Τετάρτη 18 Ιουνίου 2014

Η φυλετική ανθρωπολογία στη Γαλλία

Η Γαλλία ήταν μία από τις πρωτοπόρες χώρες στον τομέα της ανθρωπολογίας. Το 1859 ο ιατρός και χειρούργος Paul Broca ιδρύει την Ανθρωπολογική Εταιρία του Παρισιού -Société d'anthropologie de Paris. Ο Broca, όντας η ψυχή της εταιρίας, συμβάλλει στο να χαράξει τα όρια του νέου επιστημονικού κλάδου της ανθρωπολογίας και να εκπαιδεύσει νέους επιστήμονες. Την ίδια χρονιά ιδρύεται το περιοδικό της εταιρίας υπό τον τίτλο Bulletins et Mémoires de la Société d'Anthropologie de Paris. Ξεκινούν να δημοσιεύονται πολλά άρθρα και το επιστημονικό ενδιαφέρον συνεχώς αυξάνεται.

Η εταιρία ασχολείται αρχικά κυρίως με την παλαιοανθρωπολογία και την μελέτη κρανίων και οστών, όμως σύντομα το ενδιαφέρον στρέφεται και στους ζώντες πληθυσμούς. Εισάγεται για πρώτη φορά η ειδική ανθρωπολογική ορολογία και καθορίζονται οι βασικές ανθρωπολογικές τεχνικές και μετρήσεις που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα. Σύντομα δημιουργείται ορολογία φυλετικών τύπων και η φυλετική πραγματικότητα αρχίζει να αχνοφαίνεται. Για να καλυφθεί το αυξανόμενο ενδιαφέρον, ο Broca ιδρύει το 1872 και δεύτερο περιοδικό, υπό το όνομα Revue d'Anthropologie. Το 1875, μετά τις άοκνες προσπάθειες του Broca, ιδρύεται η Ανθρωπολογική Σχολή -École d'anthropologie- στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, με το αντίστοιχο εργαστήριο.

Οι πόλοι της ανάπτυξης της ανθρωπολογίας στη Γαλλία είναι πλέον τρεις:...
Η Ανθρωπολογική Εταιρία του Παρισιού, τα ανθρωπολογικά περιοδικά και η Ανθρωπολογική Σχολή στο πανεπιστήμιο. Η Γαλλία γίνεται το επίκεντρο της ανθρωπολογικής έρευνας και αποτελεί πρότυπο για τις υπόλοιπες μεγάλες δυτικές χώρες, όπου σύντομα δημιουργούνται ανθρωπολογικές εταιρίες στα πρότυπα αυτής του Παρισιού. Η Ανθρωπολογική Εταιρία του Παρισιού συγκεντρώνει πλειάδα σημαντικών επιστημόνων, μεταξύ των οποίων οι Broca, Topinard, Collignon, Chantre, Deniker. Τον Broca, μετά τον θάνατό του, διαδέχεται ο Topinard το 1880. Η ανθρωπολογία συνεχίζει να αναπτύσσεται και αρχίζει να αποκτά μεγάλη σημασία πολιτικά. Οι φυλετικές θεωρίες διαδίδονται και επηρεάζουν την πολιτική. Ο Lapouge διδάσκει περί πολιτικής ανθρωπολογίας στο Montpellier, αρθρογραφεί στο Revue d'Anthropologie προκαλώντας τις αντιδράσεις των σιωνιστών που τον παύουν και του απαγορεύουν να αρθρογραφεί στη Γαλλία (!). Την ίδια περίοδο περίπου, από το 1887 οι σιωνιστές δίνοντας σκανδαλώδη εύνοια καταφέρνουν να κάνουν προέδους της ανθρωπολογικής εταιρίας ανθρώπους που δεν πίστευαν στη φυλή. Το αποτέλεσμα ήταν η εταιρία να πάρει την κάτω βόλτα και να απομακρυνθεί από τη μελέτη καθαρά φυλετικών ζητημάτων και των ζώντων ανθρώπων, δίνοντας βάση μόνο στην ακίνδυνη παλαιοανθρωπολογία και την μελέτη των πρωτευόντων.

Ωστόσο μια ομάδα ανθρωπολόγων με επικεφαλής τον Topinard αντιδρά και το 1890 μετονομάζει το Revue d'Anthropologie σε L'Anthropologie. Το περιοδικό αυτό αποτελεί την σημαντικότερη πηγή ανθρωπολογικών μελετών για τα επόμενα 47 χρόνια στη Γαλλία. Ο Collignon κάνει την πρώτη εκτεταμένη ανθρωπολογική έρευνα στη Γαλλία, ενώ ο Deniker καθιερώνει την φυλετική τυπολογία στην Ευρωπαϊκή ήπειρο. Ωστόσο, με την παρακμή της Ανθρωπολογικής Εταιρίας του Παρισιού, η Γαλλία υποχωρεί και στην κορυφή της επιστημονικής έρευνας στην ανθρωπολογία αναδεικνύεται η Γερμανία. Με την άνοδο του Εθνικισμού στον Μεσοπόλεμο, στη Γαλλία οι σιωνιστές καταπιέζουν διαρκώς την ανθρωπολογική μελέτη και καταφέρνουν να κλείσει το περιοδικό L'Anthropologie το 1937. Όταν ξεκινά ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, η Γαλλία βρίσκεται σε τραγικό επίπεδο σε σχέση με την ανθρωπολογική έρευνα, ενώ η Γερμανία κυριαρχεί, πόσο μάλλον με την αμέριστη συμπαράσταση του Εθνικοσοσιαλιστικού κράτους. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τη νίκη του σιωνισμού, οι φυλετικές μελέτες σχεδόν απαγορεύονται στα περισσότερα κράτη.

Την δεκαετία του '30, ο H. Vallois αναδεικνύεται σε κορυφαία μορφή της ανθρωπολογίας στη Γαλλία, διευθύνοντας αρχικά το περιοδικό L'Anthropologie και έπειτα την Ανθρωπολογική Εταιρία του Παρισιού το 1939. Ανήλθε επειδή ασχολούνταν με την παλαιοανθρωπολογία, ωστόσο μετέπειτα στράφηκε σε καθαρά φυλετικές ανθρωπολογικές μελέτες. Μέσα σε λίγα χρόνια καταφέρνει να αναζωογονήσει την εταιρία, που λόγω κύρους και ακίνδυνων μελετών δεν την είχαν κλείσει οι σιωνιστές. Η Γαλλία καθίσταται και πάλι επίκεντρο της ανθρωπολογίας παγκοσμίως, ειδικά τη στιγμή που αλλού η φυλετική ανθρωπολογία είχε καταπιεστεί. Ο Vallois παραμένει πρόεδρος της εταιρίας για 30 χρονια, μέχρι το 1969. Όσο και αν φαίνεται παραξενο, μέχρι και το 1970 δημοσιεύονται ανθρωπολογικές μελέτες με αναφορές σε φυλετικούς τύπους στα Bulletins et Mémoires de la Société d'Anthropologie de Paris. Ο Vallois μάλιστα δίνει έμφαση στην φυλετική τυπολογία και προσπαθεί να ταξινομεί συστηματικά τους ανθρώπους σε φυλές. Παρότι οι μελέτες περιορίζονται στη Γαλλία και στις αποικίες της, καθότι η μετρήσεις σε άλλες χώρες αντιμετώπιζαν εχθρότητα, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες. Η ανθρωπολογία στη Γαλλία σβήνει δια παντός το 1971, όταν πρόεδρος της ανθρωπολογικής εταιρίας γίνεται μια γυναίκα, η οποία εκτελώντας τις καθεστωτικές επιταγές, οδηγεί την εταιρία στα ακίνδυνα μονοπάτια της παλαιοανθρωπολογίας κσι της μελέτης των πρωτευόντων, όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα.

Συμπερασματικά, η Γαλλία έχει προσφέρει πολλά στην φυλετική ανθρωπολογία. Η πρώτη ανθρωπολογική εταιρία ιδρύθηκε στο Παρίσι και η ανθρωπολογία θεμελιώθηκε σαν αυτόνομος επιστημονικός κλάδος. Οι πολιτικές παρεμβάσεις σύντομα έπληξαν τις φυλετικές μελέτες, ωστόσο η παρακαταθήκη της Γαλλικής σχολής στην ανθρωπολογία είναι σημαντική.

Πρόεδροι της Ανθρωπολογικής Εταιρίας του Παρισιού έως το 1982:
Broca (Paul), 1859-1880
Topinard (Paul), 1881-1886
Letourneau (Charles), 1887-1902
Manouvrier (Leonce), 1903-1927
Anthony (Raoul), 1928-1936
Crouzon (Octave), 1937-1938
Vallois (Henri), 1939-1969
Olivier (Georges), 1970
Ferembach (Denise), 1971-1982

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Οι διαχειριστές του ιστολογίου δεν φέρουν καμία ευθύνη για τα σχόλια των αναγνωστών τους.