Ποιοι είναι τελικά οι Μεσογειακοί;

Ο Μεσογειακός τύπος είναι ένας από τους πιο γνωστούς στην φυλετική ανθρωπολογία. Αναγνωρίστηκε εξαρχής ως ο καστανός δολιχοκέφαλος της νοτίου Ευρώπης. Όμως έχει δημιουργηθεί αρκετή παραφιλολογία περί του ποιοι είναι οι Μεσογειακοί. Το ζήτημα είναι σημαντικό και μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα στην Ελλάδα.

Αρχικά οι Μεσογειακοί θεωρήθηκαν οι καστανοί δολιχοκέφαλοι του νότου της Ευρώπης, σε αντίθεση με τους καστανούς βραχυκέφαλους της κεντρικής Ευρώπης. Έπειτα, κάποιοι ανθρωπολόγοι, με προεξάρχοντες Αμερικανούς ανθρωπολόγους τύπου Coon, Hooton, κτλ. διέδωσαν την θεωρία ότι όλοι οι κάτοικοι της νοτίου Ευρώπης έως μέρος της Βρετανίας, της Βορείου Αφρικής και της Μέσης Ανατολής μέχρι και την Ινδία δεν είναι παρά Μεσογειακοί ή υποτύποι του! Με λίγα λόγια οι... πάντες είναι Μεσογειακοί! Αυτή η λανθασμένη προσέγγιση έχει δημιουργήσει σημαντική σύγχυση. Επίσης, άλλο πεδίο σύγχυσης είναι η ευδιάκριτη για τους ντόπιους διαφορά μεταξύ των κατοίκων της Ιβηρικής χερσονήσου και αυτών της Ελλάδας και της νοτίου Ιταλίας, παρότι συλλήβδην θεωρούνται όλοι Μεσογειακοί από πολλούς ανθρωπολόγους. Θα προσπαθήσουμε όσο μπορούμε να ξεδιαλύνουμε την κατάσταση, λαμβάνοντας υπόψη την εξελικτική θεωρία.

Είναι ισχυρή πεποίθηση ότι...
οι Κρομανοειδείς ήταν οι αρχικοί κάτοικοι της Ευρώπης. Δημιουργήθηκαν τοπικά λεπτοπρόσωποι εξελικτικοί κλάδοι διαφοροποίησης, που ήταν ο Νορδικός στην Σκανδιναβία, ο Ατλαντοειδής στη Βρετανία, ο Διναρικός στα δυτικά Βαλκάνια και ο Μεσογειακός στον Ελλαδικό χώρο. Κρομανοειδείς απέμειναν σε όλες τις υπόλοιπες περιοχές, ευρυπρόσωποι έως λεπτοπρόσωποι. Με αντίστοιχο τρόπο δημιουργήθηκαν πάλι, λογικά από Κρομανοειδείς πληθυσμούς, οι Σαχάριοι, οι Ιρανικοί, οι Αραβικοί και οι Ινδικοί. Η λεπτορρινία, δολιχοκεφαλία, σκούρο χρώμα μαλλιών και ματιών, έδωσαν την εντύπωση ότι πολλοί από αυτούς τους τύπους αποτελούν κάτι κοινό, αλλά τα πράγματα δεν είναι έτσι. Όλοι αυτοί οι τύποι είναι διαφορετικοί μεταξύ τους, παρότι έχουν μια κοινή αφετηρία εξελικτικά. Διαφέρουν σωματικά και ψυχικά.

Μένει το ερώτημα περί της διαφοράς Ιβήρων και Ελλαδιτών-νοτιοΙταλών. Βάσει της εξελικτικής θεωρίας αναμένουμε και στην Ιβηρία έναν κλάδο διαφοροποίησης, ο οποίος θα είναι κάτι το μοναδικό, καθώς δυο ανεξάρτητοι κλαδοι είναι αδύνατο να είναι ίδιοι λόγω της πολυπλοκότητας της ανθρώπινης φύσης. Όμως, παρότι υπάρχουν διαφορές, οι ομοιότητες είναι σημαντικές. Αν παρατηρήσει καλά τους Ίβηρες, θα διαπιστώσει συχνά Κρομανοειδή χαρακτηριστικά. Δηλαδή, φαίνεται ότι οι Ίβηρες είναι κυρίως Κρομανοειδείς, με μεγάλο ύψος και γωνιώδες πρόσωπο. Όμως υπάρχουν αρκετοί που σίγουρα περνάνε για Έλληνες. Αυτό έχει προβληματίσει πολλούς. Είναι γνωστό ότι οι Έλληνες είχαν δημιουργήσει αποικίες στα Μεσογειακά παράλια της Ισπανίας. Μην ξεχνάμε ότι οι Ελληνικές πόλεις ήταν πάντοτε πυκνοκατοικημένες σε σχέση με τους οικισμούς των γηγενών. Επίσης, οι Ρωμαίοι δημιούργησαν κάποιες αποικίες και γενικά διοίκησαν για αιώνες την Ισπανία. Αν δηλαδή οι Ίβηρες είναι πιο προς το Κρομανοειδές και οι Μεσογειακοί ήρθαν από τους Έλληνες και Ρωμαίους, θα μπορούσε να το δείξει μόνο μια φυλετική μελέτη των Ισπανών, καθότι οι άποικοι απόγονοι Μεσογειακοί θα πρέπει να είναι μειοψηφία. Αν δεν ισχύει το παραπάνω και εγγενώς οι Ίβηρες έχουν σημαντική εμφανισιακή ομοιότητα με τους Μεσογειακούς, τότε μιλάμε για το σπάνιο φαινόμενο της εξελικτικής σύγκλισης. Το τελευταίο όμως είναι λίγο απίθανο. Πάντως, σίγουρα δεν πρέπει να θεωρούνται όλοι οι Ίβηρες συλλήβδην Μεσογειακοί.

Το συμπέρασμα είναι ότι οι Μεσογειακοί είναι ελάχιστοι παγκοσμίως. Βρίσκονται σε μειοψηφία στην Ελλάδα, επίσης σε μειοψηφία στην Ιταλία, σε μειοψηφία σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Τουρκία, και νότια Γαλλία. Στην Ιβηρική χερσόνησο είναι δύσκολο να εκτιμηθεί πόσοι είναι Μεσογειακοί όμοιοι με τους παραπάνω, όμως η πλειοψηφία τείνει προς τον Κρομανοειδή, για τον λόγο αυτό πολλοί μιλούν για Ατλαντο-Μεσογειακό τύπο. Τελικά οι Μεσογειακοί είναι πολύ λίγοι, με την Ελλάδα και Ιταλία τις κύριες περιοχές παγκοσμίως, αλλά ακόμα και εκεί μειοψηφικά. Δηλαδή οι Μεσογειακοί είναι ελάχιστοι και όχι... αμέτρητοι όπως νομίζουν μερικοί. Τα σωματικά τους γνωρίσματα θεωρήθηκαν από την αρχαιότητα ως το πρότυπο κάλλους μέχρι σήμερα. Τα ψυχικά τους γνωρίσματα είναι μοναδικά. Έδωσαν πρότυπα ηρωισμού ανά τους αιώνες και αποτέλεσαν τον κινητήριο μοχλό της πνευματικής και καλλιτεχνικής τελειότητας της Ελληνικής αρχαιότητας και τον ίδιο ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν εν δυνάμει και σήμερα.