Οι αρχαίοι και oι σύγχρονοι κάτοικοι της Λευκάδας

Την ανθρωπολογία της Λευκάδας μελέτησε ο Velde σε δημοσίευσή του στο περιοδικό Zeitschrift für Ethnologie, με τίτλο "Anthropologische Untersuchungen und Grabung in einer Höhle derjüngeren Steinzeit auf Levkas". Μετά από μια σημαντική αρχαιολογική ανασκαφή στην Λευκάδα, που έφερε στο φως νεολιθικά κρανία, ο Velde βρήκε αφορμή να μελετήσει ανθρωπολογικά και τους σύγχρονους κατοίκους του νησιού.

Τις εισαγωγικές παρατηρήσεις κάνει ο Wilhelm Dörpfeld, που πραγματοποίησε την ανακάλυψη της σπηλιάς στον Εύγηρο της νότιας Λευκάδας. Την ονόμασε Χοιροσπηλιά, καθώς είχε τότε την πεποίθηση ότι η Λευκάδα ήταν πραγματικά η Ιθάκη του Ομήρου και η σπηλιά αντιστοιχούσε στην σπηλιά του πιστού χοιροβοσκού Εύμαιου από την Οδύσσεια. Ανακαλύφθηκαν διάφορα κτερίσματα και...
αγγεία που αντιστοιχούν στην προϊστορική εποχή.

Από ανθρωπολογικής άποψης, στο σπήλαιο βρέθηκαν πολλά σκελετικά υπολείμματα, τα οποία εξέτασε ο Γενικός Αρχίατρος Dr. Velde. Στα πέντα κρανία που μπόρεσαν να ανακατασκευαστούν επιτυχώς, ο κεφαλικός δείκτης βρέθηκε στα στενά όρια του διασήματος 74-76. Σε σύγκριση, ένα ρωμαϊκό κρανίο της ίδιας περιοχής είχε δείκτη 81. Να σημειώσουμε ότι ο κεφαλικός δείκτης είναι κατά δύο μονάδες μεγαλύτερος από τον κρανιακό δείκτη, λόγω της προσθήκης των ιστών του δέρματος.

Στη συνέχεια ο Velde πραγματοποίησε μετρήσεις σε ζώντες κατοίκους της νότιας Λευκάδας. Αρχικά, μας λέει ότι στην Λευκάδα οι κάτοικοι παραμένουν στις εστίες τους, με μόνο λίγες σποραδικές μεταναστεύσεις στην Αμερική. Ωστόσο, ιστορικά, η Λευκάδα λόγω του ότι σχεδόν συνδέεται με την ηπειρωτική ενδοχώρα, είναι λογικό να έχει επηρεαστεί από την Ρωμαϊκή, Σλαβική, Τουρκική και Βενετική περίοδο.

Οι μετρήσεις του Velde έγιναν σε 32 άτομα, για τους οποίους δίνονται σε αναλυτικό πίνακα το ονοματεπώνυμο, η καταγωγή, η ηλικία και όλες οι κύριες ανθρωπολογικές μετρήσεις. Οι τρεις δείκτες, κεφαλικός, προσωπικός και ρινικός, σημειώνονται με πιο έντονο περίγραμμα.

Η κατανομή του κεφαλικού δείκτη είναι η εξής:

Συνεπώς, έχουμε 11,9% δολιχοκέφαλους, 2,4% μεσοκέφαλους και 85,7% βραχυκέφαλους (47,6% υπερβραχυκέφαλοι).
Ως προς τον προσωπικό δείκτη, τα πράγματα είναι κάπως ισομοιρασμένα, καθώς προκύπτει η εξής κατανομή: 33,3% λεπτοπρόσωποι, 31% μεσοπρόσωποι και 35,7% ευρυπρόσωποι.
Ως προς τον ρινικό δείκτη, οι λεπτόρρινοι είναι οι περισσότεροι, με ποσοστό 69%, ενώ οι μεσόρρινοι είναι αρκετοί, με ποσοστό 31%.

Από τις μετρήσεις προκύπτει ότι οι περισσότεροι κάτοικοι της Λευκάδας είναι βραχυκέφαλοι και μάλιστα οι μισοί είναι υπερβραχυκέφαλοι. Πράγμα που σημαίνει ότι οι δολιχοκέφαλοι της αρχαίας εποχής έχουν περιορισθεί σταδιακά από βραχυκέφαλους. Το υψηλό ποσοστό μεσορρινίας δείχνει σημαντική Αλπική επίδραση, η οποία ίσως πλησιάζει το ήμισυ του πληθυσμού. Επίσης υπάρχει ένα υψηλό ποσοστό υπερβραχυκέφαλων λεπτόρρινων, οι οποίοι λογικά είναι Διναρικοί και έχουν σημαντικό ποσοστό, πίσω από τους Αλπικούς. Από κει και πέρα, οι δολιχοκέφαλοι Μεσογειακοί και Κρομανοειδείς αποτελούν μειοψηφία. Η ομοιόμορφη κατανομή του προσωπικού δείκτη λογικά οφείλεται σε μια εικόνα έντονης μίξης ευρυπρόσωπων Αλπικών και λεπτοπρόσωπων Διναρικών.