Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2013

Η συνεισφορά του Alfred Russel Wallace στην εξελικτική βιολογία και γιατί παραγκωνίστηκε

Ο Alfred Russel Wallace (1823-1913) ήταν Βρετανός φυσιοδίφης και βιολόγος.

Αρχικά εργάζεται ως πολιτικός μηχανικός, ωστόσο σύντομα στρέφεται στη μελέτη της φύσης. Ξεκινά ερευνητικά ταξίδια σε Βραζιλία, Μαλαισία και σε πολλά μέρη σε όλον τον κόσμο για να συγκεντρώσει στοιχεία σχετικά με την χλωρίδα και την πανίδα των περιοχών αυτών.

Οι έρευνές του τον έκαναν να ανακαλύψει την έννοια της εξέλιξης, την ίδια εποχή με τον Δαρβίνο, αλλά τελείως ανεξάρτητα. Ο Δαρβίνος δημοσιεύει την "Καταγωγή των ειδών" και πιστώνεται την πρωτιά. Ο Wallace υπερασπίζεται την εξελικτική θεωρία μαζί με τον Δαρβίνο. Ωστόσο, επειδή ο Δαρβίνος έχει σχηματοποιήσει καλύτερα την θεωρία και επειδή βγαίνει με σθένος και με συνεργάτες να την υποστηρίξει δημόσια, κερδίζει τις εντυπώσεις. Ο Wallace παραδέχεται την πρωτοκαθεδρία του Δαρβίνου, σε σημείο που αργότερα να εκδώσει βιβλίο σχετικά με την εξελικτική θεωρία υπό τον τίτλο "Darwinism"!

Ωστόσο ο Wallace παρότι έμεινε στη σκιά του Δαρβίνου, συνεισέφερε ως ένα βαθμό στην εξελικτική θεωρία. Αντιπροσωπευτικό δείγμα του έργου του ήταν το βιβλίο "Contributions to the theory of natural selection". Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια συλλογή επιστημονικών δημοσιεύσεων του Wallace στην οποία διαφαίνεται η σκέψη του.

Στο πρώτο κεφάλαιο μιλά για την δημιουργία των ειδών και την γεωγραφική τους συσχέτιση. Το συμπέρασμα συμπυκνώνεται στην εξής πολύ μνημειώδη διατύπωση:...


"Every species has come into existence coincident both in time and space with a pre-existing closely allied species".

Στο δεύτερο κεφάλαιο υποστηρίζει τη φυσική επιλογή και εξηγεί την ρύθμιση του πληθυσμού μέσω αυτής. Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζει εξονυχιστικά το ζήτημα της προστατευτικής μίμησης. Δηλαδή το ότι κάποια είδη μέσω της φυσικής επιλογής έχουν αποκτήσει χρώμα και σχήμα παρόμοια με αυτό άλλων άσχετων ειδών, ώστε να αποφεύγουν τους εχθρούς τους. Αυτή είναι μια πολύ σημαντική συνεισφορά του Wallace, από την οποία εντυπωσιάστηκε και ο Δαρβίνος.

Στα κεφάλαια 5,6 ο Wallace υποστηρίζει ορθά ότι τα ζώα και οι άνθρωποι μαθαίνουν από τις εμπειρίες τους και όχι από ένστικτα, όπως συνηθίζεται να αποδίδεται στα υπόλοιπα ζώα, πλην ανθρώπου. Ο Wallace αποδεικνύει ότι τα πουλιά χτίζουν τις φωλιές χρησιμοποιώντας τις εμπειρίες τους, με τη σκέψη και όχι με τα "ένστικτα". Προσαρμόζουν τα υλικά και τον τρόπο χτισίματος στις εκάστοτε ανάγκες και διαφαίνεται ότι υπάρχει ένας βαθμός σκέψης. Είναι μια υπέροχη δημοσίευση που δείχνει ότι τα πτηνά έχουν λογικό και πως ο άνθρωπος διαφέρει από τα υπόλοιπα ζώα μόνο ως προς την πολυπλοκότητα της σκέψης.

Το κεφάλαιο 7 αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα συνεισφορά στην εξελικτική βιολογία και αποτέλεσε πεδίο αντιπαράθεσης με τον Δαρβίνο. Ο Wallace μελέτησε τον τρόπο κατασκευής της φωλιάς των πτηνών και υποστήριξε πως στα πτηνά με ανοιχτές φωλιές τα θηλυκά έχουν μουντό χρώμα σε αντίθεση με τα πολύχρωμα αρσενικά, ώστε να μην εντοπίζονται από εχθρούς στις φωλιές όταν επωάζουν τα αυγά τους. Αντιθέτως στα πτηνά με σκεπαστές φωλιές, τα θηλυκά είναι το ίδιο χρωματιστά με τα αρσενικά, καθώς δεν κινδυνεύουν κατά την επώαση. Εδώ ήρθε σε αντίθεση με τον Δαρβίνο, ο οποίος υποστήριζε ότι η σεξουαλική επιλογή είναι υπεύθυνη για τον χρωματισμό των πτηνών και όχι η φυσική επιλογή σύμφωνα με τον Wallace.

Το κεφάλαιο 8 είναι μια υπεράσπιση της φυσικής επιλογής ενάντια στη γραφική θεωρία της "έξυπνης δημιουργίας" που ακόμα υποστήριζαν κάποιοι αδαείς. Τα κεφάλαια 9,10 είναι τραγικά και αποτελούν σημαντικό λόγο για τον οποίο ο Wallace παραγκωνίστηκε. Υποστηρίζει ότι η φυσική επιλογή δεν εφαρμόζεται στον άνθρωπο, αλλά μόνο στα άλλα εμβια όντα! Επίσης, η απόσταση του ανθρώπου από τα άλλα είδη δεν δικαιολογείται από την φυσική επιλογή, αλλά κάποια άλλη ανώτερη δύναμη (!) έχει διαφοροποιήσει τον άνθρωπο! Έπειτα μπαίνει σε μια αστεία περιγραφή πως τα διάφορα στοιχεία της σωματοδομής του ανθρώπου δεν θα μπορούσαν να έχουν προκύψει από τη φυσική επιλογή, αναιρώντας όλη του την επιστημονική του έρευνα μέχρι εκείνη τη στιγμή. Στη συνέχεια πετά τις κλασικές αρλούμπες περί ηθικής και λογικής του ανθρώπου σε σχέση με τα άλλα ζώα, αποτελειώνοντας το κρεσέντο αντιεπιστημονικότητας και αυτοαναίρεσής του.


Το συμπερασμα όλων των παραπάνω είναι ότι η σκέψη του Wallace αποτέλεσε μια πολύ σημαντική συνεισφορά στην εξελικτική βιολογία. Ωστόσο, το γεγονός ότι δεν υποστήριξε με ζήλο τη θεωρία της εξέλιξης και άφησε τον Δαρβίνο να πάρει τα πρωτεία και το ότι αυτοαναιρέθηκε, θεωρώντας ότι ο άνθρωπος είναι κάτι άλλο και δεν τον πιάνει η φυσική επιλογή, τον έκαναν να παραγκωνιστεί και να βρεθεί στη σκιά του μεγάλου Δαρβίνου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Οι διαχειριστές του ιστολογίου δεν φέρουν καμία ευθύνη για τα σχόλια των αναγνωστών τους.