Ο "ξανθός" έφηβος

Ένα από τα γνωστότερα γλυπτά του Μουσείου της Ακρόπολης είναι ο επονομαζόμενος "Ξανθός Έφηβος". Χρονολογείται από το πρώτο μισό του 5ου αι. π.Χ. και όπως επισημαίνουν οι αρχαιολόγοι, η γλυπτική πλησιάζει το απόγειό της με μια πραγματιστική απόδοση των ανθρωπίνων χαρακτηριστικών. Αποτελεί κεφαλή αγάλματος εφήβου, στην οποία βρέθηκαν ίχνη χρυσαφιού χρώματος, εξ'ου  και το όνομα που του δόθηκε από τους αρχαιολόγους. Αν κοιτάξουμε προσεκτικά τα μορφολογικά γνωρίσματα του προσώπου, ποιον φυλετικό τύπο απεικονίζει η κεφαλή;

Το πρόσωπο παρουσιάζει λεπτορρινία με ίσια μύτη, μάτια μεγάλα εκφραστικά, με ανοιχτά βλέφαρα, σχετική λεπτοπροσωπία, καθόλου γωνίες και χείλη σαρκώδη. Όλα αυτά τα γνωρίσματα μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο εικονιζόμενος έφηβος...

Η βιολογική θεώρηση

Η ανθρώπινη φύση έχει βιολογικό υπόβαθρο, από το οποίο ουδείς μπορεί να ξεφύγει. Βαθύτεροι βιολογικοί παράγοντες επηρεάζουν την συμπεριφορά του ανθρώπου, χωρίς εκείνος να μπορεί να ασκήσει κανέναν ελεγχο. Καθορίζουν την δομή της κοινωνίας και τις κοινωνικές συμπεριφορές. Όποιος κοιτάξει βαθύτερα, οι σημαντικότερες έννοιες που δομούν τις ανθρώπινες κοινωνίες οφείλονται σε μη ορθολογικούς-ενστικτωδεις παράγοντες, οι οποίοι ενυπάρχουν στο βιολογικό υπόβαθρο του ανθρώπου. Ποιοι είναι αυτοί οι παράγοντες; Με ποιές έννοιες συνδέονται;

Σε ένα πρώτο επίπεδο βρίσκεται...

Η ανθρωπολογία της Αιγύπτου

O Τσέχος ιατρός, ανθρωπολόγος και αρχαιολόγος Evžen Strouhal αφιέρωσε μεγάλο μέρος της καριέρας του στον τομέα της Αιγυπτιολογίας. Η σημαντικότερη συνεισφορά του στην φυσική ανθρωπολογία της Αιγύπτου περιέχεται στην δημοσίευσή του "A contribution to the anthropology of the recent Egyptian population" στο περιοδικό Anthropologie (Brno). Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια επιστημονικής αποστολής του Πανεπιστημίου της Πράγας στην Αίγυπτο.

Το δείγμα αποτελούνταν από 100 άτομα και ελήφθη σε δύο περιοχές της Αιγύτπου, η μία στα βόρεια της χώρας και η άλλη στα νότια, ώστε να εντοπιστούν τυχόν διαφορές. Έγιναν...

Η αντίληψη του Αριστοτέλη για την προέλευση της πολιτείας

"Για να συσταθεί μία πολιτεία, δεν αρκούν ούτε η επί το αυτό κατοικία, ούτε το να μην αδικούν οι πολίτες ο ένας τον άλλον, ούτε οι εμπορικές σχέσεις. Αυτά είναι απαραίτητα για να υπάρξει η πολιτεία, αλλά και όταν όλα αυτά υπάρξουν, δεν υπάρχει μία πολιτεία. Πολιτεία είναι λοιπόν η ένωση συγγενικών ομάδων χάριν τελείου και αυτάρκους βίου."

Αριστοτέλης, Πολιτικά, 1280b

Ποιο είναι το βασικό θεμέλιο για την σύσταση μιας πολιτείας; Ο Αριστοτέλης μας εξηγεί ότι ούτε η συμβίωση, ούτε οι κοινοί κανόνες, ούτε οι εμπορικές-οικονομικές σχέσεις...

Χάρτης κεφαλικού δείκτη όλου του κόσμου - Knussmann

Ο χάρτης παρουσιάζει την κατανομή του μέσου κεφαλικού δείκτη σε όλον τον κόσμο. Αν κοιτάξουμε τις ηπείρους με την σειρά παρατηρούμε τα εξής:...

Ανθρωπολογική μελέτη των Βουλγάρων

Ο Βούλγαρος ανθρωπολόγος S. Wateff ήταν ο πρώτος που διαξήγαγε ανθρωπολογική μελέτη στην χώρα καταγωγής του. Τα αποτελέσματα της έρευνάς του δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Bulletins et Mémoires de la Société d'anthropologie de Paris σε άρθρο με τίτλο "Contribution à l'étude anthropologique des bulgares".

Η Βουλγαρία καταλαμβάνει ένα πολύ μεγάλο μέρος της Βαλκανικής χερσονήσου. Σε αυτήν την περιοχή, πολλοί λαοί έχουν βρεθεί ιστορικά, άλλοι ήταν περαστικοί και άλλοι έμειναν μόνιμα. Είναι γνωστό ότι στην περιοχή κατοίκησαν Θράκες και Ιλλυριοί,...

Η πνευματική επανάσταση του Αδόλφου Χίτλερ

"Ακριβώς όπως η ανακάλυψη ότι η γη κινείται γύρω από τον Ήλιο οδήγησε σε μια επανάσταση στον τρόπο που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονταν τον κόσμο, έτσι και η διδασκαλία του αίματος και της φυλής του Εθνικοσοσιαλιστικού Κινήματος θα φέρει μια επαναστατική αλλαγή στην σκέψη, μια πλήρη ανακατασκευή της εικόνας μας για το παρελθόν της ανθρωπότητας και για την πορεία της στο μέλλον."

Adolf Hitler, Λόγος επετείου ανάληψης της αρχής,

30 Ιανουαρίου 1937

Ο Αδόλφος Χίτλερ έφερε μια πνευματική επανάσταση. Έχοντας αποκτήσει βαθύτατη μόρφωση από το νεανικό του διάβασμα,...

Ανθρωπολογική μελέτη στη Σερβία

Παρά τον πρόωρο θάνατο του Božo Škerlj, ενός δραστήριου ανθρωπολόγου με μεγάλη προσφορά, οι ανθρωπολογικές μελέτες συνεχίστηκαν στα δυτικά Βαλκάνια και μεταπολεμικά. Ο Živojin Gavrilović με την ομάδα του έκανε μια σημαντική συνεισφορά στην ανθρωπολογία της βόρειας Σερβίας, στην περιοχή της Βοϊβοντίνα, σε μελέτη του για την οποία βρίσκουμε μια παρουσίαση στο περιοδικό American Anthropologist.

Η μελέτη επικεντρώθηκε στην σύγκριση μεταξύ μιας περιοχής της Κροατίας και της Βοϊβοντίνα της βόρειας Σερβίας, όπου στο παρελθόν είχαν γίνει μετακινήσεις πληθυσμού από την πρώτη στη δεύτερη, με μετρήσεις που πάρθηκαν σε νεαρούς. Οι δυο περιοχές...

Ο Πλάτων για την ρητορική ικανότητα

"Αν διαθέτεις φυσική ευγλωττία, θα γίνεις αξιόλογος ρήτορας, προσθέτοντας σε αυτήν γνώση και άσκηση."

Πλάτων, Φαίδρος, 269d

Σταθερή διαπίστωση των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων είναι ότι το βέλτιστο αποτέλεσμα στις ανθρώπινες ικανότητες προέρχεται όταν σε μια εκ φύσεως δοσμένη προδιάθεση, προστεθεί η γνώση και η άσκηση. Ο Πλάτων θεωρεί ότι η ρητορική δεινότητα απαιτεί πάνω από όλα φυσική ευγλωττία, δηλαδή κάτι που διαθέτει κανείς εκ γενετής. Πόσες φορές δεν έχουμε δει...

Η φυλετική σύνθεση της Πολυνησίας

O Louis Robert Sullivan ήταν Αμερικανός ανθρωπολόγος που ειδικεύτηκε στην ανθρωπολογία της Ωκεανίας. Διδάκτωρ Ανθρωπολογίας του Columbia University, εργάστηκε στο Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, μένοντας για πολλά χρόνια στην Χαβάη. Εκεί καταπιάστηκε με την φυσική ανθρωπολογία της Πολυνησίας, την οποία μελέτησε με ζήλο, κάνοντας πολλές μετρήσεις στην περιοχή και δημοσιεύοντας τακτικότατα σε ανθρωπολογικά περιοδικά. Δυστυχώς πέθανε νεότατος και δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το έργο του. Μία σημαντική μελέτη του για την ανθρωπολογία της Πολυνησίας δημοσιεύτηκε στο περιοδικό American Anthropologist με τίτλο "Race types in Polynesia". Καθίσταται προφανές ότι σκοπός της μελέτης είναι η εύρεση των φυλετικών τύπων που κατοικούν στην Πολυνησία.

Βασική θέση του Sullivan είναι ότι οι κάτοικοι της Πολυνησίας...

Η κληρονομικότητα στο χρώμα του δέρματος

O Charles Davenport ήταν διάσημος Αμερικανός βιολόγος. Υπήρξε ένας από τους ηγέτες του κινήματος της ευγονικής στις ΗΠΑ. Καθηγητής Ζωολογίας στο Harvard University, σύντομα διακρίθηκε ως μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στην επιστήμη της βιολογίας. Δεν άργησε να γίνει θιασώτης της ευγονικής, ιδρύοντας το Eugenics Record Office και αργότερα σε διεθνές επίπεδο το International Institute of Eugenics Organiazations, σε συνεργασία με τον Eugen Fischer. Εστίασε στην βιομετρία και στην μελέτη της κληρονομικότητας, μελετώντας συστηματικά την φυλετική μίξη. Με την επικράτηση των Εθνικοσοσιαλιστών στην Γερμανία, ο Davenport, όπως ήταν λογικό για κάθε σοβαρό επιστήμονα, διατηρεί δεσμούς με την υψηλού επιπέδου Γερμανική βιολογική, ανθρωπολογική και ευγονική επιστημονική κοινότητα, λαμβάνοντας βραβεύσεις για το έργο του, προκαλώντας εκενυρισμό στους τότε σιωνιστές κυβερνήτες των ΗΠΑ. Δραστήριος κοινωνικά, αλλά και πολυγραφότατος, ο Davenport άφησε πίσω του ογκώδες έργο. Μία από τις σημαντικότερες μελέτες του παρουσιάστηκε στο βιβλίο "Heredity of skin color in Negro-White crossings", όπου o Davenport εξέτασε την κληρονομικότητα του δέρματος σε μίξεις μαύρων-λευκών.

Επειδή η μίξη λευκών και μαύρων ήταν τότε παράνομη στις ΗΠΑ, η μελέτη διεξήχθη...

Ανθρωπολογικοί χάρτες της Σκανδιναβίας

Κεφαλικός δείκτης στην Σκανδιναβία

Ο χάρτης κεφαλικού δείκτη στην Σκανδιναβία δείχνει ότι οι κάτοικοι είναι δολιχοκέφαλοι, ειδικά στα νότια της χερσονήσου. Ο πυρήνας των Νορδικών φαίνεται εκεί που...

Το βασικό εμπόδιο στην εφαρμογή της ευγονικής

Κάθε σώφρων άνθρωπος επιθυμεί οι απόγονοί του να προκύψουν καλύτεροι από τον ίδιο. Αυτή άλλωστε είναι η επιθυμία των περισσότερων γονιών. Η επιστημονική μελέτη της κληρονομικότητας μας διδάσκει ότι οι άνθρωποι λαμβάνουν όλα τα γνωρίσματά τους από τους προγόνους τους. Σωματικά και ψυχικά γνωρίσματα είναι ξεκάθαρα φυλετικά προσδιοριζόμενα. Η εκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει, αλλά όχι να δημιούργησει εκ του μηδενός τις ψυχικές προδιαθέσεις. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η πραγματική βελτίωση του ανθρώπου να μπορεί να γίνει μόνο δια μέσου της γενιάς.

Ευγονική ορίζεται ως ο κλάδος της βιολογίας που μελετά τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να βελτιώσουμε τον άνθρωπο. Συνεπώς, κάθε εχέφρων άνθρωπος οφείλει να υποστηρίζει την μελέτη της και την πρακτική της εφαρμογή. Αφού βάσει ορθολογισμού η χρήση της ευγονικής είναι κάτι το εξόφθαλμα αυτονόητο, γιατί πολλοί άνθρωποι εναντιώνονται σε αυτή; Τι είναι αυτό που στέκεται εμπόδιο στην εφαρμογή της ευγονικής;

Αν κοιτάξουμε βαθύτερα, το βασικό εμπόδιο στην εφαρμογή της ευγονικής είναι...

Maurice Barrès: δεν είσαι παρά μονάχα ένα στιγμιότυπο της φυλής σου

"Κατάλαβα ότι αποτελούσα μια στιγμή στην ανάπτυξη της φυλής μου, είδα ότι δεν ήμουν παρά ένα στιγμιότυπο σε μια μακρά κουλτούρα, ένα μικρό κομμάτι ανάμεσα στα χιλιάδες μιας δύναμης που προηγήθηκε και θα συνεχίσει να υπάρχει μετά από μένα."

Maurice Barrès, Le culte de moi,

Le jardin de Berenice

Σε ένα βιβλίο εσωτερικής αναζήτησης που σημείωσε μεγάλη επιτυχία, διαβάστηκε αφειδώς από τη νεολαία και εντυπωσίασε τους λογοτεχνικούς κύκλους, o Γάλλος εθνικιστής πολιτικός και συγγραφέας Maurice Barrès μέσα από λογοτεχνικές ατραπούς παρουσιάζει την κοσμοθεώρησή του. Μάλιστα στο βιβλίο κάνει μια αναδρομή σε γεγονότα της ζωής του, όπως η συμμετοχή του...

Τα φυλετικά στοιχεία της Ρωσίας

Σε άρθρο σχετικά με την ιστορία της ανθρωπολογίας στην Ρωσία που βρίσκουμε στο περιοδικό Revue anthropologique, με τίτλο "Histoire de l'Anthropologie en Russie", παρατίθενται πληροφορίες σχετικά με τους φυλετικούς τύπους που διακρίνει το Ρώσος ανθρωπολόγος Ethyme Tschepourkowsky στον πληθυσμό της Ρωσίας.

Να σημειώσουμε ότι η Ρωσία ανέδειξε αρκετές προσωπικότητες στον τομέα της ανθρωπολογίας. Πλην του Tschepourkowsky, άλλες σημαίνουσες φυσιογνωμίες στην επιστήμη της φυσικής ανθρωπολογίας ήταν οι Bogdanoff, Anoutchine, Ivanovski, Bunak, Oshanin, Debets, Iarkho και άλλοι, που πραγματοποίησαν πολυάριθμες ανθρωπολογικές έρευνες και μετρήσεις. Ακόμα και επί Σοβιετικής Ένωσης συνέχισαν οι ανθρωπολογικές μελέτες, μέχρι τη στιγμή που οι νικητές σιωνιστές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, που ήλεγχαν, εκτός από τις δυτικές "δημοκρατίες", προφανέστατα και τη Σοβιετική Ένωση, έδωσαν εντολή να σταματήσουν και εκεί άμεσα οι φυλετικές μελέτες.

Περνώντας στις παρατηρήσεις του Tschepourkowsky, τα φυλετικά στοιχεία που βρίσκει στην Ρωσία είναι τα εξής:...

Οι απόψεις του Ernst Haeckel

O Ernst Haeckel υπήρξε ίσως ο διασημότερος Γερμανός βιολόγος. Δραστήρια και ανήσυχη φυσιογνωμία, έδωσε όλο του το είναι στην μελέτη της βιολογίας υπό το εξελικτικό πρίσμα, αποτελώντας στην πραγματικότητα τον σημαντικότερο διάδοχο του Δαρβίνου. Η συνεισφορά του στην βιολογία ήταν καθοριστική, ανακαλύπτοντας νέα είδη, εισάγοντας νέες έννοιες και εξηγώντας για πρώτη φορά την ιστορία των έμβιων όντων βάσει εξέλιξης. Έχοντας κατανοήσει πλήρως την θέση του ανθρώπου στη φύση και την φυλετική διαφορετικότητα που εισάγουν οι εξελικτικές διαδικασίες, καταλήγει σε συγκεκριμένες πολιτικές απόψεις. Είναι κατ'εξοχήν ορθολογιστής, εξετάζοντας τα φαινόμενα αποκλείοντας μεταφυσικούς παράγοντες. Υπήρξε ακούραστος και πολυγραφότατος, εκδίδοντας βιβλία που προορίζονταν ακόμα και για το ευρύ κοινό, τα οποία έκαναν πολυάριθμες εκδόσεις. Πράγμα που σημαίνει ότι οι απόψεις του Haeckel έφτασαν μέχρι τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα που τον θαύμαζαν. Το πολυσχιδές έργο του έχει παρουσιαστεί αναλυτικά σε προηγούμενο άρθρο.

Πάμε να δούμε τις απόψεις του Haeckel, όπως τις εκφράζει ο ίδιος:...

Φυλετικός χάρτης της κεντρικής Ασίας - Eickstedt

Ο χάρτης απεικονίζει την κατανομή των φυλετικών τύπων στην κεντρική Ασία, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τον Ρωσικό πληθυσμό. Είναι δημιούργημα του Γερμανού ανθρωπολόγου Egon von Eickstedt που έκανε λεπτομερείς μελέτες στην περιοχή, προσπαθώντας να εντοπίσει την ποικιλομορφία και την διασπορά του Τουρανικού φυλετικού τύπου.

Τα φυλετικά στοιχεία που παρουσιάζει ο χάρτης είναι...

Οι φυλές και οι λαοί της Ευρώπης

Σε δημοσίευσή του στο περιοδικό Mankind Quarterly, υπό τον τίτλο "The living races and peoples of Europe", o Σουηδός ανθρωπολόγος Bertil Lundman μελέτησε αναλυτικά την φυλετική σύνθεση της Ευρώπης. Αποτελεί την πιο διάσημη μελέτη του Lundman, ιδιαίτερα για τον φυλετικό χάρτη της Ευρώπης, καθώς και για τα σκίτσα των φυλετικών τύπων της Ευρώπης, που παρουσίασε. Η μελέτη αυτή έρχεται σαν επιστέγασμα της προηγούμενης μελέτης του σχετικά με την κατανομή των ανθρωπολογικών γνωρισμάτων στην Ευρώπη.

Η κατανομή των ανθρωπολογικών γνωρισμάτων αποτελεί την βάση για την εξαγωγή της φυλετικής τυπολογίας στην Ευρώπη. Ο Lundman παραθέτει το παράδειγμα ότι πηγαίνοντας νότια στη Γερμανία,...

Το σημαντικότερο δίδαγμα της βιολογίας με τα λόγια του Alfred Ploetz

"Τα εξωτερικά ερεθίσματα, η ανατροφή, η εξάσκηση σε διάφορες λειτουργίες, μπορεί μονάχα να αναπτύξει τις δοσμένες ικανότητες ως ένα συγκεκριμένο βαθμό, ώστε να βοηθούν το εν λόγω άτομο, όμως η ανύψωση των καλών ιδιοτήτων κληρονομικά στην επόμενη γενιά, δηλαδή η βελτίωση του κεφαλαίου της ανθρώπινης ικανότητας, είναι ένα πρόβλημα που σχετίζεται με τον τύπο της ζωής και συνεπώς εμπίπτει πλήρως στη σφαίρα της φυλετικής υγιεινής."

Alfred Ploetz, Εισαγωγή στο βιβλίο του
Die Tuechtigkeit Unserer Rasse und der Schutz der Schwachen

O Alfred Ploetz ήταν Γερμανός ιατρός, βιολόγος και ευγονιστής. Από μικρός μελέτησε και θαύμασε τα έργα του Darwin και του Haeckel. Αφότου έγινε ιατρός,...

Ποιους φυλετικούς τύπους απεικονίζουν οι φιγούρες του θεάτρου σκιών;

Πρωταπριλιά σήμερα και συνηθίζουμε να κάνουμε αστεία. Με εύθυμη διάθεση, σας παρουσιάζουμε τον... φυλετικό τύπο των ηρώων του θεάτρου σκιών! Πέρα από το αστείο του θέματος, υποκρύπτονται κάποιες αλήθειες.

Φαίνεται ότι το θέατρο σκιών ξεκίνησε αρχικά στη Μικρά Ασία και εκτιμάται ότι υπάρχουν στοιχεία που συνδέουν τα δύο αρχικά κεντρικά πρόσωπα, Καραγκιόζη και Χατζηαβάτη, με πραγματικά πρόσωπα. Χωρίς να μπούμε σε λεπτομέρειες περί της καταγωγής του θεάτρου σκιών και το πώς έφτασε να αποτελεί δημοφιλές θέαμα στον Ελλαδικό χώρο επί Τουρκοκρατίας, θα εξετάσουμε τις φυσιογνωμίες που βλέπουμε στις φιγούρες του θεάτρου σκιών. Είναι προφανές ότι οι φιγούρες δίνουν μια αίσθηση περί στερεοτύπων εμφάνισης και συμπεριφοράς για τους ανθρώπους της εποχής.

Ας δούμε τις κυριότερες φιγούρες του θεάτρου σκιών στην Ελλάδα: