Οι επιστήμονες της Ευρώπης

Ο Alphonse de Candolle (1806-1893) μελέτησε την καταγωγή των σημαντικότερων επιστημόνων για δύο αιώνες στο βιβλίο του "Histoire des sciences et des savants depuis deux siècles". Ενώ αρχικά ασχολήθηκε με την φυτολογία, με αφορμή το έργο του Galton Hereditary genius, έδωσε βάση στην ανθρωπινη κληρονομικότητα. Για να είναι βέβαιος στην επιλογή των διακεκιμένων επιστημόνων, διάλεξε αυτούς που ορίστηκαν ως ξένα μέλη της Ακαδημίας Επιστημών του Παρισιού, Λανδίνου, Βερολίνου και Αγίας Πετρούπολης, στο διάστημα δύο αιώνων 1767-1869. Δηλαδή επιστήμονες που επιλέχτηκαν από άλλους επιστήμονες.

Οι λίστες των κολοσσών του πνεύματος που δημοσίευσε φανερώνουν την καταγωγή τους. Η Γαλλία έχει αρχικά τα πρωτεία μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα, ώσπου παρατηρείται άνοδος της Βρετανίας και της...
Γερμανίας στις πρώτες θέσεις. Η Ιταλία και δευτερευόντως η Ολλανδία βρίσκονται πολύ ψηλά και αυτές μέχρι τα μέσα του 18ου αιώνα. Αξιοσημείωτη είναι η θέση της Ελβετίας, που δίνει τον μεγαλύτερο αριθμό επιστημόνων αναλογικά με τον πληθυσμό της, αλλά και αυτή πέφτει στα τέλη του 18ου αιώνα. Περιφερειακή χώρα η Σουηδία και σποραδικά δίνουν σημαντικούς επιστήμονες Αμερική, Δανία, Πολωνία.

Ο Candolle προσπάθησε να εξηγήσει τον λόγο που οι συγκεκριμένες χώρες δίνουν τόσους επιστήμονες. Έδωσε αναλυτικά στατιστικά και ποσοστά της συμβολής κάθε χώρας σε σπουδαίους επιστήμονες, καθώς και μια λίστα με τις συνθήκες που πρέπει να πληρούν οι χώρες για μεγαλύτερη επιστημονική παραγωγή. Εξέτασε και τον παράγοντα φυλή, διαπιστώνοντας ότι μόνο οι λευκοί έχουν βγάλει διακεκριμένους επιστήμονες τους δύο αυτούς αιώνες. Βέβαια το έργο του είναι πρώιμο για να γνωρίζει αναλυτικά τους φυλετικούς τύπους της Ευρώπης. Με τις γνώσεις που έχουμε σήμερα, είναι πιο εφικτό να κατανοήσουμε την κατανομή των επιστημόνων στις Ευρωπαϊκές χώρες.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που μπορούν να βοηθήσουν ή να αναστείλουν την επιστημονική παραγωγή. Εδώ θα εστιάσουμε στον ρόλο της φυλής. Όποιος δει τα πορταίτα των επιστημόνων θα διαπιστώσει ότι μακράν οι περισσότεροι επιστήμονες είναι Ατλαντοειδείς, Νορδικοί, ή Μεσογειακοί, με μερικές φορές Αλπικούς και σπάνια Διναρική ή άλλη επίδραση. Η Γαλλία έχει έναν εμφανή αριθμό Μεσογειακών και Νορδικών, ενώ και ο μεγάλος αριθμός των Αλπικών δίνει που και που επιστήμονες βεληνεκούς. Η Γερμανία με τους Νορδικούς και κάποιους Αλπικούς βρίσκεται σε υψηλή θέση, ενώ υπάρχουν ακόμα και λίγοι Μεσογειακοί στα νοτιοδυτικά. Η Ελβετία είχε μεγάλη παραγωγή επιστημόνων, όπως αναγνωρίζει και ο Ελβετός Candolle, από τους, συχνά Νορδικούς, προτεστάντες Ουογενότους που κατέφυγαν εκεί για να αποφύγουν τις διώξεις των καθολικών. Όμως αυτοί, αιώνες μετά, διασκορπίστηκαν και η Ελβετία έπεσε πάλι. Η Αγγλία έχει ένα από τα καλύτερα φυλετικά δυναμικά παγκοσμίως ως προς την επιστημονική παραγωγή, με τους πολλούς Ατλαντοειδείς και Νορδικούς της και αποκτά την κυριαρχία στον επιστημονικό τομέα τον 19ο αιώνα. Αυτές οι χώρες δεν αντιμετώπισαν σοβαρούς ανασταλτικούς παράγοντες, όπως για παράδειγμα η Ελλάδα υπό τον Οθωμανικό ζυγό. Πορτογαλία και Ισπανία με τους έντονα Κρομανοειδείς πληθυσμούς τους, ελάχιστα πράγματα επέδειξαν. Σουηδία, Δανία, Ολλανδία έχουν βγάλει επιστήμονες, Νορδικούς κυρίως, αλλά έχουν μικρό πληθυσμό. Η Ιταλία είχε δώσει πολλούς, Μεσογειακούς συνήθως, επιστήμονες μέχρι τα μέσα του 18ου αιώνα, αλλά αργότερα έπεσε, ίσως λόγω της επικράτησης της "ισότητας" και την καταστολή της αριστοκρατίας.

Από τις υπόλοιπες φυλές του πλανήτη, αυτές της Άπω Ανατολής κάτι μπορεί να συνεισφέρουν, ενώ εν δυνάμει κάποιες επιστημονικές ικανότητες έχουν οι φυλές της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, όπως έχει αποδειχτεί ιστορικά. Από τις υπόλοιπες δεν περιμένουμε ιδιαίτερα πράγματα.

Ο Candolle πρόβλεψε ότι η Αμερική θα ανέλθει επιστημονικά, όταν βγει από τη φάση της επέκτασης στα νέα εδάφη που απορροφούσε τότε όλες τις παραγωγικές δυνάμεις των Αμερικανών. Ήδη από τότε οι λευκοί Αμερικανοί είχαν δώσει πολλές πρακτικές εφευρέσεις, αλλά ελάχιστους επιστήμονες. Επίσης προέβλεψε ότι η Αγγλία θα λάβει τα επιστημονικά πρωτεία και η Αγγλική γλώσσα θα κυριαρχήσει στις επιστήμες, όπως και έγινε.

Το συμπέρασμα είναι ότι η φυλή παίζει τον σημαντικότερο ρόλο για την παραγωγή διακεκριμένων επιστημόνων, αν υπάρχει η απαραίτητη εκπαίδευση και ελευθερία δράσης. Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι επιστήμονες προέρχονται στις μέρες μας από ΗΠΑ και Αγγλία. Οι Ατλαντοειδείς και οι Νορδικοί έχουν τα πρωτεία σήμερα, ενώ και οι Μεσογειακοί έχουν παρόμοιες ικανότητες, ωστόσο είναι δυστυχώς λίγοι και διεσπαρμένοι. Αντιθέτως οι άλλοι δυο τύποι εντοπίζονται πιο συμπαγείς, με τη συγκέντρωση πολλών ικανών να δίνει μεγαλύτερη ώθηση και κατάλληλο κλίμα για επιστημονική αναζήτηση. Χώρες που διαθέτουν αυτούς τους τρεις τύπους σε μικρούς αριθμούς εμφανίζουν σποραδικά επιστημονικές εκλάμψεις, ενώ οι επιστήμονες πνίγονται από το αντιεπιστημονικό κλίμα των γύρω τους φυλετικών τύπων. Το φαινόμενο αυτό γίνεται πιο δραματικό με την είσοδο εκατομμυρίων Αφροασιατών λαθρομεταναστών στην Ευρώπη και την επέκτασή τους στην Αμερική, μέχρι και σε βαθμό να αλώνουν και τις πανεπιστημιακές έδρες, συνήθως για λόγους πολυπολιτισμού και όχι προσόντων. Το μέλλον θα δείξει αν βαδίζουμε προς νέο Μεσαίωνα ως προς την επιστήμη, λόγω πολυφυλετισμού και μείωσης-διασποράς των άριστων φυλετικών τύπων.