθέσουμε εμείς- απέδειξαν ότι τα επίκτητα γνωρίσματα δεν κληρονομούνται. Αυτό κατά τον διάσημο βιολόγο σημαίνει ότι "το ερώτημα πρέπει να απλοποιηθεί, αφού αρκεί να περιριστούμε σε κάποια μορφή επιλογής ως τον μόνο τρόπο για να βελτιώσουμε την φυλή".

Στη συνέχεια δίνει ένα κατατοπιστικό παράδειγμα από την εκτροφή αλόγων, όπου μέσω της επιλογής και όχι του τρόπου ανατροφής, παράγουμε τα πιο γρήγορα ή τα πιο δυνατά άλογα. Ακολουθούν ακόμα περισσότερα παραδείγματα από τις ανθρώπινες κοινωνίες. Ο Wallace θεωρεί αυτονόητο ότι τα επίκτητα γνωρίσματα δεν κληρονομούνται, συνεπώς πρέπει να αγνοήσουμε την εκπαίδευση και τα ήθη ως τρόπο βελτίωσης της φυλής.

Ο Galton πρότεινε την κρατική παρέμβαση μέσω κινήτρων στα πλέον χαρισματικά άτομα για να κάνουν περισσότερους απογόνους. Ο Wallace το βρίσκει μη αποτελεσματικό μέτρο, εφόσον αφορά λίγα άτομα και δεν ακουμπάει την μεγάλη μάζα των ανθρώπων. Αντιθέτως, προτείνει την εξάλειψη των χειρότερων και το ελεύθερο σμίξιμο των υπολοίπων.

Κάποιοι προτείνουν την αποφασιστική επέμβαση του κράτους για την επιλογή και προώθηση των καλύτερων. Ο Wallace εκφράζει αμφιβολίες για το κατά πόσον είναι εφικτό αυτό χωρίς αντιδράσεις. Άλλοι προτείνουν την εκτεταμένη πολυγαμία, κάτι που δεν αρέσει στον Wallace, που διακρίνει τα σοβαρά κοινωνικά προβλήματα που αναμένεται να προκύψουν. Παρά την επιβολή νομοθεσίας επί του θέματος, ο Wallace θεωρεί ότι πρέπει πρώτα να αλλάξει η υπάρχουσα κοινωνική πραγματικότητα για να πάρουν τα πράγματα τον δρόμο τους. Όταν όλοι θα τιμούν και θα προβάλλουν τους αρίστους, θα ασκείται σταδιακά πίεση για εξάλειψη των παρακμιακών τύπων ανθρώπου.
Τι μας θυμίζει άραγε αυτή η ανάλυση;

Να σημειώσουμε ότι ο Wallace ήταν ήδη γνώστης του ζητήματος της παρακμής των πολιτισμών από βιολογικούς λόγους. Αναφέρει την άποψη συγγραφέων που εντόπισαν το πρόβλημα της παρακμής των πολιτισμών, όταν οι ικανότεροι άνθρωποι που δημιούργησαν τον πολιτισμό, αρχίζουν να μίγνυνται με άτομα κατώτερων ικανότήτων, με αποτέλεσμα να αρχίζει μια σταδιακή αλλοίωση και τελικά κατάρρευση.

Έπειτα μπαίνει σε μια ανάλυση περί φυσικής ρύθμισης του πληθυσμού και σε μια ακόμα περί σεξουαλικής επιλογής, λαμβάνοντας υπόψη τα ποσοστά ανδρών και γυναικών σε μια κοινωνία.

Ο Wallace, συνοψίζοντας, επαναλαμβάνει ότι ο καλύτερος τρόπος για να βελτιωθεί το γενικό επίπεδο ενός πληθυσμού είναι η σταδιακή απάλειψη των χειρότερων, εξηγώντας πως αυτός είναι και ο τρόπος βάσει του οποίου λειτουργεί η φύση. Δυστυχώς ο συναισθηματισμός των ημερών μας εμποδίζει την εφαρμογή τέτοιων μεθόδων. Αυτό μπορεί έμμεσα να λυθεί, όταν καλλιεργηθεί ο θαυμασμός για ότι όμορφο, ευγενές, θαρραλέο και η αποστροφή για κάθε τι παρακμιακό.