Οι Πυγμαίοι

Οι Πυγμαίοι είναι ανθρώπινος πληθυσμός που ζει στις ζούγκλες της κεντρικής Αφρικής. Οι πρώτες αναφορές για Πυγμαίους εντοπίζονται στην αρχαία Ελληνική και Ρωμαϊκή γραμματεία, στους Αριστοτέλη, Πλίνιο, Όμηρο, Ηρόδοτο, Εκαταίο και άλλους. Οι περιγραφές αυτές μοιάζανε μυθικές, μέχρι τη στιγμή που οι πρώτοι Ευρωπαίοι εξερευνητές έφτασαν στα βάθη της Αφρικής και τους συνάντησαν. Αργότερα, κατέφτασαν και οι ανθρωπολόγοι για να τους μελετήσουν, ώστε να βρουν ομοιότητες και διαφορές με γειτονικούς πληθυσμούς. Ο εθνολόγος και ανθρωπολόγος Paul Schebesta πραγματοποίησε εκτεταμένες μελέτες στην φυσική ανθρωπολογία των Πυγμαίων. Για μία από τις μελέτες του, που έγραψε μαζί με τον Viktor Lebzelter, βρίσκουμε παρουσίαση στο περιοδικό L'Anthropologie με τίτλο "Anthropologie des Pygmées centre africains du Congo belge".

Οι Πυγμαίοι έχουν υπερβολικά χαμηλό ανάστημα, εξ'ου και το όνομά τους από την ελληνική λέξη...
"πυγμή", δηλαδή τόσο κοντός όσο μια πυγμή. Είναι οριακά δολιχοκέφαλοι ή μεσοκέφαλοι, με κεφαλικό δείκτη γύρω στο 79-81 και όχι καθαρά δολιχοκέφαλοι όπως είναι οι περισσότεροι νέγροι. Ο προσωπικός τους δείκτης δηλώνει ευρυπροσωπία, αν και σπανιότερα βρίσκουμε και μεσοπροσωπία, όπως έδειξαν άλλες μελέτες του ιδίου. Ένα χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι η μύτη τους, που είναι η πλατύτερη της ανθρωπότητας. Ο ρινικός τους δείκτης ξεπερνά ακόμη και το 100, δηλαδή το πλάτος της μύτης φτάνει να είναι και μεγαλύτερο από το ύψος της. Ανθρωπολογικές μετρήσεις σε 110 άνδρες και 60 γυναίκες έδωσαν τα εξής αποτελέσματα:

Οι Πυγμαίοι έχουν τα κλασικά σκούρα κατσαρά μαλλιά που έχουν και οι υπόλοιποι υποσαχάριοι, με σκούρα μάτια. Η τριχοφυΐα του σώματος είναι αρκετή και είναι ένα ακόμη στοιχείο που τους διαχωρίζει από τους σχεδόν γυμνούς εκ φύσεως γειτονικούς νέγρους, χωρίς όμως να φτάνει την τριχοφυΐα που συναντάμε στην Ευρώπη. Επίσης διαφέρουν στο ότι τα χείλη τους είναι πιο λεπτά και εμφανίζουν μικρότερο προγνναθισμό, σε σχέση με τους γειτονικούς νέγρους.

Τα μορφολογικά γνωρίσματα που αναφέρθηκαν οδήγησαν τους ανθρωπολόγους να τους κατατάξουν σε ξεχωριστό φυλετικό τύπο, στον οποίο έδωσαν το όνομα Bambutid, από το όνομα μιας εθνότητάς τους. Κατοικούν σε δύο περιοχές της κεντρικής Αφρικής, μία στο κέντρο της Αφρικής και μία στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος, αλλά κοντύτερα προς την δυτική ακτή. Κάποιοι ανθρωπολόγοι βρήκαν διαφορές μεταξύ τους, όπως τον χαμηλότερο κεφαλικό δείκτη και υψηλότερο ανάστημα στους δυτικούς Πυγμαίους, όμως μάλλον αυτή η διαφορά προκύπτει λόγω μίξης με τους υψηλότερους και δολιχοκέφαλους γειτονικούς νέγρους.

Η περίπτωση των Πυγμαίων δείχνει ότι υπάρχει σημαντική μορφολογική διαφοροποίηση στην Αφρική. Τα μοναδικά τους χαρακτηριστικά τους κάνουν να ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους Αφρικανούς.