Ο Karl Pearson απαντά στο θεμελιώδες ερώτημα της ευγονικής: κληρονομικότητα ή περιβάλλον;

Ο Karl Pearson ήταν ένας από τους κορυφαίους στατιστικολόγους όλων των εποχών. Παράλληλα, είχε βαθιά πίστη στην ευγονική, αφιερώνοντας μεγάλο μέρος του έργου του στην διάδοσή της. Μία από τις σημαντικότερες μελέτες που εκπόνησε δημοσιεύτηκε με τίτλο Nature and nurture, the problem of future, στην οποία μελετά το θεμελιώδες ζήτημα της ευγονικής: Η κληρονομικότητα ή το περιβάλλον έχουν την μεγαλύτερη επίδραση στην εμφάνιση και στα ψυχικά γνωρίσματα των απογόνων; Το ζήτημα αυτό είναι γνωστό στον αγγλόφωνο κόσμο ως "nature vs nurture". Ο Pearson αναλαμβάνει να μελετήσει το ζήτημα αξιοποιώντας τις αξεπέραστες γνώσεις του στην στατιστική.

 Αρχικά ο Pearson κάνει λόγο για την μεγάλη σημασία της ευγονικής και ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στην μελέτη του ανθρώπου, της επιλογής και της κληρονομικότητας, ώστε κάθε άνθρωπος να γνωρίζει τις θεμελειώδεις αυτές έννοιες. Έπειτα, τονίζει ότι απόψεις για τόσο σοβαρά ζητήματα, όπως αυτά της ευγονικής, πρέπει να βασίζονται σε μετρήσιμα στοιχεία. Συχνά εκφράζονται απόψεις για τα αίτια προβλημάτων όπως εγκληματικότητα, αλκοολισμός, εκφυλισμός, ανέχεια, κλπ, χωρίς καθόλου στοιχεία. Τελικά ποιος έχει την μεγαλύτερη ευθύνη; Η κληρονομικότητα ή το περιβάλλον;

Ο Pearson βλέπει την λανθασμένη νοοτροπία γύρω του που ενδιαφέρεται και αγωνίζεται αδιάκοπα μόνο για την βελτίωση του περιβάλλοντος. Κάτι που είναι μάταιο, καθώς δεν πετυχαίνουν τίποτα μόνιμο, σε αντίθεση  με την βελτίωση της φυλής, η οποία όμως είναι κάτι το βαθύτερο και πιο στέρεο.

Έπειτα από μερικά κληρονομικά δέντρα για να καταδείξει την κληρονομικότητα κάποιων ασθενειών, ο Pearson φτάνει στο κυρίως μέρος της μελέτης. Παρουσιάζονται δύο πίνακες, ο ένας...

Οι φυλές της Ευρώπης σύμφωνα με τον Deniker

Ο Joseph Deniker ήταν ένας από τους πρωτοπόρους στην φυλετική ταξινόμηση. Στο βιβλίο του The Races of Man παρουσίασε αναλυτική ταξινόμηση για όλους τους φυλετικούς τύπους της ανθρωπότητας.

Σας παρουσιάζουμε μερικούς από τους φυλετικούς τύπους της Ευρώπης. Ο Deniker ακολουθεί δική του ορολογία σε μερικούς τύπους.

Μεσογειακός

Νορδικός...

Ο κεφαλικός δείκτης των Ελλήνων

Ο πίνακας είναι από την μελέτη του Έλληνα ανθρωπολόγου Κλων Στέφανου, σχετικά με την εθνολογία και την ανθρωπολογία της Ελλάδας. Πραγματοποίησε μετρήσεις σε 366 ζώντες στην Ελλάδα, στα τέλη του 19ου αιώνα και τα αποτελέσματα έχουν ταξινομηθεί κατά αύξοντα κεφαλικό δείκτη στην τελευταία στήλη. Στην πρώτη στήλη βρίσκονται οι κεφαλικοί δείκτες από 67 μέχρι 93 και στις δύο επόμενες, μετρήσεις από κρανία που πραγματοποίησε ο Γερμανός ανθρωπολόγος Weisbach σε αρχαία και σύγχρονα κρανία. Δύο πράγματα πρέπει να έχουμε κατά νου πριν προχωρήσουμε. Πρώτον, ότι στα κρανία...

2 χρόνια ΦΥΛΕΤΙΚΑ! Το ιστολόγιο γιορτάζει τα δύο χρόνια λειτουργίας του

Η φυλή αποτελεί την σημαντικότερη ιδιότητα που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο. Καθορίζει τα ψυχικά γνωρίσματα, ορίζοντας τα πλαίσια της συμπεριφοράς σε επίπεδο ατόμου ή λαού. Οι φυλετικές προδιαθέσεις αποτελούν την βάση για την πολιτιστική, ηθική και κοινωνική συμπεριφορά κάθε ανθρωπίνου συνόλου.

Οι γνώσεις περί φυλής οφείλουν να αποτελούν κτήμα κάθε μορφωμένου ανθρώπου, καθώς η έννοια της φυλής έχει αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια της στην ανθρώπινη διανόηση. Η κοινωνική και πολιτική σκέψη είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τις έννοιες της φυλής, της κληρονομικότητας και της επιλογής.

Αναγνωρίζοντας την σημασία της φυλής, επιδιώκουμε να κάνουμε κτήμα κάθε ανθρώπου την φυλετική ανθρωπολογία. Η ευρύτερη διάδοση των ανθρωπολογικών γνώσεων είναι αναπόφευκτο ότι θα οδηγήσει στη βαθύτερη συνειδητοποίηση της φύσης του ανθρώπου και της λειτουργίας των ανθρωπίνων κοινωνιών. Συμμετέχουμε στον αγώνα αυτό, με οδηγό μας την διαρκή αναζήτηση της αλήθειας, πιστοί στο πνεύμα του αιώνιου Ελληνισμού.

Ο Ευριπίδης για την σημασία της καταγωγής

"Δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμή για ένα παιδί,
από το να γεννηθεί από ευγενή και γενναίο πατέρα:
[και να παντρευτεί από τους ευγενείς· 
δεν θα επαινέσω αυτόν που νικιέται από το πάθος
και πάει με τους τιποτένιους, παίρνοντας ηδονή
για τον ίδιο, αλλά καταδικάζοντας
τα παιδιά του στην ατίμωση.]
η ευγενής καταγωγή απωθεί την δυστυχία
καλύτερα από την κακή καταγωγή."

Ευριπίδης, Ηρακλείδαι, 297-308

Ο Ευριπίδης βάζει τα παραπάνω λόγια να τα πει ο Ιόλαος, σύντροφος του Ηρακλή, ο οποίος...

Η ανθρωπολογία της Νορβηγίας

Ο Kristian Schreiner ήταν Νορβηγός ανθρωπολόγος που έκανε εκτεταμένες ανθρωπολογικές μελέτες στην πατρίδα του. Τα κυριότερα στοιχεία της μελέτης του "Die Somatologie der Norweger, nach Untersuchungen an Rekruten" δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό L'Anthropologie. Το δείγμα του αποτελούνταν από 11.784 στρατιώτες από όλες τις επαρχίες της Νορβηγίας.

Το ύψος βρέθηκε αρκετά υψηλό -για τότε-, ενώ ο μέσος κεφαλικός δείκτης βρέθηκε 78,9 που μειώνεται προς τα νοτιοανατολικά, ενώ αυξάνει προς τα βόρεια. Σχεδόν παντού κυριαρχεί...

Επιχρωματισμένος φυλετικός χάρτης της Ευρώπης - Eickstedt

Ο χάρτης προέρχεται από τον Γερμανό ανθρωπολόγο Egon von Eickstedt το 1952. Δείχνει τον κυρίαρχο φυλετικό τύπο στις διάφορες περιοχές της Ευρώπης. Υπερβολική η κατανομή του Νορδικού τύπου, όπως και του Μεσογειακού, ενώ αντιθέτως, υποεκτιμώνται για μία ακόμη φορά οι Αλπικοί.

Οι φυλετικοί τύποι που απεικονίζονται είναι οι εξής:

Η ανθρωπολογία της Ρουμανίας

Eugène Pittard

O Ελβετός ανθρωπολόγος Eugène Pittard παρουσίασε την πρώτη ολοκληρωμένη ανθρωπολογική μελέτη της Ρουμανίας στο περιοδικό L'Anthropologie, με τίτλο "Anthropologie de la Roumanie". Κάνει μια σύντομη αναφορά στην ιστορία της περιοχής, η οποία συνδέεται με τους αρχαίους Θράκες, Γέτες και Δάκες. H περιοχή προσαρτάται ύστερα από την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και δέχεται πολλούς Ρωμαίους εποίκους, αργότερα δέχεται εισβολή από σλάβους και μογγόλους και τέλος ιδρύονται οι ηγεμονίες της Βλαχίας και της Μολδαβίας, πρόδρομοι του σημερινού Ρουμανικού κράτους. Βάσει όλων αυτών των γεγονότων, η φυλετική σύσταση του Ρουμανικού λαού αποτελεί εξαιρετικά ενδιαφέροντα γρίφο. Ο Pittard βρίσκει ότι μπορεί οι Ρωμαίοι να έδωσαν την γλώσσα και το εθνωνύμιο στους Ρουμάνους, αλλά δεν τους έδωσαν αρκετό αίμα.

Ο κεφαλικός δείκτης στα 188 άτομα που μετρήθηκαν βρέθηκε 82,92 δηλαδή κατά μέσο όρο έχουμε...

Οι μελέτες του Otto Ammon για τις φυλετικές διαφορές στην κοινωνική συμπεριφορά

Μία από τις σημαντικότερες μελέτες που επηρέασαν βαθιά την ανθρωπολογική σκέψη ήταν αυτή του Otto Ammon "Die natürliche Auslese beim Menschen". Στο έργο αυτό ο συγγραφέας μελετά τις διαφορές στην κοινωνική συμπεριφορά βάσει μετρήσιμων ανθρωπολογικών κριτηρίων, στην Βάδη της Γερμανίας. Ο Ammon εστίασε στην σύγκριση του κεφαλικού δείκτη και του χρωματισμού μεταξύ των κατοίκων της επαρχίας και των κατοίκων των αστικών κέντρων. Οι μετρήσεις του έγιναν σε δείγμα πολλών χιλιάδων ατόμων. Τους κυριότερους πίνακες μας τους δίνει ο Lapouge, συνεργάτης του Ammon, σε άλλο έργο.

Ο πρώτος πίνακας δείχνει ότι οι δολιχοκέφαλοι είναι περισσότεροι στα αστικά κέντρα από ότι στην επαρχία, με τις διαφορές να φτάνουν...

Οι πολιτικές-ευγονικές απόψεις του Arthur Schopenhauer

"Η μόνη λύση στο πρόβλημα είναι ο δεσποτισμός των σοφών και ευγενών μελών μιας πραγματικής αριστοκρατίας, που θα προκύπτει από την ένωση των άριστων ανδρών με τις εξυπνότερες και πιο χαρισματικές γυναίκες."

Arthur Schopenhauer, Essays, On Human Nature

Στο συγκεκριμένο δοκίμιο, ο Schopenhauer αναλύει τις πολιτικές του απόψεις. Στο σημείο που γράφει για την ιδανική πολιτεία,...

Μωσαϊκά από την Σπάρτη - ποιους φυλετικούς τύπους απεικονίζουν;

Η πόλη των Λακεδαιμονίων είχε πλήθος αρχιτεκτονημάτων και έργων τέχνης τα οποία είτε χάθηκαν από το πέρασμα του χρόνου, είτε τα κατέστρεψε ο παρανοϊκός χριστιανολάγνος, αββάς Fourmont τον 18ο αιώνα. Μόνο ένα ελάχιστο δείγμα έργων τέχνης σώθηκε από τους θησαυρούς της Σπάρτης. Μερικά εξ αυτών είναι τα παρακάτω μωσαϊκά, τα οποία περιλαμβάνουν πλούσια χρώματα. Τα παρακάτω μωσαϊκά είναι από την Σπάρτη και είναι είτε της αρχαίας Ελληνικής εποχής, είτε της μετέπειτα ρωμαϊκής.

Σαπφώ

Δείτε τα υπόλοιπα μωσαϊκά...

Η ανθρωπολογία της Σλοβακίας

Τα βασικότερα σημεία της μελέτης του Frankerberger σχετικά με την ανθρωπολογία της Σλοβακίας, παρουσιάστηκαν στο περιοδικό L'Antrhopologie, με τίτλο "Études anthropologiques sur la Slovaquie". Το δείγμα αποτελούνταν από πάνω από εκατό χιλιάδες άτομα.

Ωστόσο, τα άτομα που μετρήθηκαν ήταν ανήλικοι, πράγμα που σημαίνει ότι τα στοιχεία σχετικά με το χρώμα των μαλλιών δεν είναι αντιπροσωπευτικά και τα ξανθά μαλλιά πρέπει να μειωθούν κατ΄15 ποσοστιαίες μονάδες περίπου, σύμφωνα με άλλες μελέτες. Οι νεαροί Σλοβάκοι έχουν 38% ανοιχτό χρώμα μαλλιών και 46,1% ανοιχτό ή ενδιάμεσο χρώμα ματιών.

Ο συγγραφέας εξετάζοντας και άλλα στοιχεία, όπως το ύψος, αποπειράται να σκιαγραφήσει το φυλετικό προφίλ της χώρας. Στα ανατολικά της χώρας...

Ευρυπροσωπία και λεπτοπροσωπία

Ο προσωπικός δείκτης δείχνει πόσο λεπτό είναι το πρόσωπο. Στον άνθρωπο υπάρχει μεγάλη ποικιλομορφία ως προς αυτό το γνώρισμα. Οι παραπάνω εικόνες δείχνουν έναν ευρυπρόσωπο από την Burma και έναν λεπτοπρόσωπο από την Μαλαισία.

Το χαρακτηριστικό αυτό είναι αρκετά σταθερό ανά φυλετικό τύπο και βοηθά σημαντικά στην φυλετική ταξινόμηση. Στην Ευρώπη...

Ανθρωπολογική μελέτη των Μανιατών

Οι Μανιάτες έδωσαν και συνεχίζουν να δίνουν αγωνιστές της Εθνικής ιδέας. Έθιμα και παραδόσεις της περιοχής έλκουν την καταγωγή τους από τους αρχαίους Σπαρτιάτες. Επομένως, έχει μεγάλο ενδιαφέρον μια ανθρωπολογική μελέτη τους. Ο Fritz Schiff μελέτησε ανθρωπολογικά την Μάνη, δημοσιεύοντας τα ευρήματά του στο περιοδικό Zeitschrift für Ethnologie, υπό τον τίτλο "Beiträge zur Anthropologie des südlichen Peloponnes (Die Mani)".

Ο Schiff μιλάει αρχικά για την γεωγραφία, την δημογραφία και την ιστορία της περιοχής. Η περιοχή είναι δυσπρόσιτη, πυκνοκατοικημένη και με πλούσια ιστορία. Η ιστορική αναδρομή ξεκινάει από τους Δωριείς και τους...

Ο Θέογνις για την σημασία της κληρονομικότητας έναντι της εκπαίδευσης

"Το να γεννήσεις έναν ικανό άνδρα είναι ευκολότερο από το να τον κάνεις ικανό με την εκπαίδευση· κανείς δεν έχει βρει τρόπο να μετατρέψει έναν χαζό σε σοφό και έναν κακό σε άριστο. Αν ο Θεός είχε δώσει στους Ασκληπιάδες (δηλ. στους ιατρούς) την τέχνη να γιατρεύουν την κακή φύση και την μωρία, θα έβγαζαν πολλά χρήματα· και αν μπορούσε η σοφία να μπει μέσα μας, ο γιος ενός άριστου πατέρα δεν θα γίνονταν ποτέ κακός, επειδή θα εκπαιδεύονταν από κάποιον καλό σύμβουλο. Αλλά με την εκπαίδευση δεν πρόκειται ποτέ να κάνεις έναν κακό άνδρα, άριστο."

Θέογνις, 429-438

Ο ελεγειακός ποιητής Θέογνις από τα Μέγαρα, διατυπώνει τις απόψεις του σχετικά με την κληρονομικότητα. Διαπιστώνει ότι σημασία για την ανάδειξη αρίστων...

Οι Νεγροειδείς της ΝΑ Ασίας - Ωκεανίας και ο σταδιακός περιορισμός τους

Με τα κανονικά και τα αντεστραμμένα τρίγωνα φαίνονται οι περιοχές που ζουν οι Νεγροειδείς της νοτιοανατολικής Ασίας και της Ωκεανίας. Με τα μαύρα τετράγωνα φαίνονται οι περιοχές όπου ζουν σε καθεστώς έντονης μίξης, ενώ με τα άσπρα τετράγωνα και κύκλους φαίνονται οι περιοχές όπου έχουν μείνει παραδόσεις ή γλωσσικά στοιχεία που δείχνουν την παλαιότερη παρουσία νεγροειδών.

Η εξαφάνιση φυλών στο ανθρώπινο είδος είναι μια πολύ αργή διαδικασία, αν δεν υπάρξει συστηματικός αποικισμός ή γενοκτονίες. Οι νεγροειδείς πληθυσμοί έχουν εξαφανιστεί λόγω επικρατήσεως μογγόλων στην...

Η ανθρωπολογία της Ελβετίας

Ο Ιταλός ανθρωπολόγος Alfredo Niceforo μελέτησε τον κεφαλικό δείκτη στην Ελβετία, δημοσιεύοντας τα αποτελέσματα της μελέτης του στο περιοδικό της Ανθρωπολογικής Εταιρίας του Παρισιού, με τίτλο "Contribution à l'etude de l'indice céphalique en Suisse".

O Niceforo μέτρησε τον κεφαλικό δείκτη 587 ατόμων. Ο μέσος κεφαλικός δείκτης προκύπτει ίσος με 82. Οι μετρήσεις δίνονται στον παρακάτω πίνακα αναλυτικά, ανά κεφαλικό δείκτη:

Ιστορία της φυλετικής ανθρωπολογίας ΙΙ - Από τον Broca μέχρι σήμερα

To 1859 o Γάλλος ιατρός Paul Broca ιδρύει την Ανθρωπολογική Εταιρία του Παρισιού, με αντικείμενο καθαρά την μελέτης της φυσικής ανθρωπολογίας. Ο πρωτοπόρος Broca δημιουργεί γύρω του έναν κύκλο ανθρωπολόγων, που δίνουν την πρώτη ισχυρή ώθηση για την ανάπτυξη της επιστήμης αυτής. Παράλληλα αρχίζει η έκδοση του περιοδικού της Εταιρίας, με τίτλο Bulletins et Mémoires de la Société d'Anthropologie de Paris.

Μέσα σε λίγες δεκαετίες, η φυσική ανθρωπολογία επεκτείνεται και ιδρύονται ανθρωπολογικές επιστημονικές εταιρίες σε όλη τη δυτική Ευρώπη. Ιδρύονται επιστημονικά περιοδικά, πανεπιστημιακές έδρες, ανθρωπολογικά εργαστήρια και αρχίζουν να διεξάγονται διεθνή συνέδρια ανθρωπολογίας. Δηλαδή η φυσική ανθρωπολογία ακολουθεί την πορεία κάθε ανερχόμενου επιστημονικού κλάδου. Από εδώ και πέρα η φυσική ανθρωπολογία μελετάται με συστηματικό τρόπο. Εισάγονται σταδιακά οι βασικές ανθρωπολογικές μετρήσεις και τεχνικές, διεξάγονται ανθρωπολογικές μελέτες στις χώρες της Ευρώπης και έπειτα στον υπόλοιπο κόσμο, ενώ ταυτόχρονα αρχίζουν να γίνονται αντιληπτοί οι φυλετικοί τύποι του πλανήτη, με...

Ιστορία της φυλετικής ανθρωπολογίας I - Aπό τους αρχαίους Έλληνες στον Δαρβίνο

Ο άνθρωπος πάντοτε διέκρινε την ποικιλομορφία της ανθρώπινης φύσης, πολύ πριν την εφαρμογή της επιστημονικής μεθόδου. Η επιστημονική μέθοδος ανακαλύφθηκε στην αρχαία Ελλάδα και έκτοτε αποτελεί την βάση της ανθρώπινης γνώσης.

Ο πρώτος επιστήμονας που έκανε σημαντική συνεισφορά στον τομέα της μελέτης της ανθρώπινης ποικιλομορφίας, ήταν ο Αναξίμανδρος. Προπομπός της εξελικτικής θεωρίας, διαβάζουμε ότι πίστευε ότι ο άνθρωπος προέρχεται από άλλα είδη ζώων: "έτι φησιν [Αναξίμανδρος] ότι κατ'αρχάς εξ αλλοειδών ξώτων ο άνθρωπος εγεννήθη".

Ο αρχαίος Έλληνας ιατρός Ιπποκράτης μελετά το ανθρώπινο σώμα και βρίσκει διαφορές στα κρανία και σε άλλα μέρη του σώματος. Στο βιβλίο του Περί αέρων, υδάτων και τόπων κάνει ανθρωπολογικές παρατηρήσεις για τους κατοίκους της Ευρώπης και της Ασίας.

Ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Αριστοτέλης έκανε σημαντικές συνεισφορές στην μελέτη της ανθρώπινης διαφορετικότητας. Αρχικά, ο άνθρωπος μελετάται με τον ίδιο τρόπο όπως και τα υπόλοιπα ζώα. Κάνει ανθρωπολογικές παρατηρήσεις για τους πληθυσμούς Ευρώπης και Ασίας, προσπαθώντας να εξηγήσει την διαφορετικότητά τους.

Ο αρχαίος Έλληνας ιατρός Γαληνός μελετά την ανατομία του ανθρώπινου σώματος, φέρνοντάς την κοντά στον πίθηκο και βρίσκοντας αρκετή ποικιλομορφία. Είναι γεγονός ότι οι αρχαίοι Έλληνες έθεσαν τις βάσεις στην επιστήμη της ανθρωπολογίας.

Πολλούς αιώνες αργότερα, τον 16ο αιώνα ο Φλαμανδός ιατρός Andreas Vesalius, μελετά την ανθρώπινη ανατομία στο κυριότερο βιβλίο του το 1543 "De humani corporis fabrica", διορθώνοντας τα λάθη του Γαληνού. Την ίδια εποχή ο Γερμανός ζωγράφος Albrecht Dürer μελετά το 1528 τις αναλογίες του ανθρωπίνου σώματος, με την ποικιλομορφία που αυτό εμφανίζει.

To 1684 o Γάλλος ιατρός και ταξιδιώτης François Bernier στη δημοσίευσή του "Nouvelle division de la terre par les différentes espèces ou races qui l'habitent" (+english) προβαίνει στην πρώτη φυλετική ταξινόμηση του ανθρωπίνου είδους. Διακρίνει τέσσερις φυλές με βάση τα σωματικά τους γνωρίσματα.

Ο Σουηδός φυσιοδίφης Carl von Linné ή Linnaeus ταξινομεί τα έμβια όντα και τοποθετεί τον άνθρωπο...

Ο William Shakespeare για την κληρονομικότητα

"Οι δειλοί γεννούν δειλούς και οι τιποτένιοι γεννούν τιποτένιους."

W. Shakespeare, Κυμβελίνος, IV, 2

O Shakespeare εκφράζει την σημασία της κληρονομικότητας ως...