Τα κόκκινα μαλλιά στον άνθρωπο

Tο χρώμα το μαλλιών στην συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων του πλανήτη εμπίπτει σε μια προοδευτική κλίμακα από μαύρο έως ξανθό. Ωστόσο, σε ισχνές μειοψηφίες εντοπίζεται μια απόχρωση η οποία παρρεκλίνει από αυτήν την κλίμακα, προς το κοκκινωπό. Στην Ευρώπη η διαφοροποίηση αυτή εμφανίζει σχετικά υψηλές συγκεντρώσεις σε συγκεκριμένες περιοχές. Η πληρέστερη ανθρωπολογική μελέτη σχετικά με τα κόκκινα μαλλιά παρουσιάστηκε από τον Harry Conitzer, διδάκτορα του Κaiser-Wilhelm-Institut, σε άρθρο με τίτλο "Die Rothaarigkeit" που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Zeitschrift für Morphologie und Anthropologie. Εξετάζεται η κατανομή των κόκκινων μαλλιών στην Ευρώπη, καθώς και η κληρονομικότητα του γνωρίσματος.

O συγγραφέας ξεκινά γράφοντας ότι το κόκκινο μαλλί πάντοτε κινούσε το ενδιαφέρον των ανθρώπων, λόγω του ότι ήταν σπάνιο. Στην λαϊκή παράδοση, στους θρύλους και στη μυθολογία πάντοτε εμφανίζεται...
κάποιος κοκκινομάλλης. Πολλές υποθέσεις έχουν γίνει για την προέλευση των κόκκινων μαλλιών στον άνθρωπο, χωρίς όμως βάσιμα τεκμήρια. Συνήθως το κόκκινο χρώμα μαλλιών συνδέεται με αρκετά λευκό χρώμα δέρματος και φακίδες.

Από τις πρώτες ανθρωπολογικές μελέτες, δημιουργήθηκε η ανάγκη να ενταχθεί το κόκκινο χρώμα στις χρωματικές κλίμακες για τα μαλλιά. Ο Conitzer περιγράφει την ανατομία της τρίχας και τους λόγους που μακροσκοπικά παρατηρούμε το κοκκινωπό χρώμα.

Χάρτης κατανομής των κόκκινων μαλλιών στην Ευρώπη

Ακολουθεί η μελέτη της κατανομής των κόκκινων μαλλιών στον πλανήτη. Ξεκινώντας από την Ευρώπη, ο συγγραφέας παραθέτει τα αποτελέσματα όλων των προηγούμενων μελετών, καταλήγοντας στον χάρτη που δίνεται παραπάνω. Περνώντας στην Ανατολική Ευρώπη και Ασία, στη Ρωσία το ποσοστό των κόκκινων μαλλιών είναι σημαντικό, πέφτει προς την Ουκρανία, ενώ στον Καύκασο υπάρχουν αντιρκουόμενα αποτελέσματα. Στην ανατολική Ασία, οι μογγόλοι σχεδόν ποτέ δεν εμφανίζουν κόκκινα μαλλιά, ενώ προς το Ιράν τα κόκκινα μαλλιά υπάρχουν αλλά θεωρούνται ισχνή μειοψηφία.

Στη Νοτιοανατολική Ασία και Ωκεανία περιγράφονται πληθυσμοί που εμφανίζουν σποραδικά άτομα με κοκκινωπά μαλλιά, ειδικά στη Νέα Γουινέα και τα γειτονικά νησιά. Εξετάζοντας την Αφρική, θεωρείται ότι υπάρχουν περιοχές στη βόρεια Αφρική με άτομα με κοκκινωπά μαλλιά, ειδικά μεταξύ των Βερβέρων. Στην υποσαχάρια Αφρική θεωρήθηκε αρχικά ότι δεν υπάρχουν κόκκινα μαλλιά, όμως μεμονωμένες παρατηρήσεις ανθρωπολόγων πιστοποιούν ότι υπάρχουν σπανίως άτομα και με κοκκινωπά μαλλιά. Αντίστοιχα ελάχιστες έως ανυπαρκτες αναφορές για κόκκινα μαλλιά υπάρχουν και για τους ιθαγενείς της Αμερικανικής ηπείρου, εκτός από τους Εσκιμώους όπου οι αναφορές για κοκκινωπά μαλλιά είναι περισσότερες. Οι λευκοί των ΗΠΑ έχουν συγκρίσιμα ποσοστά με τους βορειοευρωπαϊκούς πληθυσμούς.

Ο Conitzer συμπεραίνει ότι κόκκινα μαλλιά εντοπίζονται σε ολόκληρο τον πλανήτη, με υψηλότερη συγκέντρωση στην Ευρώπη.

Μεγάλο μέρος της μελέτης αφιερώνεται στην κληρονομικότητα των κόκκινων μαλλιών. Οι έρευνες δείχνουν μια συσχέτιση του κόκκινου χρώματος με το καστανό χρώμα. Επίσης, συνδέονται συχνά με ενδιάμεσο ή ανοιχτό χρώμα ματιών. Ακόμη, η στατιστική συσχέτιση μεταξύ κόκκινων μαλλιών και φακίδων είναι σημαντική, εν αντιθέσει με τα υπόλοιπα χρώματα μαλλιών.

Ο συγγραφέας έχει πραγματικά σαρώσει ολόκληρη την ανθρωπολογική βιβλιογραφία και έχει εντοπίσει τις αναφορές για κόκκινα μαλλιά παντού στον πλανήτη. Ο χάρτης που παρέχει απετέλεσε την βάση για κάθε μεταγενέστερο αντίστοιχο χάρτη. Η προσπάθειά του θα πρέπει κάποια στιγμή να επεκταθεί και να δημιουργηθεί ένας χάρτης για ολόκληρο τον πλανήτη.

Κάποιες παρατηρήσεις από την πλευρά μας. Φαίνεται ότι τα κόκκινα μαλλιά αποτελούν μια διαφοροποίηση των καστανών μαλλιών. Δεν προκύπτουν από τα ξανθά μαλλιά, ούτε συνδέονται με Νορδικούς, όπως έχουν υποστηρίξει κάποιοι. Στην Ευρώπη συνδέονται με Κρομανοειδείς πληθυσμούς, γι' αυτό και βλέπουμε υψηλότερη κατανομή σε χώρες της βόρειας Ευρώπης, αλλά ακόμα και κάπως νοτιότερα και πιο ανατολικά. Παρατηρώντας φωτογραφίες ανθρώπων Ευρωπαϊκής καταγωγής με κόκκινα μαλλιά, θα διαπιστώσετε ότι οι περισσότερες φυσιογνωμίες έχουν Κρομανοειδή γνωρίσματα.

Οι αποχρώσεις του κόκκινου στα μαλλιά του ανθρώπου: