Δευτέρα 18 Μαΐου 2015

Ο κεφαλικός δείκτης στην Βουλγαρία

Μία πολύ πρόσφατη ανθρωπολογική δημοσίευση του Βούλγαρου ιατρού R. Stoev εξέτασε την γεωγραφική κατανομή του κεφαλικού δείκτη στη Βουλγαρία. Κατά τον περασμένο αιώνα, στην γειτονική χώρα διεξήχθησαν 7 διαφορετικές ανθρωπολογικές έρευνες, αριθμός εντυπωσιακά μεγάλος. Μάλιστα, μία από αυτές πραγματοποιήθηκε από τον Έλληνα ανθρωπολόγο Άρη Πουλιανό. Πέραν της γεωγραφικής κατανομής, ο συγγραφέας εξετάζει τις μεταβολές του κεφαλικού δείκτη με το πέρασμα των δεκαετιών.

Η πρώτη ανθρωπολογική μελέτη της Βουλγαρίας διεξήχθη το 1899 από τον Vatev, ενώ η τελευταία μόλις το 2012. Πράγμα που σημαίνει ότι ακόμη και σε χώρες τύπου Βουλγαρία, οι ανθρωπολογικές μελέτες συνεχίζονται μέχρι τις μέρες μας. Η πρώτη μελέτη του Vatev ήταν αυτή που επέδρασε σημαντικά στην αντίληψη των περισσότερων ανθρωπολόγων για τον κεφαλικό δείκτη στη Βουλγαρία. Η Βουλγαρία παρουσιάζονταν μια καθαρά δολιχοκεφαλική χώρα, με τάσεις μεσοκεφαλίας στα βορειοδυτικά. Ωστόσο, μεταγενέστερες μελέτες έδωσαν μια αρκετά διαφορετική εικόνα για τις τιμές του κεφαλικού δείκτη.

Ο χάρτης που παρουσιάζουμε, δείχνει...
την κατανομή του κεφαλικού δείκτη στη Βουλγαρία το 1991. Προκύπτει ότι στα βόρεια της χώρας υπάρχει βραχυκεφαλία, αυξανόμενη στα βορειοδυτικά. Στα νότια της χώρας φτάνουμε στην μεσοκεφαλία, ενώ στα νοτιοανατολικά, δηλαδή στην Ανατολική Ρωμυλία, τείνουμε προς δολιχοκεφαλία. Στην τελευταία πρόταση της δημοσίευσης, ο Stoev καταλήγει στο ότι αυτή η ανομοιογένεια οφείλεται στα διαφορετικά φυλετικά στοιχεία που συνθέτουν την Βουλγαρία. Και αυτή είναι αλήθεια.

Στα βορειοδυτικά της χώρας, ο κεφαλικός δείκτης είναι υψηλός, καθότι υπάρχουν πολλοί Διναρικοί. Στα νοτιοανατολικά της χώρας η δολιχοκεφαλία δείχνει την ύπαρξη πολλών Μεσογειακών, προφανώς απόγονων των Ελλήνων της Ανατολικής Ρωμυλίας. Σε όλη την χώρα υπάρχουν Αλπικοί, που ωθούν τον κεφαλικό δείκτη προς την βραχυκεφαλία, καθώς και Βαλτικοί ή πιο σωστά Αλπικο-Βαλτικοί. Σίγουρα υπάρχουν και κάποιοι Κρομανοειδείς στη χώρα, που μαζί με τους Μεσογειακούς αντισταθμίζουν την τιμή του κεφαλικού δείκτη.

Πλην των συμπερασμάτων για την φυλετική σύνθεση της Βουλγαρίας, φτάνουμε και σε ένα άλλο συμπέρασμα. Ότι οι πάμπολλοι φυλετικοί χάρτες που παρουσιάζουν την Βουλγαρία ως δολιχοκεφαλική κάνουν λάθος, καθότι λαμβάνουν υπόψη τις μη αντιπροσωπευτικές πρώιμες μετρήσεις του Vatev. Επίσης, δεν συνέβη καμία υποτιθέμενη "βραχυκεφαλοποίηση" και "αποβραχυκεφαλοποίηση", αλλά φταίνε οι λανθασμένες αυτές πρώιμες μετρήσεις. Η πραγματική εικόνα της Βουλγαρίας συνάγεται πιο σωστά από τον μεταγενέστερο χάρτη που δίνει ο Stoev και παρουσιάζουμε στην αρχή. Και όχι, η Βουλγαρία δεν είναι γεμάτη δολιχοκέφαλους Μεσογειακούς/ΚΜ, το γνωρίζουμε καλά αυτό όσοι ζούμε στα Βαλκάνια. Οι Βούλγαροι είναι Αλπικοί ή Αλπικο-Βαλτικοί και δευτερευόντως Διναρικοί, Μεσογειακοί και Κρομανοειδείς.

3 σχόλια:

  1. Είναι πολύ σωστή η απεικόνιση καθώς και οι παρατηρήσεις. Οι μετρήσεις αυτές, επαληθεύουν και την ιστορία εξάλλου της Βουλγαρίας, καθώς δείχνουν την πρόσμιξη βαλτικών κι ανατολικών βαλτικών, που ήταν οι μετανάστες στην περιοχή μετά τον 6ο αιώνα προερχόμενοι από τις περιοχές ανατολικά του Βόλγα (οδηγούμενοι από την στρατιωτική αριστοκρατία των μογγολοειδών πρωτο-Βούλγαρων), με τους γηγενείς θρακικούς πληθυσμούς, που ήταν ένα αδιαμόρφωτο κι ανομοιογενές μίγμα διναρικών (όπως οι Δάκες και οι Παίονες, που αποτελούν το φυλετικό υπόβαθρο των σημερινών Ρουμάνων και των Σέρβων αντίστοιχα) κι αλπικών (όπως οι Γέτες κι οι Βήσσοι), με τους ελληνογενείς μεσογειακούς να βρίσκονται στο νότο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κύριε διαχειριστά,ερώτηση άσχετη με το θέμα.
    Ο pontid είναι ο μεσογειακός τύπος που υπήρχε και στην αρχαία Ελλάδα ή αποτελεί μία διαφορετική μορφή μεσογειακού;

    Πέτρος.Σ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δες την απάντηση στο επόμενο άρθρο:
      http://fyletika.blogspot.gr/2015/05/lundman-3.html

      Διαγραφή

Οι διαχειριστές του ιστολογίου δεν φέρουν καμία ευθύνη για τα σχόλια των αναγνωστών τους.