Darwin C. - The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex

Ο Κάρολος Δαρβίνος έγινε γνωστός για την διατύπωση και απόδειξη της θεωρίας της εξέλιξης των ειδών. Το σημαντικότερο βιβλίο του είναι "Η καταγωγή των ειδών" με το οποίο έμεινε στην ιστορία της επιστήμης ως ένα από τα λαμπρότερα πνεύματα της ανθρωπότητας. Ωστόσο, ο Δαρβίνος ήταν πληθωρικός συγγραφέας και άφησε πίσω του δεκάδες έργα. Ένα πολύ σημαντικό βιβλίο του είναι "The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex", το οποίο αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος εξετάζεται η καταγωγή του ανθρώπου από μια κατώτερη μορφή ζωής, ενώ στο δεύτερο μέρος μελετάται η σεξουαλική επιλογή.

Ο Δαρβίνος στην "Καταγωγή των ειδών" είχε μεν περιγράψει την εξελικτική θεωρία και την συνεπακόλουθη μεταβολή των ειδών, ωστόσο δεν είχε διατυπώσει ξεκάθαρα το ότι ο άνθρωπος προέρχεται από ένα κατώτερο πρωτεύον. Βέβαια αυτό ήταν προφανές και για αυτό ξεσηκώθηκε πλήθος αντιδράσεων, με κοινωνικές προεκτάσεις. Συνεπώς στο πρώτο μέρος του παρόντος βιβλίου ο Δαρβίνος αναλύει τα στοιχεία που οδηγούν στην βεβαιότητα ότι ο άνθρωπος έχει μεγάλη οργανική συσχέτιση με τα υπόλοιπα πρωτεύοντα και ότι έχει κοινό πρόγονο με αυτά.

Στο δεύτερο μέρος, που είναι και το πιο εκτενές, μελετάται η σεξουαλική επιλογή. Η εξονυχιστική μελέτη περιλαμβάνει την σεξουαλική συμπεριφορά εντόμων, ψαριών, αμφιβίων, πτηνών, θηλαστικών και τέλος του ανθρώπου. Ο Δαρβίνος προσπαθεί να δείξει τον μηχανισμό της σεξουαλικής επιλογής και το πώς αυτός μεταβάλλει τα είδη.

Διαπιστώνει ότι τα αρσενικά είναι αυτά που συχνά μάχονται ή προσπαθούν να γοητεύσουν τα θηλυκά με διάφορους τρόπους. Τα πιο δυνατά, έξυπνα και γοητευτικά είναι αυτά που αφήνουν τους περισσότερους απογόνους, με συνέπεια όταν αυτό συνεχίζεται για χιλιάδες χρόνια, οι αλλαγές να συσσωρεύονται και να διαφοροποιούν το αρσενικό σε σχέση με το θηλυκό. Έτσι εξηγείται για ποιον λόγο το αρσενικό παγώνι έχει εντυπωσιακή ουρά, παρότι το δυσκολεύει στην πτήση. Τα διαφορετικά χρώματα στα διάφορα ζώα εξηγούνται με τη σεξουαλική επιλογή, μέσω της οποίας επιλέγονται τα πιο γοητευτικά χρώματα και σχήματα για το θηλυκό. Μελανό σημείο το ότι μερικές φορές μιλά για διατήρηση επίκτητων χαρακτηριστικών, την οποία ο ίδιος είχε αποδείξει ως ψευδή στο προηγούμενο βιβλίο του!

Η σεξουαλική συμπεριφορά των ζώων και η προσπάθεια του αρσενικού να γοητεύσει το θηλυκό δεν περνούν απαρατήρητες από έναν μελετητή της φύσης. Οι συμπεριφορές αυτές δεν μπορεί να γίνονται χωρίς καμιά αιτία. Οι επιδείξεις των πτηνών και τα τραγούδια τους την αναπαραγωγική περίοδο έχουν συγκεκριμένη στόχευση να γοητεύσουν το θηλυκό. Όσο μελετά κανείς το βιβλίο, τόσο διαπιστώνει ότι και τα κατώτερα έμβια όντα διαθέτουν εντυπωσιακές αντιληπτικές ικανότητες, που οι περισσότεροι άνθρωποι τις αγνοούν. Πολλά ζώα μπορούν να αναγνωρίσουν τον σύντροφό τους μετά από μήνες, άλλα ξέρουν και διακρίνουν χρώματα και αξιολογούν κάθε λεπτομέρεια της εμφάνισης του άλλου φύλου. Ειδικά τα κεφάλαια για τα πτηνά είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Επίσης τα τελευταία κεφάλαια για την σεξουαλική επιλογή στον άνθρωπο σπάνε πολλά ταμπού περί ομορφιάς και οικογένειας. Αξίζει να αναφερθεί πως καθ'όλη την έκταση του βιβλίου, ο Δαρβίνος μιλά για αθρώπινες φυλές, τις οποίες μάλιστα προτείνει να ορίζονται ως υποείδη! Μάλιστα υπάρχει και ξεχωριστό κεφάλαιο "Περί των ανθρωπίνων φυλών". Συνεπώς το μεγαλύτερο πνεύμα της βιολογίας θεωρεί αυτονόητη την ύπαρξη διαφορετικών φυλών στο ανθρώπινο είδος.

Ο Δαρβίνος προσπαθεί να εξηγήσει την μεταφορά χαρακτηριστικών από το ένα φύλο στο άλλο. Δηλαδή ένα χαρακτηριστικό αποκτάται από το αρσενικό και μεταδίδεται συχνά σε μια μειωμένη μορφή στο θηλυκό. Επίσης περιγράφεται και η διαδικασία με την οποία μπορεί κάποιος τεχνητά να μεταβάλλει τα αρχικά πανομοιότυπα δύο φύλα να αποκτήσουν διαφορετικά π.χ. χρώματα.

Το έργο αυτό παραμένει μέχρι και σήμερα το σημαντικότερο βιβλίο περί σεξουαλικής επιλογής. Είναι ένα εντυπωσιακό βιβλίο, που δείχνει την διαχρονική αξία του έργου του Δαρβίνου.