Η ανθρωπολογία της Ρουμανίας

Eugène Pittard

O Ελβετός ανθρωπολόγος Eugène Pittard παρουσίασε την πρώτη ολοκληρωμένη ανθρωπολογική μελέτη της Ρουμανίας στο περιοδικό L'Anthropologie, με τίτλο "Anthropologie de la Roumanie". Κάνει μια σύντομη αναφορά στην ιστορία της περιοχής, η οποία συνδέεται με τους αρχαίους Θράκες, Γέτες και Δάκες. H περιοχή προσαρτάται ύστερα από την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και δέχεται πολλούς Ρωμαίους εποίκους, αργότερα δέχεται εισβολή από σλάβους και μογγόλους και τέλος ιδρύονται οι ηγεμονίες της Βλαχίας και της Μολδαβίας, πρόδρομοι του σημερινού Ρουμανικού κράτους. Βάσει όλων αυτών των γεγονότων, η φυλετική σύσταση του Ρουμανικού λαού αποτελεί εξαιρετικά ενδιαφέροντα γρίφο. Ο Pittard βρίσκει ότι μπορεί οι Ρωμαίοι να έδωσαν την γλώσσα και το εθνωνύμιο στους Ρουμάνους, αλλά δεν τους έδωσαν αρκετό αίμα.

Ο κεφαλικός δείκτης στα 188 άτομα που μετρήθηκαν βρέθηκε 82,92 δηλαδή κατά μέσο όρο έχουμε...
ήπια βραχυκεφαλία. Ο Pittard κάνει καλή δουλειά και παραθέτει σε πίνακα την κατανομή των μετρήσεων ως προς τον κεφαλικό δείκτη, που περιέχει μακράν περισσότερη πληροφορία από μια μέση τιμή.

Από τον πίνακα προκύπτει ότι οι δολιχοκέφαλοι, δηλαδή με ΚΔ<80, αποτελούν το 23,9%, υπάρχει σημαντικό ποσοστό μεσοκέφαλων, ενώ οι βραχυκέφαλοι με ΚΔ≥82 αποτελούν το 58% με τους υπερβραχυκέφαλους με ΚΔ≥85 να αποτελούν το 29,8%, ποσοστό διόλου ευκαταφρόνητο. Προκύπτει ότι οι Ρουμάνοι είναι κατά πλειοψηφία βραχυκέφαλοι, με πολλούς υπερβραχυκέφαλους. Οι δολιχοκέφαλοι αποτελούν περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού. Ο Pittard βρίσκει ότι η βραχυκεφαλία είναι πιο έντονη στην Τρανσυλβανία και στην Μπουκόβινα, από ότι στις άλλες περιοχές.

Η κατανομή του κεφαλικού δείκτη είναι αυτή του επόμενου διαγράμματος. Γίνεται ακόμη πιο εμφανής η επικράτηση των βραχυκέφαλων.

Ο ρινικός δείκτης των Ρουμάνων είναι 69,9 τιμή πολύ μεγάλη που αγγίζει την μεσορρινία. Συγκεκριμένα οι λεπτόρρινοι είναι 58,1%, οι μεσόρρινοι 36,8% και οι πλατύρρινοι 5%.

Το πολύ μεγάλο ποσοστό μεσορρινίας, δείχνει ότι οι Αλπικοί -μάλλον και Βαλτικοί- κυριαρχούν, ενώ αναπόφευκτα υπάρχει και κάποιο μικρό ποσοστό μογγόλων.

Ο προσωπικός δείκτης που μετρά ο Pittard δεν είναι ο κλασικός, οπότε τα αριθμητικά δεδομένα δεν είναι συγκρίσιμα. Όμως μας λέει ότι το πρόσωπο των Ρουμάνων είναι ευρύ, γεγονός που παραπέμπει σε Αλπικούς. Οι μετρήσεις που πήρε ο συγγραφέας είναι εξαντλητικές και αναφέρονται σχεδόν σε κάθε στοιχείο του προσώπου, ακόμα και στις διαστάσεις των αυτιών, των ματιών και του στόματος.

Ως προς τον χρωματισμό των ματιών, καστανά μάτια έχουν το 51,4%, μπλε το 8,94% και οι υπόλοιποι ενδιάμεσα. Αποχρώσεις του μαύρου και του καστανού χρώματος μαλλιών έχει το 92,3% του πληθυσμού, ενώ ανοιχτά καστανά μαλλιά έχει το 3,3%, ξανθά μαλλιά το 2,7% και κόκκινα το 1,7%. Συνεπώς οι Ρουμάνοι έχουν στην συντριπτική τους πλειοψηφία σκούρα μαλλιά, με μάτια συνήθως καστανά ή ενδιάμεσα.

Ενδιαφέροντα είναι και τα στοιχεία σχετικά με το σχήμα της μύτης. Ίσια μύτη έχει το 50,9%, κυρτή το 5,4%, ίσια μύτη με ανεπαίσθητη τάση κυρτότητας το 13,18%, ίσια μύτη με ελαφρά τάση κοίλης μορφής το 24%, μύτη ίσια με τάση ελαφρά πατημένη προς τα κάτω 4,2%, μύτη πλήρως πλακουτσωτή 2,3%. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν σημαντικό ποσοστό κοίλης μύτης, δείγμα Αλπικότητας ή Βαλτικότητας, ενώ η κυρτή μύτη υπάρχει αθροιστικά σε ποσοστό διψήφιο.

Στη συνέχεια ο Pittard προσπαθεί να εξάγει την γεωγραφική κατανομή του κεφαλικού δείκτη. Η Ρουμανία χωρίζεται γεωγραφικά σε δύο ζώνες, την ορεινή και την πεδινή. Στα ορεινά ο κεφαλικός δείκτης είναι 84,4 ενώ στα πεδινά 83. Αυτό σημαίνει ότι στα ορεινά κατοικούν πολύ περισσότεροι Αλπικοί από ότι στις πεδιάδες. Πολλοί δολιχοκέφαλοι υπάρχουν νότια, κοντά στον Δούναβη, στα σύνορα με την Βουλγαρία. Ο Pittard βρίσκει ότι το βραχυκέφαλο στοιχείο αποτελεί το κύριο συστατικό στοιχείο των Ρουμάνων.

Τα συμπεράσματα σχετικά με την φυλετική σύνθεση της Ρουμανίας είναι τα εξής. Οι βραχυκέφαλοι Αλπικοί κυριαρχούν, ίσως αποτελούν πάνω από τους μισούς κατοίκους της Ρουμανίας. Οι δολιχοκέφαλοι αποτελούν το ένα τέταρτο του πληθυσμού περίπου και θα μπορούσαν να είναι Μεσογειακοί -ή Pontid- και Κρομανοειδείς, ενώ οι Νορδικοί σχεδόν απουσιάζουν. Λογικά οι Κρομανοειδείς είναι περισσότεροι, με τους Μεσογειακούς μάλλον στα όρια του διψήφιου ποσοστού. Οι Διναρικοί αποτελούν σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, αν και όχι όσο το ποσοστό υπερβραχυκεφαλίας, το οποίο μάλλον οφείλεται σε μέρος των Αλπικών, καθώς η κυρτή ή οριακά κυρτή μύτη συναντάται σε κάτω από έναν στους πέντε κατοίκους. Συνεπώς οι Διναρικοί αποτελούν διψήφιο ποσοστό στον πληθυσμό. Τα ξανθά μαλλιά συναντώνται σε ποσοστό το πολύ 6% αν συμπεριλάβουμε και τα ανοιχτά καστανά και χωρίζεται σε Βαλτικούς, Νορδικούς και Διναρικούς. Στη Ρουμανία υπάρχουν σίγουρα και Βαλτικοί, αλλά μάλλον κυρίως Αλπικο-Βαλτικοί ενδιάμεσοι, που είναι καστανοί και γι' αυτό τα ξανθά μαλλιά αποτελούν ελάχιστο ποσοστό.

Με δυο λόγια, οι Αλπικοί κυριαρχούν, με Διναρικούς, Κρομανοειδείς, Μεσογειακούς και Βαλτικούς να ακολουθούν.