Δευτέρα 5 Αυγούστου 2013

Gustave Le Bon, ένας εντυπωσιακός επιστήμονας

O Gustave Le Bon (1841-1931) ήταν Γάλλος κοινωνιολόγος, ψυχολόγος, ενώ ασχολήθηκε και με την ανθρωπολογία και την ιατρική. Ήταν πολυσχιδής προσωπικότητα και πολυγραφότατος. Κατανόησε τον ρόλο που παίζει η φυλή στην διαμόρφωση της συμπεριφοράς των κοινωνιών και στην εξέλιξη των πολιτισμών.

Το πιο διάσημο έργο του είναι "Η ψυχολογία των μαζών", στο οποίο εξετάζει την συμπεριφορά των όχλων. Εκεί επικρατεί η ανωνυμία, η δυνατότητα υποβολής και η μεταδοτικότητα των συμπεριφορών. Το μέλος του πλήθους είναι ένας κόκκος άμμου ανάμεσα σε πολλούς άλλους, που το παρασέρνει ο άνεμος. Τα συναισθήματα και τα βαθύτερα ένστικτα βγαίνουν στην επιφάνεια με τη βοήθεια της ανωνυμίας, αλλά και της καθοδήγησης των ηγετών της μάζας. Αυτοί είναι άνθρωποι της δράσης και όχι των λόγων και η δύναμη της θέλησής τους μόνο μπορεί να παρασύρει τη μάζα προς την κατεύθυνση που θέλουν. Η μάζα καθίσταται συμπαγής όσο πιο φυλετικά ομοιογενής είναι. Η φυλή είναι η πιο σημαντική παράμετρος της συλλογικής συμπεριφοράς των μαζών. Άλλοι παράγοντες, όπως η θρησκεία, μπορούν και αυτοί να παίξουν κάποιον βοηθητικό ρόλο.

Ωστόσο, το μεγάλο σε όγκο έργο του Le Bon δεν εξαντλείται σε αυτό το διάσημο έργο του. Στο έργο του "Νόμοι εξελίξεως των λαών", μελετά την εξέλιξη των πολιτισμων. Διαπιστώνει ότι το σημαντικότερο στοιχείο στην εξέλιξή τους είναι η φυλή, της οποίας τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά που είναι τόσο μόνιμα όσο και τα εξωτερικά, αποτελούν την πνευματική ιδοσύνθεση του λαού. Ο ασφαλέστερος τρόπος για να φθάσει ένας λαός στην ψυχική διάλυση, είναι να δεχθή την εισχώρηση ξένων φυλετικών στοιχείων. Επίσης, οι πολιτισμοί δέχονται επιδράσεις από άλλους λαούς, όμως θέτουν την δική τους σφραγίδα σε ότι έχουν λαβει και μπορεί να δημιουργήσουν ένα εντελώς καινούργιο πολιτιστικό αποτέλεσμα.

Στο έργο του "Πολιτική Ψυχολογία", όπως σημειώνει και το εξώφυλλο, διαπιστώνει ότι ο ορθολογισμός δημιουργεί την επιστήμη, ενώ η πίστη διαμορφώνει την ιστορία. Οι σημαντικότερες πολιτικές μεταβολές συντελέστηκαν όχι στο όνομα της λογικής, αλλά από την δύναμη της πίστης σε ένα ιδανικό, ασχέτως αν ήταν ορθό ή ανεδαφικό. Η μετανάστευση ξένων είναι διαλυτική για το έθνος και το οδηγεί προς την εξαφάνιση. Όπως σημειώνει, "οι χειρότερες εκατόμβες στα πεδία των μαχών, θα ήταν άπειρα προτιμότερες από τέτοιου είδους εισβολές". Αναγνωρίζει ότι ο πόλεμος συμβάλλει στην πρόοδο, ενώ η βεβαιότητα της ειρήνης οδηγεί σε πλήρη παρακμή και διαφθορά. Και κάθε έθνος, αν παρουσίαζε μια πτώση, αμέσως θα λεηλατούνταν από τους γειτόνους τους. Ακόμη συμπεραίνει ότι η επιβολή ισότητας είναι προσπάθεια ενάντια στη φύση και ότι "η πατρίδα αποτελεί το σύμβολο των κληροδοτημένων κατακτήσεων ολόκληρης της προγονικής μας ύπαρξης. Μην μπορώντας να ζήσουμε παρά μόνο διαμέσου αυτής, θα πρέπει να ζούμε γι’ αυτήν".

Το έργο του αυτό επέδρασε σημαντικά στην Ευρωπαϊκή σκέψη. Είναι ενδεικτικό άλλωστε ότι ο Αδόλφος Χίτλερ επηρεάστηκε σημαντικά από τον Le Bon, τον οποίο είχε διαβάσει, ώστε να εφαρμόσει τακτικές επηρεασμού του πλήθους και να συνειδητοποιήσει την σημασία του φυλετικού παράγοντα στη κοινωνική συμπεριφορά. Επίσης και ο Μουσολίνι είχε μελετήσει τον μεγάλο κοινωνιολόγο.

Ο Gustave Le Bon είναι ο σημαντικότερος κοινωνιολόγος, ενώ το έργο του δεν έχει καμία σχέση με τις αντιεπιστημονικές ασαφείς μπουρδολογίες των διάφορων διαφημισμένων "κοινωνιολόγων" και "ψυχολόγων". Το έργο του, σημεία του οποίου ενδεικτικά παρατέθηκαν εδώ, πρέπει να μελετηθεί από κάθε άνθρωπο που θέλει να λέγεται μορφωμένος. Μερικά βιβλία του έχουν εκδοθεί στα Ελληνικά, ενώ τα υπόλοιπα μπορεί να τα βρει κανείς στο διαδίκτυο, στα Αγγλικά ή στα Γαλλικά.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Οι διαχειριστές του ιστολογίου δεν φέρουν καμία ευθύνη για τα σχόλια των αναγνωστών τους.