Η σημασία της κληρονομικότητας στην διαμόρφωση της προσωπικότητας

Η σημασία της κληρονομικότητας στην διαμόρφωση της προσωπικότητας ενός ανθρώπου είναι καθοριστική. Αρκετοί επιστήμονες βάλθηκαν να μελετήσουν την επίδραση της κληρονομικότητας έναντι του περιβάλλοντος στον ψυχισμό του ανθρώπου, παρά τις δυσκολίες της υποκειμενικότητας που εισάγει η μελέτη της συμπεριφοράς. Σημαντική μελέτη σε αυτήν την κατεύθυνση πραγματοποίησε ο Salvator Cupcea με τίτλο "Ereditatea şi mediul în determinarea caracterelor somatice şi mintale", που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Buletin eugenic şi biopolitic. Ο Cupcea ήταν Ρουμάνος ιατρός και ψυχολόγος. Στην πορεία της καριέρας του ασχολήθηκε με τη φυσική ανθρωπολογία, τη γενετική και την ευγονική, με αποτέλεσμα να υποστηρίξει τη σημασία της κληρονομικότητας στη διαμόρφωση του χαρακτήρα.

Αρχικά, ο Cupcea επισημαίνει ότι κάθε τι στον άνθρωπο είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης της κληρονομικότητας με το περιβάλλον, είτε έχει να κάνει με σωματικό γνώρισμα, είτε με ψυχικό. Σε κάποια γνωρίσματα η κληρονομικότητα ασκεί την μεγαλύτερη επίδραση, σε άλλα το περιβάλλον. Βασική μεθοδολογία είναι η εξέταση διδύμων, όπου στους ομοζυγωτικούς οι όποιες διαφορές οφείλονται στην επίδραση του περιβάλλοντος, ενώ...
στους διζυγωτικούς που ζουν στην ίδια οικογένεια οφείλονται κυρίως στην κληρονομικότητα.

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει την επίδραση της κληρονομικότητας (Ereditate) και του περιβάλλοντος (Mediu), μετά από στατιστική εξέταση διδύμων. Με τη σειρά τα γνωρίσματα είναι: ομάδα αίματος, χρώμα ματιών, δακτυλικά αποτυπώματα, χρώμα μαλλιών, ύψος, κεφαλική περίμετρος, μήκος κεφαλής, μήκος άνω άκρου, μήκος κάτω άκρου, μορφολογικό ύψος προσώπου, διζυγωματική διάμετρος, μήκος κορμού, διάμετρος ώμων, θωρακική περίμετρος, βάρος.

Διαπιστώνουμε ότι η κληρονομικότητα κυριαρχεί στα περισσότερα γνωρίσματα, με ποσοστό που κυμαίνεται στο εύρος 67-100%. Εκεί που το περιβάλλον έχει κάποια επίδραση, είναι το βάρος που εξαρτάται από τη διατροφή και τον τρόπο ζωής και οι διαστάσεις ώμων, κορμού και θώρακα που εξαρτώνται κυρίως από την εργασία ή τη γυμναστική. Βέβαια, ακόμη και εκεί, η κληρονομικότητα είναι μακράν ισχυρότερη. Τα υπόλοιπα σωματικά γνωρίσματα είναι σχεδόν καθαρά βιολογικά καθοριζόμενα.

Περνώντας στα ψυχικά γνωρίσματα, οι μελέτες του Newman έδειξαν ότι ο συντελεστής συσχέτισης της ευφυΐας σε μονοζυγωτικούς δίδυμους βρίσκεται στο 0,922 και στους διζυγωτικούς στο 0,612. Δηλαδή, οι μονοζυγωτικοί δίδυμοι έχουν σχεδόν πανομοιότυπη ευφυΐα λόγω πανομοιότυπης βιολογικής υπόστασης. Από την άλλη, οι διζυγωτικοί δίδυμοι έχουν μικρότερη συσχέτιση επειδή διαφέρουν βιολογικά, όμως παραμένει πάνω από 0,5 γιατί προέρχονται από τους ίδιους γονείς. Με υπολογισμούς προκύπτει ότι η επίδραση της κληρονομικότητας βρίσκεται τουλάχιστον στο 80% με αυτήν του περιβάλλοντος στο 20%.

Το επίπεδο εκπαίδευσης, παρότι εξαρτάται και από το περιβάλλον, βρέθηκε στο 0,892 στους μονοζυγωτικούς και 0,696 στους διζυγωτικούς. Πάλι φαίνεται ότι οι κληρονομικές προδιαθέσεις καθορίζουν το επίπερο εκπαίδευσης που θα φτάσει κάποιος.

Σύμφωνα με τις μελέτες διαφόρων συγγραφέων, προκύπτει ο παρακάτω πίνακας, που δείχνει την επίδραση της κληρονομικότητας και του περιβάλλοντος σε ψυχικά γνωρίσματα, που έχουν να κάνουν με συναισθήματα, ερεθισμό, ευφυΐα, προσοχή, μνήμη, κινησιολογία, γράψιμο, εκπαιδευτικό επίπεδο, κ.α.

Προκύπτει πως όλα τα ψυχικά γνωρίσματα είναι καθοριζόμενα από την κληρονομικότητα έναντι του περιβάλλοντος σε ποσοστό που κυμαίνεται από 64% έως 92%. Αν δούμε τον αντίστοιχο πίνακα με τα σωματικά γνωρίσματα, διαπιστώνουμε ότι τα ποσοστά της κληρονομικότητας σχεδόν ταυτίζονται, δηλαδή κυμαίνονται από 66 έως 100%. Φαίνεται δηλαδή ότι σωματικά και ψυχικά γνωρίσματα επηρεάζονται από την κληρονομικότητα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, αποτελώντας μια αδιαίρετη ολότητα.

Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει ο Cupcea είναι ότι τα σωματικά και ψυχικά γνωρίσματα στον άνθρωπο καθορίζονται σημαντικά από την κληρονομικότητα, είναι δηλαδή εντυπωμένα στο γενετικό υλικό. Επισημαίνεται λοιπόν η αξία της κληρονομικότητας, ως μορφοποιός δύναμη της ανθρώπινης προσωπικότητας.