Η ανθρωπολογία της Βοσνίας

Μια ιδιαίτερα αναλυτική μελέτη της Βοσνίας διεξήγαγε ο Αυστριακός ανθρωπολόγος A. Weisbach. Τα αποτελέσματά της δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Mittheilungen der anthropologischen Gesellschaft in Wien, σε άρθρο με τίτλο "Die Bosnier". Μια περίληψη της μελέτης βρίσκουμε στο περιοδικό L'Anthropologie.

Αρχικά ο Weisbach αναφέρει κάποια στοιχεία για την ιστορία, την γεωγραφία και την δημογραφία της πειοχής. Το ανθρωπολογικό δείγμα αποτελούνταν από 3.803 στρατιώτες, ηλικίας σχεδόν όλοι από 20 έως 24 ετών.

Το ανάστημα των Βόσνιων βρέθηκε αρκετά υψηλό για την εποχή. Δίνεται και η κατανομή του ύψους ανά επιμέρους περιοχή. Το χρώμα των μαλλιών κατά 91% είναι σκούρο, δηλαδή από μαύρο μέχρι ανοιχτό καστανό, ενώ το 9% έχει ξανθά μαλλιά, με αμελητέα τα κόκκινα μαλλιά. Η κατανομή αυτή δεν είναι ωστόσο ομοιόμορφη στη Βοσνία, σύμφωνα με τον παρακάτω χάρτη. Οι τρεις αριθμοί ανά επαρχία δηλώνουν ποσοστά και αντιστοιχούν σε ξανθά, σκούρα και ανοιχτά καστανά, από πάνω προς τα κάτω...

Το χρώμα των ματιών είναι σκούρο στο 51% του πληθυσμού, ενδιάμεσο στο 15% και ανοιχτό στο 34%. Πράγμα που σημαίνει ότι τα ανοιχτά μάτια είναι πιο συχνά από τα ανοιχτά μαλλιά. Το χρώμα του δέρματος είναι ελαφρά προς το καστανό στο 55% και ανοιχτό στο 45% των Βοσνίων.

Ο μέσος κεφαλικός δείκτης της Βοσνίας βρέθηκε 85,7 κάτι που δείχνει έντονη βραχυκεφαλία. Περισσότερη πληροφορία ωστόσο μας δίνει η κατανομή του κεφαλικού δείκτη και όχι οι μέσοι όροι. Ο παρακάτω πίνακας δίνει την κατανομή του κεφαλικού δείκτη, με αύξοντα κεφαλικό δείκτη. Η ταξινόμηση σε δολιχοκέφαλους, μεσοκέφαλους και βραχυκέφαλους που χρησιμοποιεί ο Weisbach είναι αυτή που χρησιμοποιούμε και εδώ.

Από τον πίνακα προκύπτει ότι οι δολιχοκέφαλοι είναι το 6,4% του πληθυσμού, οι μεσοκέφαλοι το 9,6% και οι βραχυκέφαλοι το 84,0%. Συνεπώς, κυριαρχεί η βραχυκεφαλία. Αν σπάσουμε το ποσοστό των βραχυκέφαλων περαιτέρω, προκύπτει ότι το 52,5% ολόκληρου του πληθυσμού είναι υπερβραχυκέφαλοι, δηλαδή με κεφαλικό δείκτη πάνω από 85. Η γεωγραφική κατανομή του κεφαλικού δείκτη φαίνεται στον παρακάτω χάρτη. Οι τρεις αριθμοί, από πάνω προς τα κάτω, δηλώνουν τα ποσοστά που έχουν δολιχοκέφαλοι, μεσοκέφαλοι και βραχυκέφαλοι, αντίστοιχα. Βλέπουμε ποσοστά βραχυκέφαλων πάνω από 80% σε όλη τη χώρα.

Από την μελέτη του Weisbach προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα. Οι Βόσνιοι έχουν υψηλό μέσο ανάστημα και είναι κυρίως βραχυκέφαλοι, συχνά μάλιστα υπερβραχυκέφαλοι. Το χρώμα των μαλλιών είναι κυρίως σκούρο, με μονοψήφιο ποσοστό ξανθών. Το χρώμα των ματιών είναι κατά το ήμισυ ενδιάμεσο ή ανοιχτό. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι οι Βόσνιοι είναι πλειοψηφικά Διναρικοί, ενώ σίγουρα υπάρχει μια εμφανής μειοψηφία Αλπικών. Οι λιγοστοί δολιχοκέφαλοι μάλλον είναι Κρομανοειδείς και σπανίως Νορδικοί ή Μεσογειακοί. Με δυο λόγια, οι Βόσνιοι είναι κυρίως Διναρικοί, με κάποιους Αλπικούς και λίγους Κρομανοειδείς.