Ο κεφαλικός δείκτης στην Ελλάδα διαμέσου των αιώνων

Ο Έλληνας ανθρωπολόγος Ιωάννης Κούμαρης πραγματοποίησε μια μελέτη για τον κεφαλικό δείκτη διαμέσου των αιώνων στην Ελλάδα, σε δημοσίευση της Ελληνικής Ανθρωπολογικής Εταιρίας την οποία βρίσκουμε σε περίληψη στο περιοδικό Revue Anthropologique, με τίτλο "L'indice céphalique aux differents siècles de la Grèce".

Ο Κούμαρης μελέτησε τον κρανιακό δείκτη σε 608 κρανία της συλλογής του Ανθρωπολογικού Μουσείου του Πανεπιστημίου των Αθηνών. Τα κρανία ανήκαν στην προϊστορική, αρχαϊκή, κλασική, ελληνιστική, ρωμαϊκή, μεσαιωνική και σύγχρονη εποχή.

Ο κρανιακός δείκτης δείχνει μια τάση σταθερότητας διαμέσου των αιώνων, με το μεγαλύτερο μέρος τους να βρίσκεται εντός του διαστήματος 75-80. Διαπιστώνει την κυριαρχία του δολιχοκέφαλου στοιχείου από την αρχαία εποχή μέχρι και τν σύγχρονη, αν και για το τελευταίο τα πράγματα έχουν μεταβληθεί και έχουμε σοβαρούς λόγους να διαφωνούμε.

Ο κεφαλικός δείκτης σε 11 αρχαία κρανία που βρέθηκαν στο Παλαιό Φάληρο...
μετρήθηκε από τον Κούμαρη στο 78,86. Σε όλες τις παραπάνω τιμές, πρέπει να προσθέσουμε δύο μονάδες για να πάρουμε τιμές συγκρίσιμες με κεφαλικούς δείκτες των ζώντων πληθυσμών, καθότι ο κρανιακός δείκτης είναι δύο μονάδες χαμηλότερος από τον κεφαλικό δείκτη. Διαπιστώνουμε ότι με ισοδύναμο δείκτη 80,86 οι κάτοικοι της αρχαίας Αθήνας ήταν κυρίως δολιχοκέφαλοι, με κάποιο εμφανές ποσοστό βραχυκέφαλων, αλλά λογικά με ελάχιστους υπερβραχυκέφαλους.

Παρουσιάζοντας την μελέτη θέλουμε να καταδείξουμε όχι τόσο τα περί παλαιοανθρωπολογίας, αλλά ότι υπήρξαν και στην Ελλάδα ανθρωπολόγοι και επιστημονική εταιρία, που είχαν διεθνείς διασυνδέσεις και έκαναν μελέτες στον τομέα. Βέβαια, ο Κούμαρης εν γένει στο έργο του φαίνεται να αγνοεί τους φυλετικούς τύπους, παρότι ήταν ήδη γνωστοί από το 1900 και τον Deniker. Σε κάθε περίπτωση, ο ίδιος διαπίστωνε την σημασία της φυλής και έκρινε ότι έχει μεγάλη σημασία για ένα έθνος:

"Επί τοσούτον σταθερωτέρα είναι τα καθ'έκαστον έθνη, όσον ομογενέστερα φυλετικώς είναι".