Δευτέρα 4 Ιουλίου 2016

Οι Αρβανίτες και οι Τσάκωνες της Πελοποννήσου

Ο Έλληνας ανθρωπολόγος Θωμάς Πίτσιος μελέτησε τους Τσάκωνες και τους Αρβανίτες ως προς τα ανθρωπολογικά τους χαρακτηριστικά σε δημοσίευσή του στο περιοδικό Anthropologischer Anzeiger, με τίτλο "Anthropologische Untersuchung der Bevölkerung des Peloponnes unter besonderer Berücksichtigung der Arwaniten und Tsakonen". Να σημειώσουμε ότι μελέτες γίνονται και μεταπολεμικά και μάλιστα με χρήση της κλασικής τυπολογικής ορολογίας.

Τα καλοκαίρια των ετών 1973-75 εξετάστηκαν 1582 άτομα από την Πελοπόννησο, εκ των οποίων 1465 άνδρες και 117 γυναίκες. Ελήφθησαν 19 μετρήσεις και έγιναν 42 μορφολογικές παρατηρήσεις. Η πλειοψηφία ήταν αγρότες. Η δειγματοληψία έγινε σε όλη την Πελοπόννησο, όπως φαίνεται και στον χάρτη. Η μελέτη...
χρησιμοποιεί στατιστικές μεθόδους, οι οποίες ελάχιστη πληροφορία δίνουν στην ανθρωπολογία, όμως περιλαμβάνονται κάποια χρήσιμα στοιχεία. Σύμφωνα με τα δεδομένα της πιο πλήρους μελέτης του ιδίου του 1977, που στην πραγματικότητα ήταν η διδακτορική του διατριβή στην Ilse Schwidetzky, οι Πελοποννήσιοι έχουν μεγάλο ύψος μύτης, μέτρια απόσταση μεταξύ οφθαλμών, μεσοπροσωπία, ασθενή υπερόφρυα τόξα, μέσο πάχος χειλιών, σπάνια πλατυινία, χρώμα δέρματος λευκό, μάτια καφέ ή ενδιάμεσα γκρι-πράσινα, μαλλιά σκούρα καστανά και ελαφρώς κυματιστά, φρύδια λίγο πιο έντονα από μέτρια, γενειάδα ισχυρή, μέτρια τριχοφυΐα σώματος και μέσο ανάστημα άνω του μετρίου.

Γίνεται μια αναδρομή στις παλαιοανθρωπολογικές μελέτες στην Πελοπόννησο και έπειτα στις ανθρωπολογικές μελέτες σε ζώντες. Ο Deniker είχε εντάξει την Πελοπόννησο στην Διναρική ζώνη βάσει μετρήσεων σε 17 άτομα. Ο Haws μελέτησε 10 ανθρωπολογικούς δείκτες σε 23 Τσάκωνες του Λεωνιδίου καθώς και μετρήσεις σε άλλα 38 άτομα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά του, οι Τσάκωνες έχουν ευρύ κρανίο, μεγάλο ανάστημα, με εν μέρει ανοιχτά μαλλιά και μάτια. Μόνο μια μειοψηφία Τσακώνων ανήκουν στον Μεσογειακό τύπο, με σκούρο χρωματισμό και δολιχοκεφαλία. Ο Schiff μελέτησε 12 γνωρίσματα και 4 δείκτες σε 99 Μανιάτες και 33 άτομα από τον Μελιγαλά. Παρουσιάστηκαν οι διαφορές μεταξύ άνω και κάτω Μάνης, με την νότια Μάνη να έχει σκούρα μαλλιά, δολιχοκεφαλία και πιο κοντό πρόσωπο, ενώ στα βόρεια υπάρχουν περισσότερα ανοιχτά μάτια και μαλλιά, με πιο συχνή υψικρανία, βραχυκεφαλία και στενότερη μύτη. Θεωρεί ότι το γηγενές στοιχείο είναι αυτό της νότιας Μάνης, δηλαδή το καστανό δολιχοκέφαλο. Σε μελέτη του Πουλιανού σε 90 Μανιάτες, τους αποδίδεται ο Μεσογειακός (Αιγαιακός) τύπος, με χαμηλή συχνότητα καστανών ματιών, ισχυρή ανάπτυξη φρυδιών και σπάνια ανοιχτό καφέ χρώμα μαλλιών (5,5%). Ο Coon δίνει κεφαλικό δείκτη για την Πελοπόννησο στο 82-83 (Μάνη 80-81). Κατέταξε φυλετικά τον πληθυσμό στον συνδυασμό Αλπικών-(Ατλαντο)Μεσογειακών. Ο Coon έβγαλε τα συμπεράσματά του και από μετρήσεις σε 113 Έλληνες στη Βοστώνη. Σε μετρήσεις του Körner σε 300 άνδρες, 60 γυναίκες και 200 μαθητές στη Λακωνία, επισήμανε το μικτό του πληθυσμού. Ο Πουλιανός εξέτασε 55 χαρακτηριστικά σε 24 Πελοποννήσιους στην Τασκένδη και βρήκε υποβραχυκεφαλία, σχετικά πιο μεγάλο ύψος σώματος και μύτης από τον πληθυσμό της κεντρικής Ελλάδας.

Οι έρευνα του Πίτσιου έδειξε ότι εντοπίζονται δύο κύριοι ανθρωπολογικοί τύποι στην Πελοπόννησο, με τον πρώτο τύπο να περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου και να επικεντρώνεται στα δυτικά και στα νότια, ενώ ο δεύτερος εντοπίζεται στα βόρεια και ανατολικά. Ο πρώτος τύπος, στα νοτιοδυτικά, έχει κάπως πιο σκούρο δέρμα, πιο ίσια μύτη και περισσότερα ποσοστά ανάμικτων ματιών και πιο εμφανή υπερόφρυα τόξα από τον δεύτερο τύπο στα βορειοανατολικά. Ο Πίτσιος προχωρά σε μια στατιστική μελέτη, η οποία δεν δίνει ιδιαίτερη πληροφορία. Ακόμα και οι ανθρωπολογικοί τύποι που αναφέρει δεν ταιριάζουν ακριβώς με κάποιους από τους κλασικούς.

Στη συνέχεια μελετώνται ειδικώς οι Αρβανίτες. Γίνεται μια αναφορά στην μελέτη του Μπίρη, η οποία όμως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ανθρωπολογική. Παρουσιάζεται συνοπτικά η ιστορία των Αρβανιτών και έπειτα γίνεται λόγος για την διαμάχη περί της σχέσης με τους Αλβανούς. Ο Πίτσιος εξετάζει τα ανθρωπολογικά γνωρίσματα των Αρβανιτών και τα αντιπαραβάλλει με αυτά που προκύπτουν από την μελέτη των Αλβανών από τον Coon, σε δείγμα πάνω από 1000 ατόμων. Ο πίνακας με τις μετρήσεις είναι ο εξής:



Συγκρίνονται οι Αλβανοί με τους κατοίκους της Πελοποννήσου γενικά και ειδικότερα με τους Αρβανίτες στο Σοφικό Κορινθίας, στην Ερμιονίδα Αργολίδος, στην Τριφυλλία Μεσσηνίας και Στην Στυμφαλία Κορινθίας. Προκύπτει ότι οι Αλβανοί έχουν υψηλότερο ανάστημα από τους Πελοποννήσιους, χαμηλότερη διάμετρο κάτω γνάθου, μεγαλύτερο ύψος μύτης, υψηλότερο προσωπικό δείκτη και χαμηλότερο ρινικό δείκτη.

Διαφορές εντοπίζονται και σε άλλα μορφολογικά γνωρίσματα. Οι Αλβανοί έχουν πιο συχνά μικρά ρουθούνια, λιγότερο συχνά κυματιστά μαλλιά, πολύ χαμηλότερη ανάπτυξη της τριχοφυΐας της γενειάδας, πιο συχνά ενδιάμεσο χρώμα ματιών. Τα αποτελέσματα δίνονται σε ξεχωριστό πίνακα στην μελέτη.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι Αλβανοί είναι εμφανίζουν τα τυπικά Διναρικά γνωρίσματα, με υψηλό ανάστημα, χωρίς γωνίες στα σαγόνια, μεγάλο ύψος μύτης που συνδυάζεται με λεπτορρινία, τάση λεπτοπροσωπίας, όχι έντονη τριχοφυΐα προσώπου και συχνά ενδιάμεσο χρώμα ματιών. Αντιθέτως, οι Αρβανίτες της Ελλάδας αποκλίνουν από τα γνωρίσματα αυτά, πράγμα που σημαίνει ότι έχει μεταβληθεί ο κυρίως Διναρικός χαρακτήρας των Αρβανιτών και έχει επέλθει σημαντική μίξη με τους υπόλοιπους κατοίκους της Πελοποννήσου.

Ως προς τους Τσάκωνες, μετρήθηκαν 170 άτομα, εκ των οποίων 161 άνδρες. Τα αποτελέσματα είναι σχεδόν ταυτόσημα με τον μέσο όρο της Πελοποννήσου. Η πλειοψηφία των Τσακώνων έχει σκούρο χρώμα ματιών, σκούρο χρώμα μαλλιών, γενειάδα ισχυρή, μέτρια τριχοφυΐα σώματος, ενώ η μύτη είναι συχνά κοίλη.

Τα συμπεράσματα από την μελέτη του Πίτσιου είναι τα εξής. Ο πληθυσμός της Πελοποννήσου είναι μικτός ανθρωπολογικά, δηλαδή αποτελείται από αρκετούς φυλετικούς τύπους, με συνέπεια να μην εντοπίζεται κάποιος συγκεκριμένος από τους μέσους όρους των μετρήσεων. Οι διάφορες παρατηρήσεις δίνουν μια αίσθηση περί των ανθρωπολογικών γνωρισμάτων των κατοίκων της Πελοποννήσου. Στην περιοχή φαίνεται ότι κατοικούν οι πιο σκουρόχρωμοι Μεσογειακοί με την έντονη τριχοφυΐα προσώπου, οι Διναρικοί με υψηλότερο ποσοστό ενδιάμεσων ματιών, οι Αλπικοί με την πιο κοίλη μύτη και χαμηλότερο προσωπικό δείκτη, ενώ δεν αποκλείονται και Κρομανοειδείς λόγω της υψηλής διαμέτρου σαγονιού. Πιθανότατα, οι Πελοποννήσιοι ανήκουν στην πλειοψηφία τους στους γνωστούς Ελλαδικούς τύπους, δηλαδή τον Μεσογειακό, τον Αλπικό, τον Διναρικό και τον Κρομανοειδή. Οι Αρβανίτες και οι Τσάκωνες δεν φαίνεται να ξεχωρίζουν, εμφανίζοντας κοινά γνωρίσματα με τους υπόλοιπους κατοίκους της Πελοποννήσου.

31 σχόλια:

  1. Άρα από την τελευταία πρόταση του άρθρου αντιλαμβανόμαστε πως οι διαφορές είναι κυρίως εθνολογικές και πολιτιστικές και όχι φυλετικές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αρβανίτες διναρο-αρμενοειδής υπάρχουν?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. προς το διαχειριστή η ερώτηση απευθύνεται.

      Διαγραφή
  3. Η συγκεκριμένη γυναίκα είναι Διναρική;

    https://pbs.twimg.com/profile_images/733699298060275713/LAmD9L8l.jpg

    https://www.google.gr/search?q=Georgia+Hirst&biw=1325&bih=641&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiA8JXC39rNAhXDXhQKHdHjDU0Q_AUIBigB#imgrc=V-_Ge9Eo6DepiM%3A

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δείτε και αυτήν την φωτογραφία σε κίνηση που φαίνεται και το προφίλ της

      https://66.media.tumblr.com/355ea75f1ef1b505b89f836666e1072e/tumblr_o5boheY3BA1tdy0nco2_500.gif

      Διαγραφή
    2. Η Τόρμουντ από το Βίκινγκς.Κρομανοειδής ξανθίζουσα ή και κρομανοειδής-νορδική ,δεν μπορώ να αποσαφηνίσω.Κάτι τέτοιο.Πάντως φαίνεται δοχιλοκέφαλη.

      Διαγραφή
    3. https://talktotheseertumblr.files.wordpress.com/2015/04/tumblr_nn0m3bjutp1tzz0emo1_1280.jpg?w=1272

      Η Georgia Hirst και η αδελφή της Maude Hirst, είναι τα δυο βύσματα της σειράς καθώς ο πατέρας τους είναι ο παραγωγός της. Η μια παίζει τη σύζυγο του Μπγιόρν κι η άλλη του Φλόκι (Χέλγκα και Τόρβι). Μάλλον βαλτο-κρομανοειδείς είναι, αμφότερες.
      Από την άλλη, η εβραϊκής καταγωγής Jessalyn Gilsig (Siggy), είναι κρομανοειδής με σημαντική αρμενοειδή επιρροή. Άλλο ένα βύσμα, που έβαλε τον σύζυγό της να την κάνει ηθοποιό.

      Διαγραφή
    4. Αυτή όμως που υποδύεται την Lagertha τί είναι;Ρωτάω επειδή είναι από την Ουκρανία ... https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/236x/d3/91/78/d3917862be664ba989bda6f898cb223c.jpg

      Διαγραφή
    5. (νορδο-)Κρομανοειδής με βαλτική επιρροή.

      Διαγραφή
    6. Βαλτο-Κρομανοειδής η ηθοποιός που παίζει την Λαγκέρθα, ενώ η Δίρστ φαίνεται Βαλτο-Νορική.

      Διαγραφή
    7. Στο ύψος δε είναι κάπου ενδιάμεσα στους Νορικούς(Διναρικούς) και τους Βαλτικούς. Όχι τόσο ψηλή όσο οι πρώτοι μα ούτε και τόσο κοντή όσο οι δεύτεροι.

      Διαγραφή
    8. Η Χίρστ είναι μεσοπρόσωπη, αλλού φαίνεται ευρυπρόσωπη(https://www.google.gr/search?q=georgia+hirst&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiCx9jkq9vNAhUHzRQKHUCEAK4Q_AUICCgB&biw=1440&bih=859#imgrc=rpODSCVE3EDV3M%3A), με μεγάλο και πλατύ μέτωπο, επίκανθο που φαίνεται(όχι πολύ βέβαια), μύτη από μπροστά που στις κάτω άκρες είναι ολίγον κοίλη, σώμα με μίξη ενδομορφικού και εξωμορφικού φαινότυπου. Η λεκάνη και τα πόδια της αδερφής της επ'ευκαιρίας τείνουν ενδομορφικά όπως στις Βαλτικές και Αλπικές γυναίκες:

      Η αδερφή της:
      http://www.gotceleb.com/wp-content/uploads/photos/maude-hirst/out-in-los-angeles/Maude-Hirst-out-in-Los-Angeles--01.jpg


      Η αδερφή της Maude, είναι Βαλτοκρομανοειδής. Συνεπώς αμφότερες έχον σίγουρα αρκετή Βαλτική επίδραση. Απλώς η Τζόρτζια είναι Βαλτική-Διναρική(Νορική).

      Διαγραφή
    9. Κωνσταντινουπολίτη βλέπεις vikings;

      Διαγραφή
    10. Είχα αρχίσει να βλέπω αλλά βαρέθηκα. Game of Thrones μόνο και μόνο για να μην χάσω την συνέχεια αν και η τελευταία σεζόν ήταν ενδιαφέρουσα. Δυστυχώς δεν υπάρχει μία σειρά με το Βυζάντιο, μου άρεσε όμως ο Σπάρτακος πολύ.

      Διαγραφή
    11. Τώρα στην νέα σεζόν ετοιμάζονται να κατεβούν μεσόγειο,μπορεί να έχει και Βυζάντιο μέσα.

      Διαγραφή
    12. Μακάρι! Ρωμανία!

      Διαγραφή
    13. Ελλην πρέπει να σε γνήσιος αεκτζης πιστεύω.

      Διαγραφή
    14. ΕΝΝΟΕΙΤΑΙ! ΖΗΤΩ Η ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ*!

      *Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ

      Διαγραφή
    15. Οε οριτζιναλ μουνια,γαμώ την προσφυγιά
      Γαμιέται η αεκ και η τουρκία

      Διαγραφή
  4. Άρθρο για την ανθρωπολογία της Εύβοια στερεάς Ελλάδας θα γίνει?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. ο νεαρος υιος ζαγοριτης σε ποιο φυλετικο τυπο ανηκει http://www.parapolitika.gr/sites/default/files/parapolitikaold/mediadefaultimages10416651_10152438435023703_7273745561399223573_n.jpg

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ο πατέρας του είναι αλπικός και μου θυμίζει τον ρουπάκια.

      Διαγραφή
  6. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/55/Marshal_Nicolas_Oudinot.jpg

    Εναν κρομανοειδης αλπικό εδώ πέρα δες ρε παστουρμά και βγάλε συμπέρασμα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Borreby ειναι αλπικο-κρομανοειδης?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όχι απαραίτητα. Ο borreby είναι μεσοκέφαλος κρομανοειδής που προϋπήρχε του αλπικού. Μάλιστα φαίνεται να συμμετείχε στην ολοκλήρωση του σχηματισμού ορισμένης ομάδας αλπικών κι ειδικότερα των δυτικών αλπικών πληθυσμών.

      Διαγραφή
    2. Ο Borreby είναι το ενδιάμεσο στάδιο μεταβάσεως από τον Κρομανοειδή τύπο στον Αλπικό.

      Διαγραφή
    3. Δηλαδή είναι ένας ενδιάμεσος φαινοτυπος και οχι μίξη 2. Ο Αλπικός-Κρομανοειδής είναι μίξη 2 φαινοτύπων.

      Διαγραφή
  8. Κατατοπιστικότατο το άρθρο και στα 54 σχόλια τα 4 είναι σχετικά...Ένα σωρό άσχετα σχόλια πάλι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Προς τον διαχειριστή.

    "οι Αρβανίτες της Ελλάδας αποκλίνουν από τα γνωρίσματα αυτά, πράγμα που σημαίνει ότι έχει μεταβληθεί ο κυρίως Διναρικός χαρακτήρας των Αρβανιτών και έχει επέλθει σημαντική μίξη με τους υπόλοιπους κατοίκους της Πελοποννήσου."

    Αυτά τα λένε οι Αλβανοί, να μας φέρεις εδώ ανθρωπολογικές μελέτες που να αποδεικνύουν ότι οι Αρβανίτες ήταν Διναρικοί και μεταλλάχτηκαν σε μη Διναρικούς, όχι κάτι ζωγραφιές μερικών Αρβανιτών επαναστατών.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Την ανθρωπολογία του Ισραήλ Παλαιστίνη Λιβάνου Ιορδανίας κλπ χώρων της μέσης ανατολής και αραβικής χερσόνησο πότε θα κάνεις άρθρο?

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Οι διαχειριστές του ιστολογίου δεν φέρουν καμία ευθύνη για τα σχόλια των αναγνωστών τους.