Ο κεφαλικός δείκτης των Ελλήνων

Ο πίνακας είναι από την μελέτη του Έλληνα ανθρωπολόγου Κλων Στέφανου, σχετικά με την εθνολογία και την ανθρωπολογία της Ελλάδας. Πραγματοποίησε μετρήσεις σε 366 ζώντες στην Ελλάδα, στα τέλη του 19ου αιώνα και τα αποτελέσματα έχουν ταξινομηθεί κατά αύξοντα κεφαλικό δείκτη στην τελευταία στήλη. Στην πρώτη στήλη βρίσκονται οι κεφαλικοί δείκτες από 67 μέχρι 93 και στις δύο επόμενες, μετρήσεις από κρανία που πραγματοποίησε ο Γερμανός ανθρωπολόγος Weisbach σε αρχαία και σύγχρονα κρανία. Δύο πράγματα πρέπει να έχουμε κατά νου πριν προχωρήσουμε. Πρώτον, ότι στα κρανία...
έχει μετρηθεί ο κρανιακός δείκτης, ο οποίος είναι κατά δύο μονάδες μικρότερος από τον κεφαλικό δείκτη που μετράται στους ζώντες. Δεύτερον, ότι τα στοιχεία για τους ζώντες αναφέρονται στον πληθυσμό του τότε Ελληνικού βασιλείου, που έφτανε μέχρι την Θεσσαλία.

Από τον πίνακα προκύπτει ότι στους σύγχρονους Έλληνες οι δολιχοκέφαλοι αποτελούν το 27,6%, οι βραχυκέφαλοι το 50,8% και οι υπόλοιποι μεσοκέφαλοι. Οι υπερβραχυκέφαλοι είναι το 25,4% του πληθυσμού. Τα αποτελέσματα είναι κοντά σε αυτά που βρίσκει ο Pittard. Σχεδόν οι μισοί στην Ελλάδα είναι βραχυκέφαλοι, μια σημαντική μειοψηφία δολιχοκέφαλοι, με πολλές μίξεις μεταξύ τους. Μάλιστα οι υπερβραχυκέφαλοι είναι ποσοστιαία συγκρίσιμοι με όλους τους δολιχοκέφαλους. Η ήπια βραχυκεφαλία σχετίζεται με Αλπικούς, ενώ αυξανόμενη περιλαμβάνει Διναρικούς ή και Αρμενοειδείς. Οι δολιχοκέφαλοι είναι κυρίως Μεσογειακοί ή Κρομανοειδείς. Συνεπώς, οι Αλπικοί κυριαρχούν, με Μεσογειακούς, Διναρικούς, Κρομανοειδείς να έπονται. Οι μετρήσεις αφορούν μόνο την ελεύθερη τότε κεντρική και νότια Ελλάδα. Η απελευθέρωση της Μακεδονίας, της υπόλοιπης Ηπείρου και της Θράκης, μάλλον αύξησε τα ποσοστά των βραχυκέφαλων.

Προσθέτοντας δύο μονάδες στις μετρήσεις στα κρανία, δηλαδή μετατοπίζοντας τις στήλες δύο γραμμές πιο κάτω, τα σύγχρονα κρανία αντιστοιχούν σε πληθυσμούς ελαφρά πιο δολιχοκέφαλους, ενώ τα αρχαία κρανία σε πληθυσμούς σημαντικά πιο δολιχοκέφαλους. Το δείγμα των αρχαίων κρανίων φαίνεται να μην είναι αντιπροσωπευτικό όλων των αρχαίων Ελλήνων, καθότι γνωρίζουμε ότι υπήρχαν αρκετοί βραχυκέφαλοι στην αρχαία Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση, οι πίνακες δείχνουν τα αρχικά υψηλά ποσοστά δολιχοκέφαλων στην Ελλάδα και την σταδιακή αύξηση των βραχυκέφαλων ανά τους αιώνες. Η συγκριτική αυτή αύξηση μπορεί να οφείλεται σε είσοδο βραχυκέφαλων από Βαλκάνια ή Μικρά Ασία, σε μεγαλύτερους αναπαραγωγικούς ρυθμούς τους σε σχέση με τους δολιχοκέφαλους ή σε φυγή/εξάλειψη δολιχοκέφαλων.