Το πρόβλημα της φυλετικής σύνθεσης της Ουγγαρίας

Η Ουγγαρία είναι μία από τις μικτές φυλετικά χώρες της Ευρώπης. Σε αυτήν κατοικούν σε εμφανείς ποσότητες οι περισσότεροι φυλετικοί τύποι της Ευρώπης, καθώς και μογγολικοί τύποι. Η ιστορία της περιοχής δίνει μια αίσθηση για τα φυλετικά στοιχεία που αναμένεται να συναντήσει κάποιος εκεί. Η έντονα μικτή εικόνα της χώρας δυσκόλεψε το έργο των ανθρωπολόγων που προσπάθησαν να εκτιμήσουν την φυλετική σύνθεση της χώρας. Να σημειώσουμε ότι η Ουγγαρία έβγαλε αρκετούς ανθρωπολόγους, όπως οι Lajos Bartucz, János Nemeskéri, Gyula Henkey και άλλοι, που διεξήγαγαν πλήθος μελετών στη χώρα. Μάλιστα, η Ουγγρική ανθρωπολογική σχολή, επηρεασμένη από τη Γερμανική, ακολούθησε αυστηρά την τυπολογική προσέγγιση, δηλαδή ταξινομώντας το δείγμα σε φυλετικούς τύπους. Ωστόσο οι μελέτες που γίνονταν τοπικά, έδιναν μια αποσπασματική εικόνα και οι εκτιμήσεις των διαφόρων ανθρωπολόγων για το σύνολο της χώρας βρέθηκαν αντικρουόμενες.

Βασικό σημείο της αντιπαράθεσης είναι το κατά πόσον μεγάλο μέρος του πληθυσμού είναι μογγόλοι ή όχι. Τα μογγολικά στοιχεία είναι εμφανή στον πληθυσμό της Ουγγαρίας και δικαιολογούνται από την ιστορία της χώρας. Όμως αρκετοί ισχυρίζονται...
ότι οι μογγόλοι αποτέλεσαν ιστορικά μια μειοψηφία και οι περισσότεροι κάτοικοι είναι λευκοί γηγενείς. Διαφωνίες υπάρχουν και για τα ποσοστά των υπολοίπων φυλετικών τύπων στη χώρα. Θα κάνουμε μια επισκόπηση των απόψεων των ανθρωπολόγων που ασχολήθηκαν με τη φυλετική σύνθεση της Ουγγαρίας και θα βγάλουμε τα δικά μας συμπεράσματα.

Ο Lajos Bartucz στο έργο του A magyar nép, δίνει την εξής φυλετική σύνθεση:

Πρώτοι πληθυσμιακά είναι οι Τουρανικοί, ακολουθούν Βαλτικοί, Διναρικοί, Αλπικοί, Central Asiatic, Νορδικοί, Αρμενοειδείς και τέλος οι Μεσογειακοί και λοιποί.

Οι L. Csik, E. Kallay στη δημοσίευσή τους Rezultatele cercetărilor sero-antropologice făcute, δίνουν την εξής σύνθεση:

Οι περισσότεροι είναι Βαλτικοί και Τουρανικοί, αλλά σχεδόν οι μισοί θεωρούνται μικτοί.

Σε δημοσίευση του G. Géza με τίτλο A fajkérdés és a magyar faj βρίσκουμε μία ακόμη εκτίμηση του Bartucz:

Οι περισσότεροι είναι Τουρανικοί, Βαλτικοί, Διναρικοί και Αλπικοί, με Αρμενοειδείς, Central Asiatic, Νορδικούς και Μεσογειακούς σε μονοψήφια ποσοστά.

Ο Henkey Gyula στο βιβλίο του A magyarság és más Kárpát-medencei népek etnikai embertani vizsgálata, δίνει την φυλετική σύνθεση συγκεκριμένων περιοχών της Ουγγαρίας, όπου οι περισσότεροι καταγράφονται με μογγολικά γνωρίσματα. Παρόμοια αποτελέσματα δίνονται σε άλλη μελέτη του, με τίτλο Karcag népességének etnikai embertani vizsgálata, καθώς και σε συνέντευξή του.

O Hóman Bálint στο έργο του Ősemberek - Ősmagyarok δίνει τον εξής πίνακα, που συνοψίζει τις εκτιμήσεις πολλών ανθρωπολόγων για την φυλετική σύνθεση της Ουγγαρίας.

Η αντιστοίχηση είναι η εξής:

Kelet-europai = Βαλτικός
Turani = Τουρανικός
Taurid = Αρμενοειδής (ή Καυκάσιος)
Dinari = Διναρικός
Alpesi = Αλπικός
Mongolid = Central Asiatic
Egyeb = άλλοι

Οι περισσότεροι ανθρωπολόγοι δίνουν διαφορετικές εκτιμήσεις, όμως σχεδόν πάντοτε τα υψηλότερα ποσοστά ανήκουν σε Τουρανικούς, Βαλτικούς, Διναρικούς και Αλπικούς.

Περνάμε στην δική μας αποτίμηση. Οι μελέτες στην Ουγγαρία διακατέχονται από ισχυρό βαθμό μεροληψίας, γιατί κάποιοι προσπαθούν να βγάλουν τους κατοίκους μογγόλους, λόγω της απώτερης εθνικής καταγωγής από τους κατακτητές μογγόλους, ενώ άλλοι προσπαθούν να βγάλουν τους κατοίκους σχεδόν αποκλειστικά Ευρωπαϊκής καταγωγής. Μελέτες έχουν γίνει αρκετές στη χώρα και μπορούμε να κάνουμε κάποιες εκτιμήσεις για την φυλετική σύνθεση της χώρας. Αρχικά, επισημαίνουμε ότι υπάρχουν δύο μογγολικοί τύποι, ο Τουρανικός με εξωμορφική σωματοδομή, ακόμη και μεσο-δολιχοκέφαλος τύπος, με ελαφρά μογγολικά στοιχεία και ο Central Asiatic που είναι έντονα μογγολικός ειδικά στο βλέμμα, ενδομορφική σωματοδομή και βραχυκεφαλία. Από εκεί και πέρα, οι Ευρωπαϊκοί τύποι σε σημαντικές συγκεντρώσεις είναι ο Αλπικός, ο (Αλπικο-)Βαλτικός και ο Διναρικός. Εμφανής μειοψηφία είναι οι Κρομανοειδείς, που μονίμως υποεκτιμώνται από τους μελετητές. Οι Νορδικοί είναι ελάχιστοι και οι Μεσογειακοί σχεδόν ανύπαρκτοι. Τα μογγολικά γνωρίσματα στη χώρα είναι σημαντικά, αλλά όχι έντονα και συνήθως σε μίξη.

Συμπερασματικά, στην Ουγγαρία φαίνεται να υπάρχει διψήφιο ποσοστό Τουρανικών και μονοψήφιο ποσοστό Central Asiatic. Από εκεί και πέρα, οι περισσότεροι κάτοικοι της χώρας είναι Αλπικοί, Διναρικοί και Βαλτικοί. Οι Αλπικοί παρότι υποεκτιμώνται, είναι πιθανότατα πλειοψηφία. Οι Διναρικοί επίσης εντοπίζονται σε πολύ υψηλά ποσοστά, σε βαθμό που η χώρα να είναι κυρίως Αλπικο-Διναρική. Κατά την δική μας εκτίμηση, οι Ούγγροι είναι κυρίως Αλπικοί και Διναρικοί, έπειτα Τουρανικοί και Βαλτικοί, με λίγους Central Asiatic και Κρομανοειδείς.