Η επιλογή στον άνθρωπο

Ο John Beddoe ήταν ένας από τους σημαντικότερους Άγγλους εθνολόγους. Υπήρξε πρωτοπόρος στην μελέτη της φυσικής ανθρωπολογίας της Βρετανίας. Ταυχρονα, μελέτησε ζητήματα επιλογής στον άνθρωπο. Στη μελέτη του με τίτλο "On selection in man", που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science Progress, ο Beddoe εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο επενεργεί η επιλογή στον άνθρωπο ως προς τον κεφαλικό δείκτη και στις όποιες φυλετικές ερμηνείες απορρέουν. Η ματιά του είναι οξυδερκής και έχει διαβάσει όλες τις μελέτες που έχουν προηγηθεί επί του θέματος. Στην πραγματικότητα είναι μια σύνοψη των σημαντικότερων μελετών της ανθρωποκοινωνιολογίας, που καταδεικνούν τη σημασία της φυλής στην διαμόρφωση της κοινωνικής πραγματικότητας γύρω μας.

Η πρώτη μελέτη που έδειξε ότι η μορφή του κεφαλιού μπορεί να διαφέρει σημαντικά μεταξύ δύο πολύ γειτονικών περιοχών, ήταν αυτή του Durand de Gros στην επαρχία Aveyron της Γαλλίας. Βρήκε ότι οι κάτοικοι των πόλεων ήταν πιο...
δολιχοκέφαλοι από τους κατοίκους της γετονικής επαρχίας. Λόγω του πρώιμου της εποχής, υπέθεσε ότι αυτό οφείλεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες. Αργότερα, πάλι στη νότια Γαλλία, ο Lapouge βρήκε παλαιοανθρωπολογικά ότι η άλλοτε αριστοκρατία, Γερμανικής προέλευσης, ήταν δολιχοκέφαλη, ενώ οι χωρικοί ήταν βραχυκέφαλοι. Μετά από αιώνες, βλέπουμε ότι ο κεφαλικός δείκτης έχει αυξηθεί, κάτι που σημαίνει ότι έχουν αυξηθεί οι βραχυκέφαλοι εις βάρος των δολιχοκέφαλων. Αυτό καταδεικνύει ο παρακάτω πίνακας.

Στη σύγχρονη εποχή, οι περιοχές της νότιας Γαλλίας με υψηλότερη ανάπτυξη έχουν χαμηλότερο κεφαλικό δείκτη από ότι οι φτωχές ορεινές περιοχές που έχουν κυρίως Αλπικούς. Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχει ένα κύμα εσωτερικής μετανάστευσης βραχυκέφαλων προς τις πλούσιες περιοχές, όμως και πάλι αυτοί που μεταναστεύουν είναι κατά μέσο όρο πιο δολιχοκέφαλοι από αυτούς που αφήνουν πίσω τους. Σύμφωνα με τον Lapouge ο Νορδικός τύπος είναι δραστήριος, φιλόδοξος, ανεξάρτητος και θαρραλέος, ενώ ο Αλπικός συνετός, υπομονετικός, φιλήσυχος και ολιγαρκής, αν και στη νότια Γαλλία, οι δολιχοκέφαλοι είναι κατά κανόνα Μεσογειακοί.

Οι μελέτες του Ammon στην επαρχία Βάδη της νοτιοδυτικής Γερμανίας έφεραν παρόμοια αποτελέσματα. Στο Φράιμπουργκ, ο κεφαλικός δείκτης ανεβαίνει όσο πάμε από την πόλη, στους μικτούς απογόνους αστών-επαρχιωτών, στους εσωτερικούς μετανάστες προς την πόλη και στους χωρικούς της γειτονικής επαρχίας. Δείτε και τον παρακάτω πίνακα.

Τα ίδια αποτελέσματα προκύπτουν και στην Καρλσρούη. Δείτε πόσο αυξημένο είναι το ποσοστό των υπερβραχυκεφαλων γενικά στην επαρχία της Βάδης σε σχέση με την το αστικό κέντρο της Καρλσρούης.

Φαίνεται ότι οι πόλεις ελκύουν περισσότερο τους δολιχοκέφαλους. Όμως αν η επαρχία είναι έντονα βραχυκέφαλη, τότε αναπόφευκτα σταδιακά θα συρρέουν και βραχυκέφαλοι στα αστικά κέντρα, με τις ανάλογες συνέπειες.

Στη Γαλλία, ο Lapouge βρήκε κεφαλικό δείκτη 82,8 στην πόλη της Ρεν και 84,7 στην γειτονική επαρχία. Στο Μπορντώ και σε άλλες οκτώ πόλεις της νοτιοδυτικής Γαλλίας, ο Collignon βρήκε κατά μέσο όρο 2,3 μονάδες χαμηλότερο κεφαλικό δείκτη από ότι στην επαρχία. Στην Αυστρία, η Βιέννη έχει μέσο κεφαλικό δείκτη 81,2 με 37% δολιχοκέφαλους, ενώ η γειτονική επαρχία έχει 83,8 με 10% δολιχοκέφαλους. Όπως παρατηρεί ο Beddoe, εδώ έχουμε καθαρή περίπτωση φυλετικής διαφοροποίησης, εφόσον οι Βιεννέζοι είναι περισσότερο Γερμανικής καταγωγής από τους χωρικούς της γειτονικής επαρχίας που μάλλον ανήκουν περισσότερο στους κατεκτημένους πληθυσμούς.

Πέραν της κοινωνικής κινητικότητας, ο Lapouge διαπίστωσε ότι σε περιπτώσεις περιοχών που κατοικούνται από Νορδικούς και Αλπικούς, οι Νορδικοί καταλαμβάνουν περισσότερο τα πεδινά και οι Αλπικοί τα ορεινά. Το φαινόμενο είναι τόσο γνωστό, που κάποιοι προσπάθησαν να το εξηγήσουν λέγοντας πως το μεγάλο υψόμετρο αυξάνει την βραχυκεφαλία. Προφανώς αυτό δεν ισχύει, αλλά υπάρχουν πολιτικά και βιολογικά αίτια. Οι κατακτητές επιλέγουν πάντα τις πεδινές προσβάσιμες περιοχές, ενώ οι κατεκτημένοι τις απρόσιτες ορεινές. Επίσης, οι πιο δραστήριοι άνθρωποι πηγαίνουν να αναζητήσουν την τύχη τους στις πόλεις, ενώ στα ορεινά παραμένουν οι ολιγαρκείς που δεν έχουν φιλοδοξίες. Από την πλευρά μας να σημειώσουμε ότι αρκετό μέρος της ανάλυσης για βραχυκέφαλους, όπως η ορεινή ζωή, η σύνδεση με τη γη και η λιτότητα του βίου, ταιριάζει και στους Διναρικούς.

Επίσης, ο Lapouge διαπίστωσε ότι όταν ζουν μαζί οι δυο Νορδικόι και Αλπιοί, οι δολιχοκέφαλοι κατέχουν περισσότερο πλούτο, κάτι που φαίνεται από την φορολογική τους δραστηριότητα. Βγάζουν περισσότερα και έτσι πληρώνουν περισσότερους φόρους, εκτός από αυτόν της γης, με την οποία οι βραχυκέφαλοι ασχολούνται περισσότερο.

Αντίστοιχα αποτελέσματα λαμβάνουμε και στην Ιταλία. Στη βόρεια Ιταλία, οι δολιχοκέφαλες επαρχίες πληρώνουν περισσότερους φόρους σε σχέση με τις βραχυκέφαλες. Στη νότια Ιταλία, πάλι υπάρχει μια ελαφριά τάση υπέρ των δολιχοκέφαλων επαρχιών, όμως τα νούμερα είναι πολύ μικρότερα σε σχέση με τη βόρεια Ιταλία. Ο Beddoe μας ενημερώνει ότι οι βραχυκέφαλοι είναι Αλπικοί σε όλη τη χώρα, ενώ οι δολιχοκέφαλοι είναι Νορδικοί στο βορρά και Μεσογειακοί στο νότο. Σε κάθε περίπτωση φαίνεται πάλι η σύνδεση των βραχυκέφαλων με τη γη.

Το κατά πόσον ο κεφαλικός δείκτης συνδέεται με τα υψηλότερα κοινωνικά στρώματα δεν έχει αποδειχτεί. Ο Ammon βρήκε μεγάλο ποσοστό δολιχοκέφαλων στα ανώτερα λύκεια, όπως επίσης και στα μέλη της επιστημονικής κοινότητας. Αντιθέτως, ο Houzé στις Βρυξέλλες βρήκε πιο υψηλό κεφαλικό δείκτη στους διανοούμενους. Αυτό δείχνει πιθανότατα ότι στο Βέλγιο υπάρχει πολύ υψηλό ποσοστό Αλπικών.

Οι αθλητές στη Βάδη βρέθηκαν κατά κανόνα προς την κατεύθυνση του δολιχοκέφαλου ξανθού τύπου, με τον μέσο κεφαλικό δέικτη μόλις στο 80,5. Από την άλλη, οι μαθητές σε θρησκευτικές σχολές ήταν κυρίως βραχυκέφαλοι, πιθανόν και λόγω του ότι αντλούνται συνήθως από χωρικούς.

Ως προς το χρώμα των μαλλιών, ο Ammon βρήκε ότι στις πόλεις συσσωρεύονται κυρίως καστανοί δολιχοκέφαλοι, οι οποίοι στη νοτιοδυτική Γερμανία είναι Μεσογειακοί, σύμφωνα με τον Beddoe. Φαίνεται δηλαδή ότι Νορδικοί και Μεσογειακοί δολιχοκέφαλοι δείχνουν τάση συσσώρευσης στις πόλεις έναντι των Αλπικών. Σε χώρες όμως όπως η Αγγλία και η Ισπανία, όπου οι βραχυκέφαλοι είναι λίγοι, δεν μπορεί να μελετηθούν τα κοινωνικά φαινόμενα με τη χρήση του κεφαλικού δείκτη.

Ο Beddoe συμπμεραίνει ότι όλη η παραπάνω ανάλυση επιβεβαιώνει την Δαρβινική επιλογή, αρκεί να σημειώσουμε ότι επιβιώνει, όχι ο ισχυρότερος, αλλά ο καλύτερα προσαρμοσμένος. Ο Νορδικός τύπος εξελίχθηκε ώστε να αντιμετωπίσει τις εχθρικές δυνάμεις της φύσης και των άλλων ανθρώπων. Σήμερα όμως αυτές οι ιδιότητες δεν φαίνεται να τον ωφελούν. Οι δολιχοκέφαλοι εξαλείφονται σταδιακά στην κεντρική Ευρώπη και τη θέση τους παίρνουν άτολμοι, φιλήσυχοι βραχυκέφαλοι. Οι Μεσογειακοί διατηρούν μια σημαντική παρουσία στα αστικά κέντρα, αλλά από ό,τι φαίνεται ο Αλπικός τύπος είναι αυτός που προσαρμόζεται πιο εύκολα στον σύγχρονο τρόπο ζωής, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ιστορική πορεία της Ευρώπης.